องค์การเพื่อความร่วมมือทางเศรษฐกิจและการพัฒนา

องค์การเพื่อความร่วมมือทางเศรษฐกิจและการพัฒนา

Organisation de Coopération et de Développement Économiques
ชาติร่วมก่อตั้ง (1961)   ชาติสมาชิกหนึ่ง
ชื่อย่อ	OECD OCDE
สถาปนา	16 เมษายน ค.ศ. 1948 (1948-04-16) (OEEC) กันยายน ค.ศ. 1961 (1961-09) (OECD)
ประเภท	องค์การระหว่างรัฐบาล
สํานักงานใหญ่	Château de la Muette ปารีส ประเทศฝรั่งเศส
สมาชิก	38 ประเทศ[1][2]  ออสเตรเลีย  ออสเตรีย  เบลเยียม  แคนาดา  ชิลี  โคลอมเบีย  คอสตาริกา  เช็กเกีย  เดนมาร์ก  เอสโตเนีย  ฟินแลนด์  ฝรั่งเศส  เยอรมนี  กรีซ  ฮังการี  ไอซ์แลนด์  ไอร์แลนด์  อิสราเอล  อิตาลี  ญี่ปุ่น  ลัตเวีย  ลิทัวเนีย  ลักเซมเบิร์ก  เม็กซิโก  เนเธอร์แลนด์  นิวซีแลนด์  นอร์เวย์  โปแลนด์  โปรตุเกส  สโลวาเกีย  สโลวีเนีย  เกาหลีใต้  สเปน  สวีเดน  สวิตเซอร์แลนด์  ตุรกี  สหราชอาณาจักร  สหรัฐ
ภาษาทางการ	อังกฤษ ฝรั่งเศส
เลขาธิการ	มาเธียส คอร์แมนน์
รองเลขาธิการ	ลุดเจอร์ ชูคเน็คท์ อูลริก เวสเตอร์การ์ด นัดเซน มาซามิชิ โคโนะ
งบประมาณ	386 ล้านยูโร (2019)[3]
เว็บไซต์	www.oecd.org

องค์การเพื่อความร่วมมือทางเศรษฐกิจและการพัฒนา หรือ โออีซีดี (อังกฤษ: Organisation for Economic Co-operation and Development, OECD; ฝรั่งเศส: Organisation de Coopération et de Développement Économiques, OCDE) เป็นองค์กรระหว่างประเทศของกลุ่มประเทศที่พัฒนาแล้ว และยอมรับระบอบประชาธิปไตยและเศรษฐกิจการค้าเสรีในการร่วมกันและพัฒนาเศรษฐกิจของภูมิภาคยุโรปและโลก แต่เดิมองค์กรนี้ได้ถูกก่อตั้งขึ้นในนาม องค์การความร่วมมือทางเศรษฐกิจของยุโรป หรือ โออีอีซี (Organization for European Economic Co-operation: OEEC) ก่อตั้งขึ้นเมื่อวันที่ 16 เมษายน ค.ศ. 1948 (พ.ศ. 2491) ในช่วงสมัยสงครามเย็น วัตถุประสงค์คือเพื่อร่วมมือกันฟื้นฟูภาวะเศรษฐกิจของประเทศยุโรปหลังสงครามโลกครั้งที่ 2 ให้กลับคืนมาและคงไว้อย่างมั่นคงตามแนวทางเศรษฐกิจทุนนิยมโดยแผนการมาร์แชลล์ สัญญาในการก่อตั้งองค์การนี้ได้มีการลงนามกัน ณ กรุงปารีส ประเทศฝรั่งเศส เมื่อวันที่ 16 เมษายน ค.ศ.1948 โดยมีสมาชิกประเทศยุโรปตะวันตกจำนวน 19 ประเทศ เป็นผู้ลงนาม ได้แก่ ออสเตรีย, เบลเยียม, เดนมาร์ก, ฝรั่งเศส, กรีซ, ไอซ์แลนด์, ไอร์แลนด์, อิตาลี, ลักเซมเบิร์ก, นอร์เวย์, เนเธอร์แลนด์, โปรตุเกส, อังกฤษ, สวีเดน, สวิตเซอร์แลนด์, ตุรกี, สหรัฐอเมริกา, เยอรมนีตะวันตก และแคว้นอิสระของตรีเยสเต

