Evaporacion

L'evaporacion^[1] es un passatge progressiu de l'estat liquid cap a l'estat gasós. Aquel fenomèn es donc una vaporisacion progressiva qu'a per efièch d'absorbar de calorias e donc de reduire la temperatura de l’environament.

Quand existís un volum liure al dessús d'un liquid, un partida de las moleculas compausant lo liquid es jos forma gasosa. A l'equilibri, la quantitat de matèria jos forma gasosa definís la pression de vapor saturanta dins lo cas d'un liquid (solvant) pur, e que depend de la temperatura. Aquela pression pòt èsser parciala o totala.

Quand la pression parciala de la vapor dins lo gas es inferiora a la pression de vapor saturanta e qu'aquela es s'esperela inferiora a la pression totala ambianta, una partia denlas moleculas passan de la fasa liquida a la fasa gasosa: es l'evaporacion, que demanda de donar la calor latenta correspondenta, çò que refregís lo liquid.

Se parla de desplaçament cap a l'equilibri, l'equilibri essent caracterizat per l'egalitat simultanèa de la pression parciala e de la pression de vapor saturanta d liquid d'un costat, e de temperaturas d'autra costat (a l'equilibri, los bilances de flux de calor e de matèria sont nuls, las massas e las temperaturas son constantas).

Quand lo solvant es pas pur, los ligams entre solvant e solutat merman la pression de vapor en equilibri amb la fasa condensada o adsorbada, l'equilibri essent sempre definís per un flux nul (calor e matèria): dich autrament, a una temperatura donada, la pression de vapor en equilibri es pas mai obligatòriament saturanda dins aquel cas. Se parla alara d'una diminucion d'activitat del solvant.

L'evaporacion es un cambiament d'estat lent nomenat vaporizacion alara que l'ebullicion es una transicion rapida d'estat.

L'evaporacion es un fenomèn superfaciatic ont las moleculas a la superfícia passan progressivament d'un estat cap a l'autre alara que l'ebullicion es un fenomèn volumic (las botiòlas naisson dins lo liquid),

Los factors favorisant l'evaporacion son:

• la superfícia expausada (espandir lo linge favorisa l'evaporacion)
• lo tipe de material banhat (lo nilon seca mai rapidament que la lana o lo coton.)
• le vent favorisa l'evaporacion, subretot se l'aire es sec. Per contre, mai lo taus d'umiditat dins l'aire es naut mens l'evaporacion es importanta.
• un apòrt de calor coma lo solelh favorisa lo secatge per evaporacion, qu'aquela, es endotermica, es a dire qu'absorba de la calor de l'environament.

L'evaporacion es un fenomèn indispensable dins lo cicle de la vida sus Tèrra. Lo cicle de l'aiga (aiga liquida ven nívol, puèi torna càser en pluèja o nèu) necessita aquela estapa.

L'evaporacion demanda una quantitat d'energia mai sovent non negligibla (la calor latenta de vaporizacion), çò que permet per exemple la regulacion de temperatura pels omeotèrmes per transpiracion e evaporacion de la sudor, o encara lo rafrescament d'una dorga de tèrra, o de l'aire per nebulizacion (aerosol d'aiga). L’evaporacion d'un litre de sudor leva 580 quilocalorias^[2].

Per las plantas, l'evaporacon es essenciala pel transpòrt dels nutriments. En efièch, mercé al ligams idrogèn, las moleculas d'aiga foncionan coma una cadena, se "tirant" las unas après las autras. Atal, l'aiga qu'es posada dins las raïces de la planta es transportada fins a las fuèlhas mercé a la proprietat de la coesion de l'aiga e de las cellulas conductriças del vegetal.

1. ↑ Définitions (fr) Definicions lexicograficas e etimologicas de Évaporation del CNRTL., consulté le 30 juin 2015
2. ↑ Lutter contre le froid ou le chaud, ça coûte cher en calories ?, sur le site docteurdavidelia.fr, consulté le 23 aout 2015

• evapotranspiracion