Stacioni hekurudhor

Stacioni hekurudhor ose stacioni i trenit është një objekt (strukturë) e transportit hekurudhore ose zonë ku ndalen trenat rregullisht për të ngarkuar ose shkarkuar pasagjerët ose mallrat ose që të dyja. Ajo në përgjithësi përbëhet nga të paktën një platformë hekuruudhore dhe një ndërtesë stacion (depo) që ofron shërbime të tilla ndihmëse si shitja e biletave, dhoma e pritjes dhe të bagazheve e mallrave tjera të shërbimit. Nëse një stacion hekurudhor është në një linjë të vetme, shpesh ka një lak kalimi për të lehtësuar lëvizjet e trafikut. Stacionet më të vogla në disa pjesë të botës, zakonisht quhen "ndalesa" (flamuri ndalon).

Stacionet mund të jenë në nivelin tokësor, nëntokësor ose të ngritur. Lidhjet mund të jenë të disponueshme për linjat hekurudhore ndërprerëse ose mënyrat e tjera të transportit, si autobusë, tramvaje ose sisteme të tjera të shpejta të tranzitit.

Në anglishten britanike, përdorimi tradicional favorizon termin stacion hekurudhor (railway station) ose thjesht stacion, edhe pse stacioni i trenit (train station), i cili shpesh perceptohet si një amerikanizëm, tani është gati aq i zakonshëm sa edhe stacioni hekurudhor në të shkruar. ^{[1] [2] [3]} Në përdorimin britanik, fjala stacion kuptohet se nënkupton një stacion hekurudhor, përveç nëse kualifikohet ndryshe. ^[4]

Në anglisht amerikane, termi më i zakonshëm në përdorimin bashkëkohor është stacioni i trenave; stacioni hekurudhor është më pak ti zakonshëm, megjithëse ato kanë qenë më të zakonshme në të kaluarën. ^[5]

Në Shtetet e Bashkuara, termi depot përdoret ndonjëherë si një emër alternative për stacionin, së bashku me format komplekse depo treni, depo hekurudhore - përdoret si për objektet e pasagjerëve ashtu edhe për mallrat ^[6] . Në anglishten amerikane, termi depot nuk përdoret në lidhje me pajisjet e mirëmbajtjes së automjeteve.

Stacioni i parë hekurudhor i regjistruar në botë ishte Stacioni hekurudhor Swansea the Mount në Hekurudhën Oystermouth (më vonë njihet si Swansea dhe Mumbles) në Swansea, Uells, i cili filloi shërbimin e pasagjerëve në vitin 1807, megjithëse trenat ishin me kuaj më shumë se sa nga lokomotivat. ^[7] Stacioni dykatësh Mount Clare në Baltimore, Maryland, Shtetet e Bashkuara, i cili mbijeton ende si muze, për herë të parë pa shërbimin e pasagjerëve si terminali i hekurudhës së Baltimore dhe Ohio më 22 maj 1830. ^[8]

Stacioni më i vjetër i terminalit hekurudhor në botë ishte stacioni hekurudhor i Crown Street në Liverpool, i ndërtuar në vitin 1830, në lokacionin e transportit hekurudhor nga Liverpooli deri në Manchester. Stacioni ishte pak më i vjetër se terminali akoma i mbetur i stacionit hekurudhor Liverpool Road në Manchester. Stacioni Crown Street u rrënua në vitin 1836, pasi stacioni i terminalit të Liverpoolit u zhvendos në stacionin hekurudhor të Rrugës Lime. Stacioni Crown Street u shndërrua në një terminal të stacionit të mallrave.

Në Republikën e Kosovës, dhe Maqedoni të Veriut ndërtimi i linjave të para hekurudhore filloi në vitin 1874, kur u ndërtua linja e parë hekurudhore në relacionin Selanik - Shkup - Hani i Elezit për Fushë Kosovë dhe Mitrovicë. Po në këtë vit zë fill edhe ndërtimi i stacioneve të para hekurudhore, si në Mitrovicë, Fushë Kosovë, Ferizaj ndërsa më vonë ngritën stacionet hekurudhore edhe në Shqipëri si Stacioni hekurudhor i Tiranës, Stacioni hekurudhor i Durrësit, Stacioni hekurudhor i Vorës, etj.

• Stacion autobusi
• Ndalesë autobusi
• Stacioni i Trenit Pejë
• Stacioni i trenit në Prishtinë
• Stacioni hekurudhor i Vorës
• Stacioni hekurudhor i Tiranës
• Stacioni hekurudhor i Durrësit
• Stacioni hekurudhor i Shkupit
• Stacioni hekurudhor në Fushë Kosovë

• Coleford, I. C. (tetor 2010). Smith, Martin (red.). "By GWR to Blaenau Ffestiniog (Part One)". Railway Bylines. Radstock: Irwell Press Limited. 15 (11). {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
• Reade, Lewis (1983). Branch Line Memories Vol 1. Redruth, Cornwall: Atlantic Transport & Historical Publishers. ISBN 978-0-90-689906-9. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)