นอกจากจะเป็นการฟื้นฟูยุโรปแล้วยังเป็นการต่อต้านหยุดยั้งไม่ให้อิทธิพลของลัทธิคอมมิวนิสต์ของสหภาพโซเวียต มาเผยแพร่ที่ยุโรปตะวันตกและยังเป็นการโน้มน้าวให้ยุโรปตะวันออกที่เป็นประเทศบริวารให้เห็นด้วยและเข้าร่วม แต่ในขณะเดียวกัน สหภาพโซเวียตภายใต้การนำของโจเซฟ สตาลินได้หวาดระแวงแผนการมาร์แชลล์ โดยมองว่า เป็นแผนการร้ายของสหรัฐฯที่จะขยายอิทธิพลและเผยแพร่ลัทธิระบอบประชาธิปไตยและเศรษฐกิจทุนนิยมเข้าสู่ยุโรปตะวันออกจึงทำการบีบบังคับประเทศบริวารในยุโรปตะวันออกให้ปฏิเสธแผนการดังกล่าวและได้เสนอแผนการโมโลตอฟ ในการพัฒนาเศรษฐกิจตามแนวทางเศรษฐกิจของคอมมิวนิสต์ขึ้นมาแทนเพื่อเป็นการโต้ตอบแผนการมาร์แชล พร้อมก่อตั้งสภาเพื่อความช่วยเหลือซึ่งกันและกันทางเศรษฐกิจหรือคอมิคอน เพื่อเป็นการคานอำนาจจากองค์กรโออีอีซีเช่นเดียวกับสนธิสัญญาวอร์ซอต่อต้านองค์กรนาโต (แต่จนกระทั่งถึงปี ค.ศ.1991 คอมิคอนก็ได้ถูกยกเลิกไปพร้อมกับการล่มสลายของสหภาพโซเวียต)

ต่อมาในช่วงหลังสงครามเย็นก็ได้มีการเปลี่ยนชื่อใหม่จากองค์กรโออีอีซีมาเป็นโออีซีดี และมีการลงนามกันใหม่อีกครั้ง ณ กรุงปารีส ประเทศฝรั่งเศล เมื่อวันที่ 14 ธันวาคม ค.ศ. 1960 โดยมีอดีตประเทศสมาชิกโออีอีซีจำนวน 18 ประเทศ(แคว้นอิสระของตรีเยสเตได้ล่มสลายไปเมื่อปีค.ศ.1975และรวมผนวกกับอิตาลี)และมีเพิ่มขึ้นมาอีก 2 ประเทศ เป็นผู้ลงนาม ได้แก่ แคนาดาและสเปนรวมเป็น 20 ประเทศ สัญญาดังกล่าวได้มีผลบังคับใช้ เมื่อวันที่ 30 กันยายน ค.ศ. 1961 ปัจจุบันองค์การโออีซีดีก็ได้มีสมาชิกเพิ่มมาอีก 17 ประเทศได้แก่ โคลอมเบีย คอสตาริกา ชิลี, เช็ก, อิสราเอล, เม็กซิโก, ฮังการี, ออสเตรเลีย, นิวซีแลนด์, เกาหลีใต้, โปแลนด์, เอสโตเนีย, ลัตเวีย, สโลวาเกีย, สโลวีเนีย และญี่ปุ่น รวมทั้งหมดเป็น 34 ประเทศ และมีประเทศที่ได้รับเชิญให้เข้าร่วมองค์การคือประเทศรัสเซีย ตามพันธกรณีระหว่างประเทศ มีองค์การสำคัญในองค์การโออีซีดีคือคณะมนตรี ซึ่งประกอบด้วยประเทศสมาชิกทั้งหมดโดยมีคณะกรรมการบริหารรวมทั้งเลขาธิการ สำนักงานใหญ่ขององค์การตั้งอยู่ที่กรุงปารีส ประเทศฝรั่งเศส

เลขาธิการ OEEC

ลำดับ	เลขาธิการ	ดำรงตำแหน่ง	ประเทศ
1	Robert Marjolin	1948 – 1955	ฝรั่งเศส
2	René Sergent	1955 – 1960	ฝรั่งเศส
3	Thorkil Kristensen	1960 – 30 กันยายน 1961	เดนมาร์ก

เลขาธิการ OECD^[4]

ลำดับ	เลขาธิการ	ดำรงตำแหน่ง	ประเทศ	อ้างอิง
1	Thorkil Kristensen	30 กันยายน 1961 – 30 กันยายน 1969	เดนมาร์ก
2	Emiel van Lennep	1 ตุลาคม 1969 – 30 กันยายน 1984	เนเธอร์แลนด์
3	Jean-Claude Paye	1 ตุลาคม 1984 – 30 กันยายน 1994	ฝรั่งเศส
—	Staffan Sohlman (ชั่วคราว)	1 ตุลาคม 1994 – พฤศจิกายน 1994	สวีเดน	[5][6]
3	Jean-Claude Paye	พฤศจิกายน 1994 – 31 พฤษภาคม 1996	ฝรั่งเศส	[7]
4	Donald Johnston	1 มิถุนายน 1996 – 31 พฤษภาคม 2006	แคนาดา
5	José Ángel Gurría	1 มิถุนายน 2006 – 31 พฤษภาคม 2021	เม็กซิโก	[8]
6	Mathias Cormann	1 มิถุนายน 2021 – ปัจจุบัน	ออสเตรเลีย	[9]