Vogelmuur

Vogelmuur
Taxonomische indeling
Rijk: Plantae (Planten) Stam: Embryophyta (Landplanten) Klasse: Spermatopsida (Zaadplanten) Clade: Bedektzadigen Clade: 'nieuwe' Tweezaadlobbigen Clade: Geavanceerde tweezaadlobbigen Orde: Caryophyllales Familie: Caryophyllaceae (Anjerfamilie) Geslacht: Stellaria (Muur)
Soort
Stellaria media (L.) Vill. (1789)
Zaden van onrijp tot rijp
Afbeeldingen op Wikimedia Commons
Vogelmuur op Wikispecies
Portaal    Biologie

Vogelmuur (Stellaria media) is een lage, eenjarige plant uit de anjerfamilie (Caryophyllaceae). De bloeitijd loopt van januari tot december met een piek in het voorjaar. De plant is vaak wijdvertakt, maar heeft slechts een wortelstelsel. De 3–40 cm lange stengels zijn groen of rood. De bladeren zijn groen, eirond met een spitse top, en vaak gesteeld. De bloemknop is sterk behaard. Vogelmuur groeit in akkers, tuinen en ruigten op een zonnige voedselrijke bodem.

De vijf kroonbladen zijn wit en zeer diep ingesneden, waardoor het lijkt of er tien kroonbladen zijn. De kelkbladen zijn even lang, de helmknoppen zijn paars en op het bovenstandige vruchtbeginsel staan drie stijlen. De roodbruine zaden zijn 0,9–1,3 mm groot. Vogelmuur is als kleinbloemige soort niet aantrekkelijk voor insecten en moet het daarom vooral van zelfbestuiving hebben.

De plant geldt als een typisch onkruid. Grondbewerking is nodig om het biotoop van deze plant in stand te houden. Ze vormt snel zaden en is vaak een van de eersten die kiemt na een schoffelbeurt. Doordat ze ook in de winter groeit, beschermt ze met haar bladen de aanvankelijk open grond waardoor die niet geheel dichtslaat.

Er komen in de Benelux twee nauw verwante soorten voor waar vogelmuur veel op lijkt:

• Duinvogelmuur (Stellaria pallida) groeit voornamelijk in het voorjaar en ziet er bleekgroen uit. Hij maakt een wat 'bespoten' indruk. De kroonbladen zijn vaak afwezig. De naam duinvogelmuur berust op de gedachte dat deze soort voornamelijk in de duinen voorkomt. Uit nader onderzoek is echter gebleken dat hij ook in het binnenland te vinden is en daar over het hoofd is gezien.
• Heggevogelmuur (Stellaria neglecta) is forser dan vogelmuur, heeft grotere kroonbladen, tien meeldraden en de grootste zaden. De soort is eenvormig.

• Vogelmuur (Stellaria media) op SoortenBank.nl (gearchiveerd) (gebaseerd op de Heukels²³, dit is de voorlaatste uitgave)
• Vogelmuur (Stellaria media) in: van Uildriks, F. & V. Bruinsma (1898) - Plantenschat; op de (Nederlandstalige) Wikisource (Van Uildriks en Bruinsma spreken van sterremuur).
• Vogelmuur (Stellaria media), verspreiding in Nederland, volgens de atlas van Floron.