Portaal:Azerbeidzjan

Azerbeidzjan (Azerbeidzjaans: Azərbaycan), officieel de Republiek Azerbeidzjan (Azərbaycan Respublikası), is het grootste en dichtst bevolkte land in de Kaukasus. Azerbeidzjan ligt op de grens van Oost-Europa en West-Azië. Het land grenst aan de Kaspische Zee in het oosten, Iran in het zuiden, Armenië in het westen, Georgië in het noordwesten en Rusland in het noorden. De Azerbeidzjaanse exclave Nachitsjevan grenst aan Iran in het zuid- en zuidwesten, Turkije in het westen en Armenië in het noordoosten. Ook tientallen eilanden in de Kaspische Zee behoren territoriaal gezien tot Azerbeidzjan.

De waterscheiding van de Kaukasus, die dwars door Azerbeidzjan loopt, wordt traditioneel beschouwd als de grens tussen Europa en Azië. Hierdoor is Azerbeidzjan het enige Turkstalige land dat voor het merendeel in Europa ligt.

De Democratische Republiek Azerbeidzjan, de eerste democratische en seculiere republiek in de islamitische wereld werd opgericht in 1918, maar in 1920 door de Sovjet-Unie veroverd. Azerbeidzjan herwon haar onafhankelijkheid in 1991. Kort daarna brak de oorlog in Nagorno-Karabach uit. Azerbeidzjan verloor de controle over Nagorno-Karabach (waar vooral Armeniërs wonen), het gebied eromheen, en de regio's Karki, Yukhary Askipara, Barxudarlı en Sofulu. Nagorno-Karabach is nog steeds niet diplomatiek erkend. Het wordt beschouwd als een de jure deel van Azerbeidzjan.

Bakoe (Azerbeidzjaans: Bakı; ook geschreven als Baku) is de hoofdstad van Azerbeidzjan. Het is een wetenschappelijk, cultureel en industrieel centrum in de Kaukasus. De stad heeft de vorm van een amfitheater, is de belangrijkste havenstad aan de Kaspische Zee en is de grootste stad in de Kaukasus-regio. De stad heeft een bevolking van 2.122.300 (1 januari 2012) inwoners. De oppervlakte van Bakoe is 2130 km². De stad telt elf bestuurlijke districten en vijf nederzettingen.

Bakoe was sinds de oudheid een belangrijke stad, cultureel en industrieel. Er is veel archeologisch bewijs van beschaving in Bakoe sinds rond 6000 v.Chr. Dit kan afgeleid worden uit grottekeningen en -kervingen in Gubustan, dat ook in de Apsheronregio ligt. Deze grottekeningen en -kervingen gaan terug tot 10.000 v.Chr, sommige gaan zelfs terug tot 20.000 v.Chr.

Eeuwenlang is Bakoe een van de centrumpunten geweest van de Zijderoute, die Europa en Azië met elkaar verbond. Dit komt doordat Bakoe niet alleen klimatologische en geografische voorwaarden aanbiedt maar ook een gunstige locatie is in het midden de Zijderoute.

De manat is de munteenheid van Azerbeidzjan. Eén manat is honderd kepik. Het woord manat komt van het Russische монета ("munt"), hetgeen is afgeleid van het Latijnse moneta ("geld").

Munten zijn er van 1, 3, 5, 10, 20 en 50 kepik. Het papiergeld is beschikbaar in biljetten van 1, 5, 10, 20, 50 en 100 manat.

De Russische roebel werd ook in Azerbeidzjan tot 1918 gebruikt. Het gebied van Azerbeidzjan was tijdens de Eerste Wereldoorlog verdeeld, zodat in dit gebied vier munteenheden werden gebruikt, namelijk de Trans-Kaukasische republiek roebel, de Azerbeidzjaanse republiek roebel, de Azerbeidzjaanse Sovjet roebel en de Trans-Kaukasische roebel. Na hyperinflatie waarbij zelfs een biljet van 1.000.000.000 roebel werd gedrukt, werd in 1924 de Russische roebel weer ingevoerd. Na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie en de onafhankelijkheid van Azerbeidzjan werd de huidige munteenheid ingevoerd op 22 november 1993 met een verhouding van 10 roebel = 1 manat.

In januari 2006 is de munt vervangen door de nieuwe manat, waarbij de omruilverhouding 5000:1 was. Ook werden er weer munten ingevoerd. Voorlopig worden de oude manat biljetten nog geaccepteerd. Het ontwerp en de stijl van de nieuwe bankbiljetten zijn op de euro gebaseerd.

Azerbeidzjan is ingedeeld in 10 economische regio's; 66 districten en 77 steden, waarvan er 11 rechtstreeks onder het gezag van de republiek staan. Onder Azerbeidzjan valt ook de autonome republiek Nachitsjevan. De president van Azerbeidzjan benoemt de gouverneurs van deze autonome republiek, terwijl de regering van Nachitsjevan wordt gekozen en goedgekeurd door het lokale parlement. Nachitsjevan bestaat dan weer uit zeven districten en een stad.

Nagorno-Karabach en zeven andere regio's van Azerbeidzjan maken de jure deel uit van Azerbeidzjan, maar zijn de facto zelfstandige gebieden. Ze worden bezet door Armeense troepen en worden internationaal niet erkend.

Andere bestuurlijk-territoriale eenheden vormen de 257 nederzettingen (=qəsəbəsi).

• Azerbeidzjan van A tot Z

Armenië

Georgië

Nagorno-Karabach

De dubbele schrijfweek Kaukasus (22 februari 2014 – 9 maart 2014) resulteerde in +500 nieuwe artikelen.