Steinöld

Steinöld er forsögulegt tímabil og fyrsta tímabilið í þróun mannsins þegar hann tekur að nota tinnu til að gera sér eld og verkfæri. Steinöld skiptist í fornsteinöld (fyrir ~1.4 milljón – 22.000 árum), miðsteinöld (fyrir ~22.000 – 12.000 árum) og nýsteinöld (fyrir ~12.000 – 3.300 árum).

Á steinöld breiddist mannkynið út frá Afríku. Steinöld vísar til þess að þá tóku menn að búa til áhöld úr tilhöggnum steini og henni lauk þegar menn tóku að bræða málmgrýti til að búa til málma en þá hófst bronsöld. Um sama leyti átti landbúnaðarbyltingin sér stað með því að samfélög manna tóku að byggja afkomu sína fyrst og fremst á landbúnaði í stað veiða og söfnunar.

Fæða safnara og veiðimanna á Palaeó tímanum voru villtar plöntur og dýr sem þeir gátu veitt í náttúrunni. Þeir heilluðust af líffærum dýranna, þar á meðal lifrinni, nýrunum og heilanum. Fræ  belgjurta voru einnig hluti af mataræði manna á þessum tíma, en það kom í ljós þegar lög af tinnusteini fundust í Kebara helli, í Ísrael. Enn nýlegri fornleifarannsóknir sýna fram á að mannfólk hafi ræktað og neytt villts korns fyrir allt að 23.000 árum.

Fyrir 9.000-15.000 árum hvarf fjöldi dýrategunda, einkum stór spendýr eins og loðfílinn. Hugsanlega kom þetta af stað breytingu í matarvenjum mannsins á þeim tímum þar sem það varð mikill uppgangur og framfarir í landbúnaði og plöntuafurðir urðu stærri partur af hefðbundnum matarvenjum.

Margar ástæður eru taldar orsök útrýmingar, aðal ástæðan var ofveiði, en einnig skógareyðing og hlýnun jarðar.

Nútíma rannsóknir og greiningar á munum sem hafa fundist frá Steinöld benda til að ákveðnar hefðir og trúr ríktu hjá fólki á þeim tíma. Við trúum því í dag að starfsemi fólks á þessum fornaldatímum hafi farið langt fram úr væntingum og kröfum þegar að það kemur að söfnun matar, fatnaðar og skjóls. Ýmsar hefðir tengdar dauðanum og jörðun fólks voru stundaðar, þrátt fyrir misjafnar aðferðir og framkvæmdir á milli menninga.

Jötunsteinsgrafhýsi voru fjölskipt. Steindys voru hinsvegar einskiptar og hlaðnar úr hellubjörgum. Þetta voru grafhýsi með stærðarinnar steinhellum hlöðnum upp ofan á hvora aðra. Þeir hafa fundist um alla Evrópu og Asíu og voru byggð á nýsteinöld og á bronsöld.

• Fyrirmynd greinarinnar var „Stone Age“ á ensku útgáfu Wikipedia. Sótt 26. apríl 2018.

Wikiorðabókin er með skilgreiningu á orðinu Steinöld.

• „Forfeður vorir“; grein í Lesbók Morgunblaðsins 1956
• „Töluðu steinaldarmenn tungumál?“. Vísindavefurinn.

  Þessi sögugrein er stubbur. Þú getur hjálpað til með því að bæta við greinina.