Pełka (biskup krakowski)

Nie mylić z: Pełką, arcybiskupem gnieźnieńskim.

Ten artykuł od 2014-10 wymaga zweryfikowania podanych informacji.

Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych.
Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Pełka, Fulko (zm. 11 września 1207 w Krakowie) – biskup krakowski od 1185, przed nominacją dziekan kapituły krakowskiej^[1].

Pochodził z rodu Lisów. Był synem Stępoty, bratem: Stefana kasztelana krakowskiego, Mikołaja wojewody krakowskiego i Stępoty Młodszego.

Bliski współpracownik księcia Kazimierza II Sprawiedliwego, mianowany przez niego biskupem po śmierci biskupa Gedki (1185). Po śmierci księcia pełnił wraz z wojewodą krakowskim Mikołajem Gryfitą w 1194 rządy regencyjne w imieniu nieletnich książęcych synów. Sakrę biskupią otrzymał bezpośrednio od papieża Urbana III, który nadał jemu i jego następcom w diecezji krakowskiej przywilej pierwszeństwa przed pozostałymi biskupami polskich prowincji kościelnych (bulla In eminenti sedis z 4 lutego 1186). Takiej papieskiej bulli i uprawnień nie uzyskało żadne inne biskupstwo. Historycy przypuszczają, że aspiracje biskupa Pełki mogły iść dalej i dotyczyć powołania w Krakowie arcybiskupstwa. Dbał o niezależność diecezji od władzy świeckiej. Zwolennik reform gregoriańskich w kościele. W Krakowie podjął próbę założenia pierwszego szpitala – przytułku dla biednych i chorych.

Zmarł 11 września 1207 r.^[1][2]

Pochowany został w katedrze wawelskiej.

• dokument Kazimierza Sprawiedliwego z 12 kwietnia 1189 roku

• JacekJ. Maciejewski JacekJ., Biskup krakowski Pełka a bitwa nad Mozgawą w 1195 roku, „Kwartalnik Historyczny”, 124 (3), 2017, s. 411–438 .