Chuck Berry

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

Charles Edward Anderson "Chuck" Berry (18 oktober 1926 — 18 miert 2017) waor 'nen Amerikaanse zenger en gitaris. Neve Little Richard en Elvis Presley weurt heer gezeen es eine vaan de veurtrèkkers vaan de rock-'n-roll. Heer waor d'n ierste dee de elektrische gitaar in dit meziekgenre op de veurgroond zat. Heimèt is zienen invlood, zoewel direk es indirek, enorm groet gewees.

Chuck Berry woort gebore in St. Louis (Missouri), in e zwart middeklassemilieu; heer waor de veerde vaan zès kinder. In 1944 woort heer gearresteerd veur rouf vaan 'nen oto en nao 'n bewaarsjaol gesjik. Dao vörmp heer e zaankkwartèt. In 1947 weurt heer vrijgelaote; ei jaor later trouwt 'r mèt Toddy Suggs. Heer wèrk in die jaore achterein es conciërge en in e sjoenheidsinstituut. Daoneve blijf 'r meziek make um bij te verdene.

Begin jaore viefteg späölt 'r in 't trio vaan pianis Johnnie Johnson. Umtot ze ouch väöl veur blaank pebliek speule, höbbe ze neve blues ouch country op 't rippertoire stoon. Dees combinatie zouw later 't geluid vaan Chuck Berry goon bepaole. Zoedoende nump 'r in 1955 veur Chess Records zien ierste pleetsje op, "Maybelline". Dit nómmer weurt e groet succes. Zoe volge nog diverse groete hits, wie "Roll over Beethoven" (1956) en "Johnny B. Goode" (1958). Heer raakde nationaol bekind wie tösse 1956 en 1959 de rock-'n-rollraasj door de VS (en de res vaan de westerse wereld) góng. Berry späölde ouch in twie vreug popfilms, Rock rock rock (1956) en Go, Johnny, go! (1959).

In december 1959 woort Chuck Berry evels gearresteerd op verdinking vaan seks mèt e veertienjaoreg meidske. Berry wraakde zoewel de rechter, dee häöm 'dee neger' had geneump, es de jury, en 't verzeuk woort touwgestande. Op e twiede perces in 1961 woort heer veroerdeild tot drei jaor gevaangenis.

In zienen tied in de gevaangenis waor de rock-'n-roll oet de mode gewees, meh wie 'r in 1963 weer vrijkaom, stoont de Britse Invasie op 't punt vaan beginne. De groete Britse bands waore sterk door Chuck Berry beïnvlood en hadde zien werk gecoverd. Zoe voont heer e nui tienerpebliek door zien eige songs te speule. Die populariteit heel 'r de res vaan 't decennium vas. Heer späölde in deen tied veur 't label Mercury.

Chuck Berry zie later werk steit neet hoeg aongesjreve. Toch haolde heer zjus in 1972 zienen insegste nommereinhit in de VS mèt "My ding-a-ling", e sumpel sjuins leedsje euver masturbatie. In deen tied tourde heer oonder mie mèt Bruce Springsteen en Steve Miller, die pas later bekind zouwe weure. Oondaanks 'n gedeilde intrèsse in awwerwètse rock pasde zien begeleidingsbands dèks slech bij zien podiumpresentatie.

Berry bleef tot zienen doed speule, dèks veur e nostalgisch publiek, soms op e groeter podium. In 1984 kraog 'r 'ne Grammy Life Time Award touwgekind. In 1986, direk bij de opening, woort heer in de Rock 'n Roll Hall of Fame opgenome. Zie nómmer "Johnny B. Goode" góng mèt op de gouwe plate in de twie Voyager-ruimtetuige. Veur 2017 had heer e nui album aongekondeg, Chuck; 't is nog neet dudelek of dit nog oetkump.

Op 18 miert 2017 woort Berry zinneloes in zien hoes in St. Charles gevoonde. De pelitie, die debij woort gerope, stèlde zienen doed vas.

Chuck Berry späölde al sinds zien tienerjaore bluesmeziek, dee toen populair waor oonder zwarte in 't depe zuie vaan de VS. Ziene groetsten invlood waor T-Bone Walker, zoewel in gitaartechniek es in podiumact. De country kraog heer mèt wie heer mèt Johnnie Johnson späölde.

De rock 'n roll oontstoont door verminging vaan de rhythm 'n blues mèt de country, boebij 't ierste elemint euverheers. Rhythm 'n blues waor evels e steidelek genre, wat veurtkaom oet de boogiewoogie, dewijl Chuck Berry mie oonder d'n invlood vaan de plattelandsblues stoont. Zoewel in de plattelandsblues en is de country steit de gitaar centraol. Zoedoende kaom de gitaar in de rock-'n-roll, um perceis te zien de Gibson ES 350T, dewijl aander artieste ieder de piano gebruke. De sologitaar woort zien handelsmerk: de veur-, tösse- en naospeule kinmerke ziech door herkinbaar luipkes in achste note.

Ouch in zien podiumprizzentatie waor heer revolutionair. 't Gebruuk vaan de gitaar in plaots vaan de piano meinde tot heer speulentere kós loupe en 't pebliek bespeule. Zier bekind woort d'n 'duckwalk', boebij heer door de kneje góng, euver 't podium leep en oondertösse doorspäölde. Wijers weure ouch zien tekste hoeg aongeslage, oonder mie um hun dobbelzinnegheid.

Moot me eine aonwieze mèt de groete muzikaolen invlood op de rock-'n-roll en all later genres, daan is 't Chuck Berry. Tot de elektrische gitaar zoe'n centraol rol späölt in de rockmeziek is gooddeils aon häöm te daanke. Zoe wèrk zienen invlood indirek tot op dezen daag door. Meziekhistoricus Reebee Garofalo meinde tot zoonder 't racisme wat Amerika zeker toen teikende, zeker Chuck Berry en neet Elvis Presley es 'keuning vaan de rock-'n-roll' bekind waor koume te stoon.^[1]

Get concreter zuut me zienen invlood trök in de covers die oonder mie de Beatles en de Rolling Stones in 't begin vaan hun carrière maakde. Wie me bove kin leze, brach dit Berry zien carrière midde jaore zèsteg trök op gaank. De Beach Boys waore in hun vreug werk zier good huurbaar door häöm geïnspireerd: 't gitaarveurspeul vaan "Fun fun fun" is beveurbeeld geliek aon dat vaan "Johnny B. Goode". Ouch de progrockband ELO deeg 'ne cover, "Roll over Beethoven". Heimèt erkóste ze de groete beteikenis vaan Berry veur de rockmeziek, ouch al hadde ze oppervlakkeg neet väöl gemein.

1. ↑ Reebee Garofalo, Rockin' out. Popular music in the USA. Boston, Allyn and Bacon, 1997: p.112

• Officieel website