[go: up one dir, main page]
Pergi ke kandungan

Bolivia

Sunting pautan
Daripada Wikipedia, ensiklopedia bebas.

Koordinat: 17°48′S 63°10′W / 17.800°S 63.167°W / -17.800; -63.167

Negara Nekabangsa Bolivia
نݢارا نيكبڠسا بوليۏيا‎
Estado Plurinacional de Bolivia
Puliwya Mamallaqta
Wuliwya Suyu
Bendera Bolivia
Jata Bolivia
Bendera Jata
Cogan kata: ¡La unión es la fuerza!  (Bahasa Sepanyol)
"Perpaduan adalah Kekuatan!"
Lagu kebangsaan: Bolivianos, el hado propicio
Lokasi Bolivia
Ibu negaraSucre

La Paz

(pusat perundangan)
Bandar terbesarSanta Cruz de la Sierra
Bahasa rasmi
Kumpulan etnik
(2009[1])
  • 68% Mestizo (kacukan kulit putih-peribumi)
  • 20% orang peribumi
  • 5% orang Eropah
  • 2% orang Cholo
  • 1% orang Afrika
  • 1% Other
  • 3% Unspecified
Agama
(2018)[2]
KerajaanRepublik berpresiden
• Presiden
Luis Arce
Kemerdekaan
• daripada Sepanyol
6 Ogos 1825
• Perairan (%)
1.29
Populasi
• Perkiraan 2023
12,186,079[3] (ke-79)
• Kepadatan
10.4/km2 (26.9/sq mi) (ke-224)
KDNK (PPP)2022
• Jumlah
▲ $118.8 billion[4] (ke-94)
• Per kapita
▲ $9,933[4] (ke-120)
KDNK (nominal)2022
•  Jumlah
▲ $43.4 billion[4] (ke-96)
• Per kapita
▲ $3,631[4] (ke-126)
Gini (2019)positive decrease 41.6[5]
sederhana
HDI (2021)▼ 0.692[6]
sederhana · 118th
Mata wangBoliviano
(BOB)
Zon waktu()
Kod panggilan591
Kod ISO 3166BO
DPT internet.bo

Bolivia[a] atau secara rasminya Negara Nekabangsa Bolivia[b] ialah sebuah negara di Amerika Selatan.

Antara semua negara di Amerika Selatan, wilayah Bolivia merupakan yang tertinggi dan terpencil. Negara ini ialah salah sebuah penghasil koko dan bijih timah terbesar di dunia.

Asal nama

[sunting | sunting sumber]

Bolivia diberi nama sempena Simón Bolívar, pemimpin Venezuela-Colombia dalam peperangan kemerdekaan Amerika Selatan.[10] Pemimpin Venezuela, Antonio José de Sucre, telah diberikan pilihan oleh Bolívar untuk menyatukan Charcas (sekarang Bolivia) dengan Republik Peru yang baru terbentuk, untuk bersatu dengan Wilayah Rio de la Plata, atau secara formal mengisytiharkan kemerdekaannya daripada Sepanyol sebagai negara yang sepenuhnya bebas. Sucre memilih untuk mewujudkan sebuah negara baharu dan pada 6 Ogos 1825, dengan sokongan rakyat tempatan, menamakan negaranya sebagai penghormatan kepada Simón Bolívar.[11]

Nama asalnya ialah Republik Bolívar. Beberapa hari kemudian, kongres Manuel Martín Cruz mencadangkan: "Jika dengan Romulus, Rom; maka dengan Bolívar, Bolivia" (Sepanyol: Si de Rómulo, Roma; de Bolívar, Bolivia). Nama itu diluluskan oleh Republik pada 3 Oktober 1825.[12] Pada tahun 2009, sebuah perlembagaan baharu mengubah nama rasmi negara itu kepada "Negara Plurinasi Bolivia" sebagai pengiktirafan terhadap karakter dan identiti berbilang kaum di negara itu dan kedudukan orang Bolivia yang dipertingkatkan di bawah perlembagaan baharu.[12]

Sejarah

[sunting | sunting sumber]

Pada suatu masa dahulu, Bolivia ialah sebuah koloni Sepanyol. Perlombongan perak di Bolivia memberi keuntungan kepada kewangan Sepanyol, dan Sepanyol menggajikan orang Bolivia sebagai buruh untuk bekerja di perlombongan. Setelah beberapa buah perang berlaku, Simon Bolivar membantu Bolivia memerdekakan negara tersebut.

