TR2023008367A2 - Basma çapi deği̇şti̇ri̇lebi̇li̇r yeni̇li̇kçi̇ debri̇yaj rulmani - Google Patents

Abstract

Buluş debriyaj sistemlerinde (10) farklı iç çapa sahip diyafram yaylarıyla (13) birlikte çalışmak üzere bir debriyaj rulmanı (20) ile ilgilidir. Buluşun yeniliği; taşıtın şaftına irtibatlanmak üzere en az bir gövde (21), bahsedilen gövdenin (21) diyafram yayına (13) bakan tarafında en az bir rulman kafesi (23), bahsedilen rulman kafesinin (23) içerisinde en az bir bilyeli rulman (24), bahsedilen bilyeli rulmanın (24) iç deliğinden başlayarak bilyeli rulmanın (24) yanal yüzeyine doğru L formda (L) şekillenmiş en az bir baskı plakası (30) içermesiyle karakterize edilmektedir. Şekil 1

Description

TARIFNAME BASMA ÇAPI DEGISTIRILEBILIR YENILIKÇI DEBRIYAJ RULMANI TEKNIK ALAN Bulus, debriyaj sistemlerinde farkli iç çapa sahip diyafram yaylariyla birlikte çalismak üzere bir debriyaj rulmani ile ilgilidir. ÖNCEKI TEKNIK Debriyaj rulmani, otomobillerde debriyaj sisteminin bir parçasi olan bir rulmandir. Debriyaj, motor gücünün aktarildigi ve kesildigi noktadir. Rulman, iki parçanin (genellikle debriyaj plakalari) birbirine göre dönmesini saglar. Debriyaj rulmani, debriyaj diskinin merkezinde yer alir. Debriyaj pedali serbest birakildiginda, debriyaj rulmani, debriyaj plakalarini motor saftindan ayirarak güç aktarimini keser. Debriyaj pedali basildiginda ise rulman, debriyaj plakalarini birbirine bastirarak motor gücünün sanzimana veya diger aktarma organlarina iletilmesini saglar. Debriyaj rulmani genellikle yüksek dayaniklilik gerektiren bir parçadir, çünkü sürekli olarak devir dâiminde dönen debriyaj baskisi ile temas halindedir. Bu nedenle, debriyaj rulmani genellikle özel rulman malzemelerinden yapilmistir ve uzun ömürlü olmasi için düzenli bakim gerektirebilir. Debriyaj rulmani arizalandiginda, genellikle debriyaj pedalinda sertlik, kayma, siddetli gicirdama veya diger anormallikler gibi belirtiler ortaya çikar. Bu durumda, debriyaj rulmaninin degistirilmesi gerekir. Debriyaj rulmani degisimi, genellikle deneyimli bir otomobil tamircisi tarafindan yapilmalidir. önlemek için bir diyaframla temas halindeki alani en aza indiren gelistirilmis bir sekle sahip bir debriyaj salma yatagi ile ilgilidir. Bulusun amaci, önceki teknikte yasanilan sorunlarin üstesinden gelmek ve diyafram ile temas alanini azaltarak kaymayi etkili bir sekilde önlemek için gelistirilmis bir sekle sahip bir debriyaj salma yatagi saglamaktir. Söz konusu bulus; bir iç halka, bir dis halka, iç halka ile dis halka arasinda düzenlenmis çok sayida yuvarlanma elemani ve bir diyafram yayina dokunmak için iç halkanin eksen yönü ucundan radyal yönde uzanan bir yay temas birimini içermektedir. Bulusta ilave bir adezyon elemani kullanmadan diyafram yayina temas eden yay temas ünitesi üzerinde içbükey oluklar olusturarak, ek elemanlarin eklenmesi ve kalinligin eksen yönünde muhafaza edilmesinden kaynaklanan maliyetlerden tasarruf saglarken kaymalari etkin bir sekilde önleyebilmektedir. Debriyaj sistemi, debriyaj rulmani ve diyafram yayi gibi bilesenlerin birlikte çalismasiyla islev görür. Diyafram yayi farkli tipte mekanizmalarda kullanima uygun olmasi için zaman zaman çapinin degisimine ihtiyaç duyulmaktadir. Diyafram yayinin iç çapinin degisimine