[go: up one dir, main page]
Przejdź do zawartości

Rolf Hochhuth

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Rolf Hochhuth
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

1 kwietnia 1931
Eschwege

Data i miejsce śmierci

13 maja 2020
Berlin

Narodowość

niemiecka

Dziedzina sztuki

literatura
dramat

Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa
Rolf Hochhuth, 2009

Rolf Hochhuth (ur. 1 kwietnia 1931 w Eschwege, zm. 13 maja 2020 w Berlinie[1]) – niemiecki dramaturg i powieściopisarz.

Życie i twórczość

[edytuj | edytuj kod]

Najbardziej znaną jego sztuką teatralną jest Namiestnik. Tragedia chrześcijańska wydana w 1963 r. Tytułowym namiestnikiem, poprzez kontekst, w którym umocowana jest treść dramatu, i inne występujące postacie, jest papież Pius XII. Poprowadzona przez autora narracja i dramaturgia jest wobec tego papieża negatywna i prowadząca do wniosku o co najmniej obojętności, jeśli nie o popieraniu nazistowskiego wyniszczania Żydów. Sztuka była chętnie wykorzystywana w PRL do antyreligijnej propagandy. Ale nie zawsze była przyjmowana entuzjastycznie. Znany warszawski krytyk teatralny, Jerzy Koenig po premierze Namiestnika w Teatrze Narodowym w kwietniu 1966 (reż. Kazimierz Dejmek) napisał, że nie jest to przykład ani literatury wielkiej ani teatru politycznego[2].

Według ujawnionych w 2007 r. przez rumuńskiego generała Securitate, Iona Mihaia Pacepę, informacji, dramaturg był inspirowany do napisania sztuki przez wieletniego pracownika radzieckich służb specjalnych, gen. Iwana Iwanowicza Agajanca, specjalizującego się m.in. w dezinformacji. W ramach operacji KGB pod nazwą Seat-12 miał on dostarczyć Hochhuthowi w 1963 r. materiały obciążające papieża, według Pacepy sfabrykowane przy pomocy Securitate. W wywiadzie telefonicznym przeprowadzonym przez „Dziennik” w lutym 2007 r. dramaturg uchylił się od odpowiedzi na pytanie, czy kontaktował się z Agajancem, i przerwał rozmowę[3]. Johan Ickx twierdzi, że pomysł i sfinansowanie sztuki było dziełem sowieckich służb specjalnych[4]. Inni historycy i badacze tematu nie zgadzają się z sugestiami Iona Pacepy[5]. Dramat ten wystawiany na wielu scenach europejskich i amerykańskich spotkał się z szeroką dyskusją i szeregiem kontrowersji.

Inną głośna i kontrowersyjną sztuką Hochhutha byli Soldaten, w której sugeruje, że Winston Churchill był bezpośrednio zaangażowany w morderstwo generała Władysława Sikorskiego w wypadku samolotowym na Gibraltarze. W sztuce tej obciąża też Churchilla odpowiedzialnością za masowe naloty dywanowe na miasta niemieckie i śmierć tysięcy mieszkańców tych miast. Żołnierzy wystawiały m.in. sceny Berlina, Londynu i Toronto.

Rolf Hochhuth za swoją twórczość literacką nagrodzony był w 1980 Lessing-Preis (Hamburg), a w 1990 w Bazylei nagrodą Jacob-Burckhardt-Preis. Andrzej Wajda w 1983 r. sfilmował powieść Hochhutha Miłość w Niemczech.

Dzieła

[edytuj | edytuj kod]
  • 1963 Namiestnik (niem. Der Stellvertreter. Ein christliches Trauerspiel)
  • 1964 Die Berliner Antigone
  • 1967 Soldaten, Nekrolog auf Genf
  • 1970 Guerillas
  • 1971 Die Hebamme
  • 1971 Krieg und Klassenkrieg
  • 1974 Inselkomödie
  • 1974 Zwischenspiel in Baden-Baden
  • 1976 Tod eines Jägers
  • 1979 Juristen
  • 1980 Ärztinnen
  • 1982 Räuber-Rede: drei deutsche Vorwürfe: Schiller, Lessing, Geschwister Scholl
  • 1982 Spitzen des Eisbergs: Betrachtungen, Dialoge, Essays, Skizzen
  • 1983 Eine Liebe in Deutschland
  • 1984 Judith
  • 1985 Atlantik-Novelle: Erzählungen
  • 1987 Täter und Denker: Profile und Probleme von Cäsar bis Jünger
  • 1987 War hier Europa?: Reden, Gedichte, Essays
  • 1987 Alan Turing: Erzählung
  • 1988 Jede Zeit baut Pyramiden
  • 1989 Unbefleckte Empfängnis
  • 1990 Sommer 14
  • 1991 Menzel: Maler des Lichts
  • 1991 Panik im Mai
  • 1991 Von Syrakus aus gesehen, gedacht, erzählt
  • 1992 Tell gegen Hitler: historische Studien
  • 1993 Wessis in Weimar
  • 1994 Julia oder der Weg zur Macht
  • 1996 Und Brecht sah das Tragische nicht: Plädoyers, Polemiken, Profile
  • 1996 Effis Nacht
  • 1996 Wellen: Artgenossen, Zeitgenossen, Hausgenossen
  • 2000 Hitlers Dr. Faust
  • 2000 Das Recht auf Arbeit
  • 2001 Anekdoten und Balladen
  • 2001 Einsprüche!: zur Geschichte, Politik und Literatur
  • 2001 Die Geburt der Tragödie aus dem Krieg: Frankfurter Poetik-Vorlesungen
  • 2002 Gasherd und Klistiere oder Die Urgroßmutter der Diätköchin
  • 2003 Nachtmusik
  • 2004 McKinsey kommt
  • 2004 Nietzsches Spazierstock
  • 2005 Familienbande
  • 2005 Livia und Julia
  • 2006 Heil Hitler

Polskie przekłady

[edytuj | edytuj kod]
  • Lekarki, przekł. i słowo wstęp. M. Ganczar. Warszawa: ADiT 2016.
  • Namiestnik, przekł. D. Żmij-Zielińska, w: Jesienny wieczór i inne dramaty. Kraków, Warszawa: Dział Wydawnictw Instytutu Książki 2013.
  • Miłość w Niemczech, przekł. E. Wachowiak. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 1984.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Dramatiker Rolf Hochhuth ist tot, „Süddeutsche Zeitung”, 14.5.2020.
  2. ↑ Wspomnienia o J. Koenigu „Teatr”, 10 list. 2009.
  3. ↑ Wywiad Anny Widzyk z R. Hochhuthem, „Dziennik”, 3–4.02.2007, nr 29, s. 25.
  4. ↑ J. Ickx, Biuro papieża. Pius XII i Żydzi, Warszawa 2022, s. 13.
  5. ↑ Thomas Brechenmacher, „Frankfurter Allgemeine Zeitung”, Hochhuths Quellen. War der ‘Stellvertreter’ vom KGB inspiriert?, April 26, 2007.

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Rolf_Hochhuth&oldid=72938602”