Joseph Marx
Joseph Marx, 1903 | |
Imię i nazwisko |
Joseph Rupert Rudolf Marx |
---|---|
Data i miejsce urodzenia | |
Pochodzenie |
austriackie |
Data i miejsce śmierci | |
Gatunki | |
Zawód | |
Odznaczenia | |
Joseph Rupert Rudolf Marx[1][2] (ur. 11 maja 1882 w Grazu, zm. 3 września 1964 tamże[2][3]) – austriacki kompozytor, pedagog i krytyk muzyczny.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Studiował filozofię, historię sztuki, germanistykę i archeologię na Uniwersytecie w Grazu[3]. Uczęszczał też na zajęcia z zakresu muzykologii u Ericha Wolfa Degnera[2]. W 1911 roku uzyskał tytuł doktora na podstawie dysertacji Über die Funktion von Intervallen, Harmonic und Melodic beim Erfassen von Tonkomplexen[2]. W 1914 roku otrzymał stanowisko profesora teorii muzyki w Akademie für Musik w Wiedniu, od 1922 roku był jej dyrektorem[2][3]. Po reorganizacji uczelni i przemianowaniu jej na Hochschule für Musik pełnił funkcję jej pierwszego rektora (1924–1927)[2][3]. Do jego uczniów należał Johann Nepomuk David[3]. Od 1931 do 1938 roku pisał krytyki muzyczne do „Neues Wiener Journal”[2][3]. W latach 1932–1933 przebywał w Turcji, pomagając przy organizacji konserwatorium w Ankarze[3]. Po 1945 roku współpracował z „Wiener Zeitung”[2][3]. Był członkiem jury IV (1949) i V (1955) Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina[3]. Przyjaźnił się z Karolem Szymanowskim[3].
Odznaczony Wielką Srebrną Odznaką Honorową za Zasługi dla Republiki Austrii (1928) oraz Odznaką Honorową za Naukę i Sztukę (1957)[1].
Twórczość
[edytuj | edytuj kod]Twórczość Marxa dzieli się na trzy okresy. W pierwszym (1909–1920) komponował głównie pieśni solowe, w drugim (1920–1930) utwory orkiestrowe, w trzecim (1930–1942) muzykę kameralną[3]. Zasłynął przede wszystkim jako autor pieśni, utrzymanych w stylu późnoromantycznym i nawiązujących do twórczości Hugo Wolfa[2]. Późnoromantyczny charakter mają także jego utwory symfoniczne i kameralne[3]. Pozostawał krytyczny wobec muzyki XX wieku, w swojej poświęconej akustyce, tonalności i filozofii muzyki pracy Weltsprache Musik z 1964 roku pominął milczeniem twórczość Schönberga, Berga i Hindemitha[3].
Był autorem prac Harmonielehre (Wiedeń 1934; 3. wydanie 1948), Kontrapunkt-Lehre (Wiedeń 1935), Betrachtungen eines romantischen Realisten (Wiedeń 1947) i Weltsprache Musik (Wiedeń 1964)[2][3].
Wybrane kompozycje
[edytuj | edytuj kod](na podstawie materiałów źródłowych[2])
Utwory orkiestrowe
- Romantische Klavierkonzert (1919–1920)
- Eine Herbstsymphonie (1920–1921)
- Naturtrilogie: Eine symphonische Nachtmusik, Idylle, Eine Frühlingsmusik (1922–1925)
- Nordlands-Rhapsodie (1928–1929)
- Castelli Romani na fortepian i orkiestrę (1930)
- Alt-Wiener Serenaden (1941–1942)
- Sinfonietta in modo classico na smyczki (1944)
- Feste im Herbst (1945)
- Sinfonia in modo antico na smyczki (1947)
Utwory kameralne
- Ballade na kwintet fortepianowy (1911)
- Scherzo na kwintet fortepianowy (1911)
- Quartett in Form einer Rhapsodic na kwartet fortepianowy (1911)
- Frühlingssonate na skrzypce i fortepian (1913)
- Trio Phantasie na trio fortepianowe (1913)
- 3 kwartety smyczkowe: I „Quartetto in modo chromatico” (1937), II „in modo antico” (1938), III „in modo classico” (1941)
Utwory wokalno-instrumentalne
- Morgengesang na chór męski, instrumenty dęte i organy (1910; także wersja na chór męski i orkiestrę 1934)
- Lieder und Gesänge (3 zbiory, 1910–1917)
- Herbstchor an Pan na chór, chór dziecięcy i organy (1911)
- Italienisches Liederbuch (3 zbiory, 1912)
- 5 Lieder na głos i orkiestrę (1921)
- 5 pieśni Verklärtes Jahr na głos średni i orkiestrę (1930–1932)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Marx, Joseph Rupert Rudolf. Oesterreichisches Musiklexikon online. [dostęp 2020-02-17]. (niem.).
- ↑ a b c d e f g h i j k Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 4 Levy–Pisa. New York: Schirmer Books, 2001, s. 2319. ISBN 0-02-865529-X.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 6. Część biograficzna m. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 2000, s. 118–119. ISBN 83-224-0656-8.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Joseph Marx – twórczość tego autora dostępna w bibliotece cyfrowej International Music Score Library Project
- Joseph Marx w bazie AllMusic (ang.)
- ISNI: 0000000108935394
- VIAF: 44485761
- LCCN: n82040716
- GND: 118578529
- LIBRIS: 0xbdgncj03glkt2
- BnF: 13897170z
- SUDOC: 080017142
- NKC: ola2003162735
- BNE: XX5640927
- NTA: 073072516
- BIBSYS: 4088998
- CiNii: DA10523661
- Open Library: OL2125612A
- PLWABN: 9810564268605606
- NUKAT: n2006147473
- J9U: 987007276129405171
- LNB: 000088452
- CONOR: 125892451
- KRNLK: KAC2018O1371
- RISM: people/30075754