Kalifat Abbasid

Ensampel a	pow istorek
Deuth dhe benn	10 Hwevrer 1258
Label teythyek	الدولة العبَّاسيَّة
Kryjyans	Islam
Dalleth/Fondya	750
Penn an fondyans	Abbasid caliph
Fondyer	As-Saffah
Er	Mamluk Sultanate, Emperoureth Ottoman, Fatimid Caliphate
	Restrennow kelmys war Gemmyn Wikimedia

Kalifat Abbasid (Arabek لعبّاسيّون al-‘Abbāsīyūn) yw an hanow terniethel res dhe galif Baghdad. An dernieth ma o an tressa a beswar kalfat meur an Emperoureth Arab. Hi a dhisevis an Kalifat Umayyad dhyworth pub le a-der Al-Andalus. Drehevys veu gans diyskynysi ewnter yowynkka Mahomm, Abbas ibn Abd al-Muttalib. Gwrys veu y'n vledhen 750 yn Harran, ow kwaya hy fenncita dhe Baghdad yn 752. Y fleujowas diw gansvledhen, ow treusvewa an Rebellyon Zanj (859 - 883). Y teuth diwedh rewl Abbasid yn 1258, pan wrug Hulagu Khan, an konkwerryer Mongol, distrui Baghdad. I a besyas lavasos awtorita yn materyow kryjyansek dhyworth Ejyp.

Dres an dernieth Abbasid, yth esa niver a jalenjys dhe'n kalifat. Ubayd Allah al-Mahdi Billah, a'n dernieth Fatimid, a lavasas diyskynyans a Vahomm der y vyrgh, a dheklaryas y vos kalif yn 909, ow kwrythul linyeth aral a galifs yn Afrika north. Y'n kynsa le, an Fatimids a rewlyas Marokk, Aljeri, Tunisi ha Libi, mes ena an dernieth Fatimid a efanheas aga rewl dres an 150 bledhen nessa, ow kemeres Ejyp, Palestayn, ha Pakistan hogen, kyns an dernieth Abbasid sewena treylya taklow, ha herdhya an Fatimids war dhelergh dhe Ejyp. An dernieth Umayyad, re dreusvewssa yn rannvroyow Moslem Spayn, a dhasperghenegas titel kalif yn 929, ow turya bys dhe dhomhwelans war hy fenn yn 1031.

An degves kalif, h.y. Al-Mutawakkil, yw an huni a restras komendyans hadiths (derivasow llavarow Mahomm).

Efander an Kalifat Abbasid yn 788
Harun al-Rashid (r. 786–809) ow tegemeres kannasow dhyworth Karl Veur, lymnnans gans lymner almaynek Julius Köckert
Emperourethow Eurasi hag Afrika yn 820
Omsettyans war Baghdad gans Hulagu Khan