ហ្សាល ដឺ ហ៊្គោល
ឧត្តមសេនីយ ហ្សាល ដឺ ហ៊្គោល កើតនៅថ្ងៃទី ២២ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ ១៨៩០ និងរស់នៅដល់ថ្ងៃទី ២ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ ១៩៧០។ លោកគឺជាមេដឹកនាំយោធា និងនយោបាយ របស់បារាំង ។ គាត់ជាប្រធានាធិបតី បារាំង ពីឆ្នាំ ១៩៥៩ ដល់ឆ្នាំ ១៩៦៩ ។ គាត់គឺជាសមាជិកស្ថាបនិក និងជាមេដឹកនាំនៃការតស៊ូបារាំងកំឡុងសង្គ្រាមលោកលើកទីពីរ។
លោក ហ្សាល ដឺ ហ៊្គោល បានធ្វើជាប្រធាន រដ្ឋាភិបាលបណ្តោះអាសន្ននៃសាធារណរដ្ឋបារាំង ពីឆ្នាំ ១៩៤៤ ដល់ ១៩៤៦ ក្នុងគោលបំណងដើម្បីបង្កើត លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ឡើងវិញនៅក្នុងប្រទេសបារាំង។
នៅឆ្នាំ ១៩៥៨ គាត់បានចេញពីការចូលនិវត្តន៍: ដោយសារ សង្រ្គាមអាល់ហ្សេរី កំពុងកើតឡើង។ លោកបានសរសេរ រដ្ឋធម្មនុញ្ញ នៃប្រទេសបារាំងឡើងវិញ ហើយបានបង្កើតសាធារណរដ្ឋទីប្រាំបន្ទាប់ពីប្រទេសនេះ ធ្វើប្រជាមតិ ។ គាត់ត្រូវបានជាប់ឆ្នោតជាប្រធានាធិបតីបារាំងនៅពេលក្រោយនៅឆ្នាំនោះ តំណែងដែលគាត់ត្រូវបានជាប់ឆ្នោតឡើងវិញនៅឆ្នាំ ១៩៦៥ និងកាន់រហូតដល់ការលាលែងពីតំណែងនៅឆ្នាំ ១៩៦៩ ។
រដ្ឋសភាបាននាំលោកឡើងកាន់អំណាចនៅខែឧសភា ឆ្នាំ១៩៥៨។ គាត់បានផ្តល់ឯករាជ្យដល់ អាល់ហ្សេរី ។ ប្រជាជនបារាំង ៩ សែន នាក់នៅអាល់ហ្សេរី បានចាកចេញទៅប្រទេសបារាំង។ អង្គការសម្ងាត់របស់អង្គការ (OAS) បានព្យាយាមសម្លាប់គាត់។
បន្ទាប់ពីជម្លោះអាល់ហ្សេរី លោក ហ្សាល ដឺ ហ៊្គោល ចង់កែលម្អសេដ្ឋកិច្ចបារាំង និងមានគោលនយោបាយការបរទេសឯករាជ្យ។ នេះត្រូវបានអ្នកសង្កេតការណ៍បរទេសហៅថា «នយោបាយដ៏អស្ចារ្យ» ។ [១]
នាឆ្នាំ១៩៦៦ លោកបានធ្វើដំណើរទស្សនកិច្ចនៅកម្ពុជា។ ព្រះប្រមុខរដ្ឋ និងពលរដ្ឋខ្មែរ ប្រមាណ ២០ម៉ឺន បានទទួលស្វាគមន៍គាត់យ៉ាងធំសម្បើម។ ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ បានឈរលើកបដាស្វាគមន៍ ស្រែកហោ និងទះដៃអបអរតាមដងផ្លូវតាំងតែពីព្រលានយន្តហោះភ្នំពេញ រហូតដល់ព្រះបរមរាជរាំង។ សុន្ទរកថារបស់លោក ដែលគាំទ្រកម្ពុជាក្នុងគោលនយោបាយអព្យាក្រឹត្យនោះ គឺអាចឲ្យកម្ពុជាចៀសពីគ្រោះថ្នាក់គ្រប់យ៉ាង និងបន្តក្តីសង្ឃឹមទៅអនាគត។[២]
សេដ្ឋកិច្ច បារាំងបានកត់ត្រាអត្រាកំណើនខ្ពស់។ នៅឆ្នាំ ១៩៦៤ ជាលើកដំបូងក្នុងរយៈពេលជិត ១០០ ឆ្នាំដែល GDP របស់បារាំងបានវ៉ាដាច់ ចក្រភពអង់គ្លេស ។ រយៈពេលនេះនៅតែត្រូវបានគេចងចាំនៅក្នុងប្រទេសបារាំងជាមួយនឹងក្តីនឹករលឹកខ្លះថាជាកំពូលនៃ Trente Glorieuses ("សាមសិបឆ្នាំដ៏រុងរឿង" នៃកំណើនសេដ្ឋកិច្ចរវាងឆ្នាំ ១៩៤៥ និង ១៩៧៤)។ [៣]
លោក ហ្សាល ដឺ ហ៊្គោល បានទទួលមរណភាព ក្នុងឆ្នាំ ១៩៧០ ខណៈដែលកំពុងលេងបៀរ ដោយសារជំងឺដាច់ សរសៃឈាម ខួរក្បាល ។
ឯកសារយោង
[កែប្រែ]- ↑ Kolodziej, Edward A (1974). French International Policy under de Gaulle and Pompidou: The Politics of Grandeur. p. 618.
- ↑ ហេង ឧត្តម, ទស្សនកិច្ច និងសុន្ទរកថារបស់ឧត្តមសេនីយ Charles de Gaulle កាល៥០ឆ្នាំមុន នៅតែមានបច្ចុប្បន្នភាព!, RFI Khmer, ថ្ងៃទី ១១ ខែ តុលា ឆ្នាំ ២០១៦
- ↑ Haine, W. Scott (1974). Culture and Customs of France. Westport CT: Greenwood Publishing Group, 2006. p. 315. ល.ស.ប.អ. 978-0-313-32892-3.