ihtiyaç duyulmasinin temel nedeni, debriyaj sisteminin optimize edilmesi ve düzgün çalismasi için gereken baski kuvvetinin ayarlanmasidir. Iç çapin degistirilmesi, diyafram yayinin yay sabitini ve dolayisiyla baski kuvvetini etkiler. Mevcut uygulamalarda, Debriyaj rulman komplesi farkli çaplarda olmasi disinda iki çesitte bulunur. Diyafram yay temas noktasi formlu ve düz olanlar olarak ayrilirlar. Bu ayrimin sebebi diyafram yay parmak uçlarinin formlu veya düz olmasidir. Diyafram yay parmak ucu formlu oldugunda rulman baski plakasi düz formdadir, diyafram yay parmak ucu düz oldugunda ise rulman tarafi formlu durumda olur. Bunun temel sebebi ise belirli bir rulman basma çapi olusturarak araç motor performanslarina yönelik tasarlanacak olan rulman komplesinin ve baski montajinin pedala etki edecek kuvvetin ergonomik olarak optimum derecede tutulmasi ve yeterli baski kuvvetini diske aktarabilmesi bu sayede diskin baski ve volan arasinda kaymasinin engellenmesidir. Rulman komplesinde formlu yapida kullanilan rulmanlarin hepsinde rulman iç bilezigi, dis bilezige göre daha uzun tasarlaniyor olup dogrudan diyafram ile temas edecek halde tasarlaniyor. Formlu rulmanlarda rulman basma çapi degiseceginde, standartlarda üretilen rulmanlar ile yapilmasi düsünülen tasarimlar gerçeklestirilemiyor. Formlu rulmanlardaki tasarimi kisitlayan iki durum bulunmakta, Bunlar standard disi üründen dolayi olusacak zaman ve maliyet faktörleridir. Standard disi üretim, debriyaj üretimi yapan firmalara yönelik rulman üretimi yapilmasini gerekli kilmaktadir. Rulman baski plakasi kullanilan ürünler ise düz formda kullanilmakta ve standard rulmanlar kullanilarak rulman komplesi olusturulabilir yapida basit bir tasarim olusturulmaktadir. Düz formlu yapidaki baski plakalarinda ise bu durum ortadan kalkmaktadir. Sonuç olarak, yukarida bahsedilen tüm sorunlar, ilgili teknik alanda bir yenilik yapmayi zorunlu hale getirmistir. BULUSUN KISA AÇIKLAMASI Mevcut bulus yukarida bahsedilen dezavantajlari ortadan kaldirmak ve ilgili teknik alana yeni avantajlar getirmek üzere, bir debriyaj rulmani ile ilgilidir. Bulusun bir amaci, farkli iç çaplara sahip diyafram yaylari ile uyumlu sekilde çalisabilecek bir debriyaj rulmani ortaya koymaktir. Bulusun bir diger amaci, debriyaj baskisinda bulunan diyafram yayina rulman basma çapindan eksenel kuvvet uygulamasini saglayan bir debriyaj rulmani ortaya koymaktir. Yukarida bahsedilen ve asagidaki detayli anlatimdan ortaya çikacak tüm amaçlari gerçeklestirmek üzere mevcut bulus, debriyaj sistemlerinde farkli iç çapa sahip diyafram yaylariyla birlikte çalismak üzere bir debriyaj rulmanidir. Buna göre yeniligi, tasitin saftina irtibatlanmak üzere en az bir gövde, bahsedilen gövdenin diyafram yayina bakan tarafinda en az bir rulman kafesi, bahsedilen rulman kafesinin içerisinde en az bir bilyeli rulman, bahsedilen bilyeli rulmanin iç deliginden baslayarak bilyeli rulmanin yanal yüzeyine dogru L formda sekillenmis en az bir baski plakasi içermesidir. Böylece farkli diyafram yayi çaplarina sahip debriyaj sistemleri ile uyumlu bir debriyaj rulmani elde edilmektedir. Bulusun mümkün bir yapilanmasinin özelligi, bahsedilen baski plakasinin bilyeli rulman içerisinde en az bir birinci parça, bilyeli rulmanin yanal yüzeyine