isimu

• • Isimu** (pia inajulikana kama sayansi ya lugha) ni tawi la elimu linalochunguza muundo, matumizi, na historia ya lugha. Isimu inajumuisha matawi mbalimbali yanayolenga vipengele tofauti vya lugha na mawasiliano.

1. Fonolojia:

  - Tawi la isimu linalochunguza sauti za lugha na jinsi zinavyoandikwa au kuzungumzwa.
  - Mfano: Utafiti wa sauti za konsonanti na sauti za vokali katika lugha mbalimbali.

2. Mofolojia:

  - Tawi linalochunguza muundo wa maneno, ikiwa ni pamoja na uundaji wa maneno kutoka kwa vipande vidogo vya maana (mofimu).
  - Mfano: Utafiti wa viambishi kama vile vikasha, vipingamizi, na vifungo katika lugha ya Kiswahili.

3. Sintaksia:

  - Tawi linalochunguza muundo wa sentensi na uhusiano kati ya maneno ndani ya sentensi.
  - Mfano: Utafiti wa miundo ya sentensi za lugha mbalimbali, kama vile miundo ya kitenzi na majina.

4. Semantiki:

  - Tawi linalochunguza maana za maneno, misemo, na sentensi katika lugha.
  - Mfano: Utafiti wa maana za maneno tofauti na jinsi zinavyobadilika katika muktadha.

5. Pragmatiki:

  - Tawi linalochunguza matumizi ya lugha katika muktadha wa mawasiliano halisi na jinsi yanavyoathiri maana.
  - Mfano: Utafiti wa muktadha wa kijamii, kitamaduni, na kimatibabu katika matumizi ya lugha.

6. Historia ya Lugha:

  - Tawi linalochunguza mabadiliko ya lugha na mageuko yake katika muda.
  - Mfano: Utafiti wa jinsi lugha zinavyobadilika na kubadilishana na jamii na mazingira yao.

• lugha

• Crystal, D. (2008). Dictionary of Linguistics and Phonetics.
• Fromkin, V., Rodman, R., & Hyams, N. (2018). *An Introduction to Language.