Esperasan
Vilatge d'Occitània |
Esperasan
Espéraza | ||
---|---|---|
Dinosauria, lo musèu dels dinosaures a Esperasan | ||
| ||
| ||
Geografia fisica | ||
Coordenadas | 42° 56′ 10″ N, 2° 13′ 17″ E | |
Superfícia | 10,52 km² | |
Altituds · Maximala · Mejana · Minimala |
480 m 241 m 229 m | |
Geografia politica | ||
País | Lengadòc | |
Parçan | País de Saut Lengadocian | |
Estat | França | |
Region 76 |
Occitània | |
Departament 11 |
Aude | |
Arrondiment 112 |
Limós | |
Canton 1114 |
La Val Nauta d'Aude (Quilhan abans 2015) | |
Intercom 200043776 |
CC dels Pirenèus audencs | |
Cònsol | Christian Soula (2020-2026) | |
Geografia umana | ||
Populacion Populacion totala (2018) |
1 800 ab. 1 833 ab. | |
Densitat | 190,3 ab./km² | |
Autras informacions | ||
Còde postal | 11260 | |
Còde INSEE | 11129 |
Esperasan (Espéraza en francés) es una comuna lengadociana en País de Saut situada dins lo departament d'Aude e la region d'Occitània, ancianament de Lengadòc-Rosselhon.
Geografia
[modificar | Modificar lo còdi]Comuna situada dans la nauta val d'Aude en País de Saut Lengadocian sus l'Aude entre Coisan e Quilhan. Accès SNCF gara d'Esperasan sus la linha Carcassona - Ribesaltes.
Perimètre del territòri
[modificar | Modificar lo còdi]Toponimia
[modificar | Modificar lo còdi]Esperasan
[modificar | Modificar lo còdi]Las fòrmas ancianas son Ecclesia S. Marie de Sperazano, en 1119, de Esperazano, en 1236, de Esperasano, en 1274, de Sparzano, en 1319, de Parsano, en 1319, de Spersano, en 1320, de Sparazano, en 1347, Espérazan, en 1571, Espérésan, Espéraza, en 1594, Esparazan, en 1639, Espéraza, en 1781. La prononciacion es Esperazà, Esparsà (grafias de l'abat Sabarthès) [1], doncas normalament [espera'za], [espar'sa]. La tendéncia a sincopar lo nom apareis tanlèu lo sègle XIV; normalament la lenga selecciona las prononciacions pus simplas e cortas, mes se lo nom complet se consèrva en partida al començament del sègle XX, es pr'amor de l'influéncia de la fòrma oficiala.
Segon Dauzat, Esperasan (o Esparsan) vendriá d'un cognomen Speratus, Speratius, ambe'l sufixe toponimic -anum, de valor toponimica [2]. Sperat(i)us s'explica pel vèrbe latin spero, sperare, « esperar (quicòm de bon o de mal) »; Speratus, Speratio son de noms d'òmes atestats, mes n'es atal tanben de Speratianus (e Speratinus); Speratianus se passariá de sufixe per menar a Esperasan, çaquelà un nom d'òme latin solet ven pus rarament un toponime qu'un nom ambe sufixe.
Segon los Féniés, lo nom vendriá d'Exuperatus, evolucionat en Esperatus, e sufixe latin -anum [3]. Lo sens del vèrbe esxupero es « s'anauçar, dominar, despassar » e un nom format sus aquel vèrbe conven completament a un mèstre. La sola causa segura, es que lo nom de persona èra en -atius al moment de la fixacion del toponime, siquenon la finala seriá pas estada en -asan ([-a'za]. Cossí que siá, la vila èra una granda proprietat que portava un nom derivat del nom del mèstre.
