Białe noce

Ten artykuł dotyczy zjawiska astronomicznego. Zobacz też: Białe noce (ujednoznacznienie).

Białe noce – cykliczne zjawisko astronomiczne występujące na dużych szerokościach geograficznych (powyżej 57° N lub S), polegające na tym, że w pewnym okresie roku w nocy nie zapadają całkowite ciemności^[1], czyli zmierzch przechodzi bezpośrednio w świt.

Podczas białych nocy tarcza słoneczna chowa się pod horyzontem, ale dość płytko. Zjawisko rozproszenia światła w górnych warstwach atmosfery sprawia, że niebo pozostaje jasne.

Białe noce można zaobserwować wiosną i latem w strefach podbiegunowych oraz w tych częściach stref umiarkowanych, które położone są w pobliżu kół podbiegunowych. Nie ma ostrej granicy strefy, w której zjawisko białych nocy jest obserwowane.

W północnych rejonach Polski w okolicach przesilenia letniego występują tzw. białe noce żeglarskie, gdy Słońce chowa się za horyzontem mniej niż 12°. Matematycznie zjawisko to występuje podczas przesilenia letniego począwszy od Gdyni (powyżej szerokości 54°34'N), jednak w praktyce, z uwagi na ukształtowanie terenu (nawet oddalony pas lasu od strony północnej skutecznie zasłania szczątkowe światło), najlepszym punktem do obserwacji tego zjawiska w Polsce są klify Jastrzębiej Góry^[2]. Natomiast na terenie całej Polski latem występują białe noce astronomiczne, gdy nie występuje noc astronomiczna, tj. Słońce chowa się za horyzontem mniej niż 18°. Stanowi to utrudnienie dla obserwacji astronomicznych^[3].

Informacje w projektach siostrzanych

Multimedia w Wikimedia Commons

Podręczniki w Wikibooks

• dzień polarny