Budaya

[sunting | sunting sumber]

Budaya Bolivia mempunyai banyak pengaruh seperti Inca, Aymara dan pengaruh setempat lain dalam keagamaan, muzik, dan pakaian. Terdapat perayaan besar di Oruro, yang disebut "El carnaval de Oruro". Orang Bolivia suka bermain bola sepak. Ladang haiwan juga popular, namun tidak mampu mengaut keuntungan.

Jajahan

[sunting | sunting sumber]

Bolivia dibahagikan kepada sembilan jajahan dikenali sebagai departamentos.

  1. Beni
  2. Chuquisaca
  3. Cochabamba
  4. Oruro
  5. Pando
  6. La Paz
  7. Potosi
  8. Santa Cruz, Bolivia
  9. Tarija

Nota

[sunting | sunting sumber]
  1. ^ sebutan bahasa Sepanyol [boˈliβja] (bantuan·info); bahasa Guarani: Mborivia; bahasa Aymara: Wuliwya; bahasa Kicua: Puliwya
  2. ^ Sepanyol: Estado Plurinacional de Bolivia (bantuan·info)[8][9]

Rujukan

[sunting | sunting sumber]
  1. ^ Templat:Cite CIA World Factbook
  2. ^ Religion affiliation in Bolivia as of 2018. Based on Latinobarómetro. Survey period: 15 June to 2 August 2018, 1,200 respondents.
  3. ^ Templat:Cite CIA World Factbook
  4. ^ a b c d "World Economic Outlook Database, October 2022". IMF.org. Tabung Kewangan Antarabangsa. October 2022. Dicapai pada 11 October 2022.
  5. ^ "GINI index (World Bank estimate) – Bolivia". World Bank. Diarkibkan daripada yang asal pada 11 August 2018. Dicapai pada 17 June 2021.
  6. ^ "Human Development Report 2021/2022" (PDF) (dalam bahasa Inggeris). United Nations Development Programme. 8 September 2022. Diarkibkan (PDF) daripada yang asal pada 2022-10-09. Dicapai pada 8 September 2022.
  7. ^ "Report for Selected Countries and Subjects". Tabung Kewangan Antarabangsa. Dicapai pada 29 August 2020.
  8. ^ "Bolivia (Plurinational State of)". World Health Organization. 11 May 2010. Diarkibkan daripada yang asal pada 6 October 2010. Dicapai pada 30 August 2010.
  9. ^ "Bolivia (Plurinational State of)". UNdata. Diarkibkan daripada yang asal pada 2 July 2010. Dicapai pada 30 August 2010.
  10. ^ "Simón Bolívar". Salem Press. Diarkibkan daripada yang asal pada 25 Ogos 2013. Dicapai pada 28 Januari 2014.
  11. ^ "6 de Agosto: Independencia de Bolivia". Historia-bolivia.com. Diarkibkan daripada yang asal pada 20 Ogos 2011. Dicapai pada 14 Julai 2013.
  12. ^ a b "What countries are named after individuals or families?". Blogs.law.harvard.edu. 11 Januari 2009. Diarkibkan daripada yang asal pada 19 Julai 2011. Dicapai pada 14 Julai 2013.
Ikon tunas

Rencana Amerika Selatan ini ialah rencana tunas. Anda boleh membantu Wikipedia dengan mengembangkannya.

Diambil daripada "https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Bolivia&oldid=5981006"