dogru uzanan en az bir ikinci parça içermesi ve birinci parça ile ikinci parçanin yekpare yapida olmasidir. Böylece baski plakasinin bir tarafindan diyafram yayina yaslandirilmasi saglanmaktadir. Bulusun mümkün bir diger yapilanmasinin özelligi, ikinci parça üzerinde en az bir kavisli yüzey içermesidir. Böylece baski plakasinin diyafram yayina ilk temasi saglanmaktadir. Bulusun mümkün bir diger yapilanmasinin özelligi, baski plakasinin ikinci parçasi ile bilyeli rulman arasinda en az bir burç içermesidir. Böylece baski plakasinin sikistirilmasi durumunda geri esnemesi önlenmektedir. SEKILIN KISA AÇIKLAMASI Sekil 1' de bulus konusu debriyaj rulmaninin üzerinde konumlandigi bir debriyaj sisteminin temsili bir kesit görünümü verilmistir. Sekil 2' de bulus konusu debriyaj rulmaninin temsili bir kesit görünümü verilmistir. BU LUSUN DETAYLI AÇIKLAMASI Bu detayli açiklamada bulus konusu sadece konunun daha iyi anlasilmasina yönelik hiçbir sinirlayici etki olusturmayacak örneklerle açiklanmaktadir. Sekil 1' de bulus konusu debriyaj rulmaninin (20) üzerinde konumlandigi bir debriyaj sisteminin (10) temsili bir kesit görünümü verilmistir. Bahsedilen debriyaj sistemi (10), bir aracin motoruyla sanzimani arasindaki güç aktarimini kontrol etmek ve motorun devridaimini kesmek için tasarlanmis bir mekanizmadir. Bu debriyaj sistemi (10) baslica olarak; debriyaj plakasi (11), volan, debriyaj baskisi (12), debriyaj rulmani (20) ve diyafram yayini (13) içerir. Bahsedilen debriyaj plakasi: (11) motor ve sanziman arasindaki gücü aktaran ve kesen bilesenlerdir. Genellikle metal bir yapiya sahiptirler ve debriyaj diski ile birlikte hareket ederler. Debriyaj plakalari (11), birbirine bastirildiginda motor gücünü sanzimana iletmek için birlesir ve ayrildiginda güç aktarimini keser. Bahsedilen debriyaj baskisi (12), debriyaj plakalarini (11) birbirine bastirarak motor gücünün sanzimana iletilmesini veya kesilmesini saglar. Genellikle diyafram yayi (13) olarak bilinen bir bileseni vardir. Debriyaj baskisi (12), debriyaj pedalinin basilmasi veya hidrolik bir mekanizmanin etkisiyle hareket eder. Diyafram yayi (13), debriyaj plakalarini (11) birbirine dogru bastirmak veya ayirmak için basinç uygular. Bahsedilen diyafram yayi (13), debriyaj baskisinin (12) temel bilesenidir. Metal bir yay seklinde olan diyafram yayi (13), debriyaj plakalarini (11) birbirine bastirmak veya ayirmak için baski uygular. Debriyaj pedalinin basilmasi veya hidrolik basinç etkisiyle gerilir veya gevser. Bu, debriyaj plakalarini (11) açarak veya kapatarak motor gücünün aktarimini düzenler. Sekil 2' de bulus konusu debriyaj rulmaninin (20) temsili bir kesit görünümü verilmistir. Buna göre bahsedilen debriyaj rulmani (20), debriyaj pedalinin basilmasiyla veya hidrolik bir mekanizma araciligiyla hareket ettirilir. Motor gücünün aktarimini kesmek veya saglamak için debriyaj plakalarina (11) baski uygular. Debriyaj rulmani (20), otomobil debriyaj sisteminin (10) önemli bir bilesenidir. Debriyaj rulmaninin (20) temel amaci, debriyaj plakasinin (11) safttan ayrilmasini ve motor gücünün aktarimini kesmesini saglamaktir. Debriyaj diski, motor ve sanziman arasinda yer alir ve motorun dönme hareketini sanzimana aktarir. Debriyaj rulmani (20), debriyaj plakalarinin (11) yaninda