(367943) Duende
 Seria zdjęć radarowych z Goldstone | |
| Odkrywca | |
|---|---|
| Data odkrycia |
23 lutego 2012 |
| Numer kolejny |
367943 |
| Oznaczenie tymczasowe |
2012 DA14 |
| Charakterystyka orbity (2022-08-09) | |
| Przynależność obiektu |
|
| Półoś wielka | |
| Mimośród |
0,0893[1] |
| Peryhelium | |
| Aphelium | |
| Okres obiegu wokół Słońca |
317 dni 4[1] godziny |
| Inklinacja |
11,61[1]° |
| Charakterystyka fizyczna | |
| Średnica |
~0,050 km |
| Okres obrotu | |
| Jasność absolutna | |
(367943) Duende – planetoida bliska Ziemi odkryta w lutym 2012 w hiszpańskim obserwatorium Observatorio Astronómico de La Sagra. Planetoida ma średnicę około 50 metrów[3]. Nazwa planetoidy pochodzi od mitycznego goblina Duende obecnego w folklorze iberyjskim, który miał zamieszkiwać w domach, zwłaszcza w pokojach dzieci. Przed jej nadaniem planetoida nosiła oznaczenie tymczasowe (367943) 2012 DA14.
Przelot 15 lutego 2013
[edytuj | edytuj kod]
15 lutego 2013 planetoida przeleciała niezwykle blisko Ziemi. W momencie największego zbliżenia znalazła się w odległości około 34 053 kilometry od środka Ziemi (0,00023 j.a., czyli ok. 0,09 odległości Księżyca od Ziemi)[4][1], czyli ok. 27 675 km od jej powierzchni. Naukowcy trafnie ocenili, że nie ma ryzyka uderzenia tego obiektu w naszą planetę. Tor lotu planetoidy przebiegał od południa na północ, poniżej orbit satelitów geosynchronicznych, jednak żadne sztuczne satelity Ziemi nie ucierpiały podczas przelotu[5].
Tak bliski przelot w pobliżu Ziemi znacznie zmienił orbitę planetoidy. Zmniejszeniu uległ okres orbitalny z 368 dni do 317 dni. Planetoida przeszła z grupy Apolla do grupy Atena[6].
W dniu najbliższego przelotu planetoidy, 15 lutego 2013, w Rosji miał miejsce przelot superbolidu. Naukowcy oceniają, że meteoroid o średnicy ok. 17–20 m[7] po wejściu w atmosferę eksplodował na wysokości 29,7 kilometrów nad ziemią[8]. Fala uderzeniowa spowodowała znaczne zniszczenia, prawie 1500 osób doznało obrażeń. Upadek ten nie był związany z przelotem planetoidy (367943) 2012 DA14, a jedynie zbiegł się z nim w czasie. Meteoroid ten poruszał się po zupełnie innej orbicie, w kierunku z północy na południe, przeciwnie niż planetoida[9], która się poruszała z południa na północ[10]. Rosyjskie źródło podaje, że czelabiński meteor leciał z południowego wschodu na północny zachód[11].
Przyszłe zbliżenia do Ziemi
[edytuj | edytuj kod]Planetoida Duende zbliży się ponownie do Ziemi 15 lutego 2046 roku, kiedy to minie ją w odległości ok. 0,015 j.a., czyli ponad 2,2 mln km; analizowany jest również przebieg wielu późniejszych jej przelotów koło Ziemi[1].
Według danych NASA z 10 lutego 2013 planetoida ma w latach 2080–2112 trzykrotnie przelatywać stosunkowo blisko Ziemi; NASA oceniała łączne prawdopodobieństwo jej zderzenia z Ziemią w czasie tych zbliżeń do naszej planety na 0,00064%[3][12]. Zagrożenie ze strony tej planetoidy w skali Torino określono jako 0 (nie stanowi żadnego zagrożenia dla Ziemi), natomiast w skali Palermo szacowano w tym dniu na -5,08 (brak zagrożenia)[3]. Dzięki kolejnym obserwacjom i dokładniejszemu wyznaczeniu parametrów orbity 15 lutego 2013 planetoida została usunięta z listy obiektów potencjalnie zagrażających zderzeniem z Ziemią[13].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h i j 367943 Duende (2012 DA14) w bazie Jet Propulsion Laboratory (ang.)
- ↑ Asteroid 2012 DA14
- ↑ a b c 2012 DA14 Earth Impact Risk Summary. NASA. [dostęp 2013-02-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-02-13)]. (ang.).
- ↑ NEO Earth Close-Approaches. NASA. [dostęp 2012-07-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-10)]. (ang.).
- ↑ Jason Palmer: Asteroid 2012 DA14 in record-breaking Earth pass. BBC News. [dostęp 2013-02-15]. (ang.).
- ↑ Paul Chodas i Don Yeomans: Asteroid 2012 DA14 To Pass Very Close to the Earth on February 15, 2013. NASA/JPL Near-Earth Object Program Office, 1 lutego 2013. [dostęp 2013-02-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-04-06)]. (ang.).
- ↑ Meteor Not Linked to Asteroid Flyby. NASA. [dostęp 2018-08-27]. (ang.).
- ↑ Meteor z Czelabińska w szczegółach. Gdy eksplodował, był 30 razy jaśniejszy od Słońca. tvnmeteo.pl, 2013-11-06. [dostęp 2013-11-06]. (pol.).
- ↑ Asteroid 2012 DA14 – Earth Flyby Reality Check. NASA. [dostęp 2013-02-15].
- ↑ "Asteroid DA14's trajectory is in the opposite direction, from south to north." NASA
- ↑ "По моим наблюдениям, огненный шар летел с юго-востока на северо-запад" Autor wypowiedzi: Сергей Захаров interfax.ru
- ↑ Current Impact Risks. NASA. [dostęp 2013-02-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-02-12)]. (ang.).
- ↑ NEOs Removed from Impact Risks Tables. NASA. [dostęp 2013-02-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-10-16)]. (ang.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- (367943) Duende w bazie Jet Propulsion Laboratory (ang.)
- (367943) Duende w bazie Minor Planet Center (ang.)
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Diagram orbity (367943) Duende w bazie Jet Propulsion Laboratory (ang.)
- Archiwalne informacje na temat planetoidy 2012 DA14 na stronie NASA (ang.)
- No, asteroid 2012 DA14 will not hit us next year. Blog Bad Astronomy. [dostęp 2012-03-05]. (ang.).
- Strona Observatorio Astronómico de La Sagra. [dostęp 2012-03-05]. (ang.).
- Asteroida 2012 DA14 przelatuje obok Ziemi w serwisie APOD: Astronomiczne zdjęcie dnia