Cadarona, Catarona
[modificar | Modificar lo còdi]Las fòrmas ancianas son : Cadarona en 1185, Villa de Cadarona en 1231, Caderonne, y ayant la marque d'un chasteau ruiné, une metterie bastie à neuf en 1594, Cadeone en 1807. Lo compés terrièr de 1714 mençona l'ancian cementèri e l'anciana glèisa, a l'origina unida a la de Campanha : Sanctus Stephanus de Cadarona en 1594, Rector de Campanha e Cadarona en 1347 [4]. La prononciacion occitana es Catarouno , dins la grafia de l'abat Savartés, donc [kata'ɾunɔ].
La fòrma occitana actuala es influenciada per Catarina. L'explicacion del nom es malaisida, benlèu ligada a la de Cadarossa.
Istòria
[modificar | Modificar lo còdi]Administracion
[modificar | Modificar lo còdi]- A la refòrma cantonala de 2014, aplicada en 2015, la comuna, qu'èra del canton de Quilhan, i demorèt. Tornèron batejar lo canton Canton de la Val Nauta d'Aude (traduccion) per decret del 27 de decembre 2015.
Demografia
[modificar | Modificar lo còdi]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1793 | 1800 | 1806 | 1821 | 1831 | 1836 | 1841 | 1846 | 1851 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1 137 | 1 390 | 1 211 | 1 301 | 1 403 | 1 472 | 1 393 | 1 455 | 1 470
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1856 | 1861 | 1866 | 1872 | 1876 | 1881 | 1886 | 1891 | 1896 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1 382 | 1 613 | 1 662 | 1 820 | 1 720 | 1 747 | 1 792 | 2 199 | 2 373
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1901 | 1906 | 1911 | 1921 | 1926 | 1931 | 1936 | 1946 | 1954 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
2 527 | 2 926 | 2 607 | 2 266 | 2 877 | 3 118 | 3 015 | 2 915 | 2 898
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1962 | 1968 | 1975 | 1982 | 1990 | 1999 | 2006 | 2007 | 2008 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
2 939 |
2 766 |
2 529 |
2 512 |
2 250 |
2 129 |
2 174 |
2 138 |
2 101 2 134 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
2009 | 2010 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
2 063 2 096 |
2 081 2 111 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Fonts | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Base Cassini de l'EHESS - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE |
- En 2018 la populacion èra de 1800 abitants e la densitat èra de 171,1 ab/km².
Embessonatge
[modificar | Modificar lo còdi]Lòcs e monuments
[modificar | Modificar lo còdi]- Glèisa de Sant Miquèl d'Esperasan
Glèisa d'estil romanic bastida al sègle XIII sus la riba de l'Aude. Destruida totalament en 1575 aprèp dels combats qu'opausavan la populacion als protestants retirats dins le vilatge. Tornèt èsser bastida pendent la primièra mitat del sègle XVII. Las òbras foguèron acabadas en 1664. Foguèt retocada al sègle XIX e restaurada entre 1995 e 2007. En 2003, una estatua de Sant Joan Baptista, benlèu del sègle XVIII, foguèt descobèrta jols pasiment del còr.
Personalitats ligadas amb la comuna
[modificar | Modificar lo còdi]- Joan Forièr, bibliografa e autor occitan (n. 1944)
Véser tanben
[modificar | Modificar lo còdi]Ligams extèrnes
[modificar | Modificar lo còdi]Nòtas
[modificar | Modificar lo còdi]- ↑ Abbé Sabarthès, Dictionnaire topographique du département de l'Aude, 1912, p. 126, legir en linha https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k110095d/f218.item.texteImage
- ↑ Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 271
- ↑ Bénédicte Boyrie-Fénié, Jean-Jacques Fénié, Toponymie des Pays Occitans, edicions Sud-Ouest, 2007, p. 124
- ↑ Abbé Sabarthès, Dictionnaire topographique du département de l'Aude, 1912, p. 54, legir en linha https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k110095d/f146.item.texteImage
- ↑ https://carnet.midilibre.fr/deces/general-michel-lafitte/37357634