Neil Gaiman

Neil Gaiman
Gaiman en zijn hond Cabal
Algemene informatie
Volledige naam	Neil Richard MacKinnon Gaiman
Geboren	10 november 1960
Geboorte­plaats	Portchester
Land	Verenigd Koninkrijk
Beroep	Schrijver en scenarist
Werk
Jaren actief	Jaren tachtig tot heden
Genre	Sciencefiction, fantasy, horror
Bekende werken	The Sandman, American Gods, The Graveyard Book, Coraline
(en) IMDb-profiel
Website
Portaal    Literatuur

Neil Richard MacKinnon Gaiman (Portchester, 10 november 1960) is een Engelse schrijver van onder andere sciencefiction, fantasy en specifiek urban fantasy, horror en comics. Hij heeft in zijn carrière meerdere noemenswaardige prijzen ontvangen, waaronder de Nebula Award en de Bram Stoker Award.

Gaiman begon als journalist, nadat veel uitgevers zijn werk weigerden te publiceren. In 1987 schreef hij het humoristische Don't Panic: The Official Hitchhikers Guide to the Galaxy Companion over het ontstaan van de vierdeligeboekenserie The Hitchhikers Guide to the Galaxy (Het transgalactisch liftershandboek) van Douglas Adams (1979-1984; later verschenen nog twee delen). Dit boek bracht hem in contact met Terry Pratchett met wie hij Good Omens schreef over een op handen zijnde apocalyps.

Gaiman creëerde en schreef de maandelijkse cult stripserie The Sandman. Deze serie van 75 stripverhalen maakte het genre respectabel bij vele nieuwe lezers. De serie liep van 1988 tot 1996, toen het verhaal volgens Gaiman zijn natuurlijk einde had bereikt. De tien delen waarin de verhalen zijn verzameld, worden nog steeds herdrukt. De serie heeft hem vele prijzen gebracht, waaronder de World Fantasy Award in 1991 voor A Midsummer Night's Dream (deel 19).

Gaiman schrijft ook songteksten, poëzie, romans en een televisieserie voor de BBC, Neverwhere, later herschreven tot roman. Hij schreef ook het Engelse script voor de anime-film Mononoke Hime (Prinses Mononoke) van Hayao Miyazaki. In 1997 schreef hij een aflevering voor de televisieserie Babylon 5, The Day of the Dead.

Hij won de prestigieuze Hugo Award en Nebula Award in 2002 voor de roman American Gods. In 2003 won hij met Coraline de Nebula voor beste novelle en in 2004 de Hugo voor het korte verhaal A Study in Emerald. De roman Anansi Boys bracht hem in 2006 de Locus Award en de Mythopoeic Award. Samen met Charles Vess won hij in 1999 de Mythopoeic Award voor Stardust.

Gaiman heeft vanaf het begin van de jaren 90 een bijzondere vriendschap met componist, pianist en zangeres Tori Amos, al voor haar carrière een grote vlucht had genomen. Ze inspireren elkaar. Hij en personages uit zijn werk, worden vaak (meestal cryptisch) genoemd op haar albums. Het personage Delirium is door Tori geïnspireerd, net als de boom in Stardust. Neil schreef een verhaal voor Tori toen ze zwanger was, Blueberry Girl, en is de peetvader van haar dochter.

In juli 2024 kwamen twee vrouwen naar voren met beschuldigingen van seksueel misbruik tegen Gaiman. Een maand later meldden zich nog drie vrouwen met vergelijkbare verhalen.^[1] De beschuldigingen werden naar buiten gebracht door de podcastserie Master: The Allegations Against Neil Gaiman.^[2]

De feiten zouden hebben plaatsgevonden tussen 1986 en 2022. Mede naar aanleiding van de beschuldigingen besloot Disney de verfilming van zijn boek The Graveyard Book tijdelijk stop te zetten.^[1][3] Gaiman legde zijn functie neer op de set van de serie Good Omens, nadat de pre-productie vanwege de beschuldigingen was stilgelegd.^[2] Gaiman weersprak de beschuldigingen.^[4]

Neil trouwde in 1985 met Mary T. McGrath, met wie hij drie kinderen heeft; Michael, Holly en Madeleine. Ze zijn in 2007 gescheiden.

Op 2 januari 2011 is hij hertrouwd met Amanda Palmer. Op 16 september 2015 werd hun zoon Anthony geboren, ook wel Ash genoemd.