bulunan ve bu plakalari birbirine bastiran bir mekanizmadir. Debriyaj rulmani (20), sürekli devir daiminde dönen debriyaj diski ile temas halindedir. Bulus konusu debriyaj rulmani; (20) en az bir gövde (21) içermektedir. Bahsedilen gövde (21) tasitin safti üzerinde irtibatlanmaktadir. Gövde (21) bahsedilen saft ile iliskilendirilmesi için silindirik sekilli içi bosluklu yapidadir. Gövde (21) üzerinde çatalin yönlendirmesine uygun olarak kanal (22) formlari bulunabilmektedir. Bu sayede debriyaj rulmaninin (20) diyafram yayina (13) dogru hareket ettirilmesi saglanmaktadir. Debriyaj rulmaninda (20) gövdenin (21) diyafram yayina (13) bakan tarafinda en az bir rulman kafesi (23) ve bahsedilen rulman kafesinin (23) içinde en az bir bilyeli rulman (24) bulunmaktadir. Gövde (21), rulman kafesi (23) ve bilyeli rulman (24) komplesi birbirine sivanarak montajlanabilmektedir. Debriyaj rulmani (20) en az bir baski plakasi (30) içermektedir. Bahsedilen baski plakasi (30) bilyeli rulmanin (24) iç deliginden baslayarak bilyeli rulmanin (24) yanal yüzeyine dogru uzanmaktadir. Bunun için baski plakasi (30) L forma (L) sahiptir. Baski plakasinin (30) bilyeli rulman (24) iç deligine giren kisminda en az bir birinci parça (31), bilyeli rulmanin (24) yanal yüzeyinde ise en az bir ikinci parça (32) bulunmaktadir. Baski plakasinda (30) birinci parça (31) ve ikinci parça (32) yekpare sekilde ve aralarinda dik açi olacak sekilde formlanmaktadir. Ikinci parça (32) üzerinde en az bir kavisli yüzey (33) bulunmaktadir. Bahsedilen kavisli yüzey (33) esasen ikinci parçanin (32) yuvarlatilmis formlu yüzeyidir. Kavisli yüzey (33) vasitasiyla debriyaj rulmaninin (20) diyafram yayina (13) ilk temasi saglanmaktadir. Debriyaj rulmaninda (20) ayrica ikinci parça (32) ve bilyeli rulman (24) arasinda en az bir burç (34) bulunmaktadir. Bahsedilen burç (34) ise ikinci parçanin (32) sikismasi durumunda bilyeli rulmana (24) temas etmesini önlemektedir. Bulusun mümkün bir çalisma senaryosunda itmeli tip debriyajlarda debriyaj rulmani; (20) bilyeli rulman (24) ile rulman kafesi (23) yardimiyla sivanarak montaj olmasi ve ardindan baski plakasi (30) ve burcun (34) bilyeli rulmana (24) monte edilmesiyle üretilmektedir. Sürücü debriyaj pedalina bastiginda debriyaj çatalinin debriyaj rulman (20) komplesine itme yönünde kuvvet uygulayarak, debriyaj rulmaninda (20) bulunan baski plakasinin (30) diyafram yayina (13) eksenel yükte kuvvet uygulayarak debriyaj baskisinin (12) debriyaj plakasindan (11) ayrilmasini saglamaktadir. Formlu bir yapida olan diyafram yay (13) montaj edildiginde düz konuma gelmektedir. Bulus konusu debriyaj rulmaninin (20) sahip oldugu baski plakasi (30) sayesinde farkli iç çapa sahip diyafram yaylariyla (13) uyumlu sekilde çalisabilmesi saglanmaktadir. Bu faydalar, debriyaj rulmaninin (20) daha iyi performans, dayaniklilik ve kontrol saglamasina yönelik tasarim özellikleri sayesinde elde edilebilmektedir. Bulusun koruma kapsami ekte verilen istemlerde belirtilmis olup kesinlikle bu detayli anlatimda örnekleme amaciyla anlatilanlarla sinirli tutulamaz. Zira teknikte uzman bir kisinin, bulusun ana temasindan ayrilmadan yukarida anlatilanlar isiginda benzer yapilanmalar ortaya koyabilecegi açiktir. TR TR TR TR TR TR TR TR

Claims (1)

1.