• Black orchid (1988 - drie delen geïllustreerd door zijn vriend en favoriete partner Dave McKean NL:Black Orchid)
• The Sandman (1989 - 1996, 75 delen)
• 1602 (2003, acht delen)

• Don't panic - The Official Hitchhikers Guide to the Galaxy Companion (1987)
• Good Omens (1990 met Terry Pratchett NL: Hoge Omens)
• Neverwhere (1996) (1997 NL: Niemandsland ; Richard Mayhew, een held tegen wil en dank, helpt een uit het niets voor zijn voeten gevallen meisje genaamd Door, door uit te vinden waarom haar familie is uitgemoord. Dit alles in een wereld waarvan de meeste mensen niet eens zouden dromen. Londen-beneden, als tegenhanger van Londen-boven, is een plek in en rondom de Londense metro waar monsters en heiligen, magische moordenaars en sjacheraars, geharnaste ridders en bleke Fluwelen hun rol vervullen. En niet te vergeten wonderlijke vriendschappen, een engel, een Beest in een labyrint en een Jager)
• The Day I Swapped My Dad for Two Goldfish (1998 - een kinderboek geïllustreerd door Dave McKean)
• Smoke and mirrors (1998 - verzameling korte verhalen NL: Spiegels en Rook)
• Stardust (1999 NL: Ster; Tristran Thorn belooft aan de door hem aanbeden Victoria een gevallen ster te halen. Die is achter een hoge stenen muur terechtgekomen, in een land waar andere regels en natuurwetten gelden dan die waar we aan gewend zijn: een wereld vol magie en betovering. Er zijn echter meer kapers op de kust: de ster bezit een juweel die een paar broers nodig hebben om te bepalen wie de nieuwe Heer van Stormholt zal zijn; een drietal heksen hebben de ster zelf nodig om weer jong en mooi te worden. Kortom, een nieuw sprookje dat tot nadenken stemt en ook nog grappig is.)
• American Gods (2001 NL: Amerikaanse Goden) Shadow heeft drie jaar in de gevangenis gezeten. Na zijn vrijlating ontmoet hij Wednesday, een man met eigenschappen die je niet zo snel bij een mens zou verwachten. Hij aanvaardt de door Wednesday aangeboden betrekking en wordt op die manier meegezogen in een aaneenschakeling van wonderlijke gebeurtenissen. Want wie zijn nu de 'nieuwe' goden en wie de 'oude'? En waarom zou er een strijd moeten losbranden tussen die twee partijen? Hoe kan het dat Shadows overleden vrouw telkens ergens opduikt? En waarom verdwijnt er elk jaar een kind in het dorp waar Shadow ondergedoken zit? Deze roman is wat donkerder dan andere werken van Neil Gaiman; het werpt een ander licht op deze meesterverteller.
• A Walking Tour of the Shambles (2002 met Gene Wolfe)
• Coraline (2002 - een kinderboek geïllustreerd door Dave McKean NL: Coraline) Coraline Jones komt met haar ouders te wonen in een oud gebouw. Van de veertien deuren die ze telt zit er een op slot. Ogenschijnlijk zit er een blinde muur achter. Maar op een zeker moment opent ze de deur en komt in een woning terecht die verdacht veel op die van haar lijkt. Ook is er vrouw die zich haar moeder noemt, een vrouw met knopenogen en lange witte vingers. Die moeder wil haar veranderen en nooit meer laten gaan. Coraline ontsnapt, maar komt erachter dat haar echte ouders zijn gestolen en dat ze terug moet naar het 'buurhuis' om ze terug te krijgen. Ze reageert moedig, intelligent en vastbesloten op alle griezelige gebeurtenissen die op haar af komen. Dit verhaal is ook geschikt voor kinderen vanaf een jaar of tien.
• The Wolves in the Walls (2003 - geïllustreerd door Dave McKean)
• Anansi Boys (2005) (2006 NL: De Bende Van Anansi) Het verhaal gaat in eerste instantie over Charlie, de zoon van Anansi. Anansi sterft en Charlie komt erachter, niet tot zijn genoegen, dat hij een broer heeft. Zijn broer (Spider, met dezelfde sinistere bovennatuurlijke gaven van hun vader) is namelijk iemand die het leven makkelijk naar zijn hand zet, in tegenstelling tot Charlie.
  Dus Charlie heeft een baan, een flat en een verloofde. Na de komst van zijn broer is alles anders. Charlie moet daarom drastische maatregelen nemen om zijn leven op orde te krijgen.
• MirrorMask (2005 - filmscript, geregisseerd door Dave McKean)
• Mirrormask (2008 - boekeditie, met Dave McKean) Helena groeit op in een circus, haar ouders zijn artiesten. Ze droomt al heel lang van een 'gewoon' leven buiten het circus, maar die droom verandert in een nachtmerrie als ze terechtkomt in 'the Dark Lands', een koninkrijk met twee kibbelende koninginnen. Het land wordt verder bevolkt door o.a. reuzen, Monkeybirds en gevaarlijke sfinxen. Om terug te kunnen keren naar haar eigen wereld moet ze het legendarische Mirrormask zien te vinden.
• Fragile Things (2006 - korte verhalen NL: Alles is Breekbaar)
• InterWorld (2007 - met Michael Reaves)
• The M Is For Magic (2007 - verzameling korte verhalen, van 1985 t/m 2006)
• Odd and the Frost Giants (2008) Het geluk van Odd is tot op heden niet aan zijn kant geweest. Hij verloor zijn vader tijdens een Vikingexpeditie, zijn voet werd door een boom verpletterd en de winter wilde maar niet overgaan in de lente. Maar toen hij vluchtte naar het bos en een beer bevrijdde uit een val, begon zijn geluk te veranderen. Hij ontmoet vervolgens een arend en een vos. Alle drie de dieren blijken Noorse goden te zijn, opgesloten in hun respectievelijke dierenvorm door de slechte vorstreuzen die Asgard, de godenstad, hebben veroverd.
  Om de goden te kunnen bevrijden zal Odd, een twaalfjarige jongen, in staat moeten zijn de hamer van Thor op te eisen en de vorstreuzen te slim af te zijn.
• The Graveyard Book (2008 - NL: Het Kerkhof) Nim is de enige die, op zeer jonge leeftijd, een aanslag op zijn familie overleeft. Hij komt terecht op een kerkhof en wordt liefdevol opgevangen door de bewoners. Maar hoe kunnen de bewoners voor hem zorgen? Hij heeft immers echt voedsel nodig. Daarvoor is er iemand die leeft in de wereld tussen de doden en de levenden.
  Volg Nim zijn belevenissen van het moment dat hij op Het Kerkhof terechtkomt en hij groot genoeg zou moeten zijn om de wijde wereld in te trekken.
• Coraline: The Graphic Novel (2009)
• The Ocean at the End of the Lane (2013 - NL: De Oceaan aan het Einde van het Pad) Een jongetje van zeven jaar komt in een bizarre situatie terecht nadat een kostganger van zijn ouders zelfmoord pleegt. Hij ontmoet Letty Hempstock, een meisje van naar eigen zeggen elf jaar, die hem vertelt dat de vijver in haar achtertuin eigenlijk een oceaan is. Ze woont met haar moeder en oma op een boerderij aan het einde van het weggetje dat langs het huis van het jongetje loopt. Hij gaat met haar mee om een met geld strooiende 'vlo' terug te sturen naar waar het vandaan kwam. Letty zegt hem wat er ook gebeurt haar hand vast te houden. Omdat dat niet helemaal goed gaat, krijgt hun avontuur een ongewenst vervolg. Hij krijgt een nieuwe oppas, Ursula. Al snel blijkt dat Ursula er heel andere bedoelingen op na houdt dan een gemiddelde oppas. Letty moet al haar kunde in de strijd gooien om erger te voorkomen.
• Norse Mythology (2017 - NL: Noorse Goden) Dit boek kan geschaard worden onder de literaire non-fictie. Gaiman beperkt zich tot de klassieke Noorse goden: Odin, Loki, Thor, Freija et cetera. Hij rijgt de klassieke mythen aaneen tot één verhaal. Van het ontstaan van de negen werelden tot Ragnarok, de ondergang van de goden en de geboorte van een nieuwe tijd.
• The Sleeper and the Spindle (2014 - NL: De Slaapster en de Spintol) Een mix van de Schone Slaapster en Sneeuwwitje, een nieuwe invalshoek en wellicht een feministische touch. Er zijn drie dwergen (i.p.v. zeven), een koningin met pikzwart haar en een lichte huid en een buurland waar een slaapziekte heerst. De koningin stelt haar bruiloft uit en verruilt haar trouwjurk voor een wapenrusting. Met de dwergen gaat ze op weg om de prinses van het buurland te redden. Illustraties zijn van Chris Riddle.

In veel van zijn romans komt zijn hoofdrolspeler in een andere wereld terecht. Anders, omdat er andere natuurkundige wetten heersen dan in de oorspronkelijk wereld. Zo komt Richard Mayhew (Niemandsland) terecht in Londen-beneden, Coraline bij haar buren, Tristran (Ster) naar de 'andere kant van de muur'. In "Het kerkhof" beleeft Nim een avontuur op weg naar Gruweloord, gaat Charlie (de Bende van Anansi) naar het begin van de wereld en ontmoet Shadow (American Gods) de Goden. Soms door een poort, zoals Tristran, Nim en Coraline, soms geleidelijk (Richard Mayhew, Shadow) en soms via een droom (Charlie). Het zijn gebeurtenissen die doen denken aan Alice in Wonderland.

• Van 'Neverwhere' is in 1996 een zesdelige tv-serie gemaakt voor de BBC met in de hoofdrollen Gary Bakewell (Richard), Laura Fraser (Door) en Paterson Joseph (de Marquis). Written by Neil Gaiman.
• In 2005 is 'Mirrormask' als film uitgekomen met Stephanie Leonidas (Helena) en Jason Barry (Valentine) als hoofdrolspelers. Written by Neil Gaiman and Dave McKean. Van de film is ook een boek uitgegeven.
• 'Stardust' is verfilmd in 2007 met Charlie Cox (Tristran Thorn), Claire Danes (Yvaine), Michelle Pfeiffer (Lamia) in de hoofdrollen. Ook Robert De Niro (Captain Shakespeare) heeft een belangrijke rol, hoewel zijn personage niet in het boek voorkomt. Screenplay by Jane Goldman and Matthew Vaughn.
• Twee jaar later is 'Coraline' verfilmd. Een animatiefilm met de stemmen van o.a. Teri Hatcher en Jennifer Saunders. Screenplay by Henry Selick.
• Op 1 mei 2017 was de première van de televisiebewerking van American Gods, met acht afleveringen van 60 minuten voor het eerste seizoen. Ricky Whittle speelt de rol van Shadow, terwijl Ian McShane het personage Wednesday voor zijn rekening neemt; Emily Browning vertolkt Laura Moon. Neil Gaiman is zowel mede scriptschrijver als een van de executive producers. Op 11 maart 2019 is de eerste aflevering van seizoen 2 uitgezonden, wederom acht afleveringen. Seizoen 3 kreeg tien afleveringen waarvan de eerste werd uitgezonden op 10 januari 2021.
• De BBC heeft ook Good Omens voor televisie bewerkt. De eerste van zes afleveringen ging op 31 mei 2019 in première met Michael Sheen als Aziraphale en David Tennant als Crowley in de hoofdrollen.
• Netflix heeft de productie van The Sandman op zich genomen, voorlopig met een seizoen van elf afleveringen; de eerste aflevering was op 5 augustus 2022 voor het eerst te streamen. Tom Sturridge vertolkt het personage Morpheus.

• World Fantasy Award 1991 voor A Midsummer Night's Dream (Sandman deel #19)
• Will Eisner-award voor beste scenarist in 1991, 1992, 1994 (allen voor Sandman)
• Will Eisner-award 1991 voor beste doorlopende serie (voor Sandman)
• Will Eisner-award voor beste grafisch album in herdruk 1991 (voor Sandman: The Doll's House)
• Will Eisner-award 1992 voor beste los verhaal (voor Season of Mists in Sandman #22-28)
• Will Eisner-award 1992 voor beste doorlopende serie (voor Sandman)
• Will Eisner-award 1993 voor beste nieuw grafisch album (voor Signal to Noise)
• Will Eisner-award 1993 voor beste doorlopende serie (voor Sandman)
• Will Eisner-award 2000 voor beste comics-gerelateerd boek (voor The Sandman: The Dream Hunters)
• Will Eisner-award 2004 voor beste los verhaal (voor Death in The Sandman: Endless Nights)
• Will Eisner-award 2004 voor beste anthologie (voor The Sandman: Endless Nights)

• Mythopoeic Award 1999 voor volwassenen literatuur met Stardust
• Hugo Award, Nebula Award, Locus Award en Bram Stoker Award 2002 voor roman met American Gods
• Hugo, Locus, Bram Stoker, BSFA Award 2003 en Nebula 2004 voor novelle met Coraline
• Locus 2004 voor kort verhaal met Closing Time
• Hugo 2004 voor kort verhaal en Locus 2004 voor novelette met A Study in Emerald
• BSFA 2004 voor korte fictie met The Wolves in the Walls
• Locus 2005 voor kort verhaal met Forbidden Brides of the Faceless Slaves in the Nameless House of the Night of Dread Desire
• Locus 2006 voor fantasy roman, Mythopoeic 2006 voor volwassenen literatuur en British Fantasy Award 2006 voor roman met Anansi Boys
• Locus 2006 voor kort verhaal met Sunbird
• Black Tulip Award 2006 (Best Feature Debut) voor Mirrormask
• British Fantasy en Locus 2007 voor verhalenbundel met Fragile Things
• Locus 2007 voor kort verhaal met How to Talk to Girls at Parties
• Locus 2008 voor novelette met The Witch's Headstone
• Locus 2009 voor non-fictie/kunst met Coraline: The Graphic Novel
• Hugo 2009 voor roman en Locus 2009 voor jeugdroman met The Graveyard Book

• Eigen website
• Eigen weblog