Pyotr Ilyich Chaikovski

Pyotr Ilyich Chaikovski (Пётр Ильи́ч Чайко́вский) (n. 7 di mayo / Jul. 25 di aprilo 1840– m. 6 di novembro / Jul. 25 di oktobro 1893) esis Rusiana kompozisto.

Ye 15 di februaro 1868 en Moskva, ilua unesma simfonio ("Vintrala Revi") esis unesmafoye pleata. Il skribis la verko, kun granda esforco, dum 1866; ilua antea docisti ye la Konservatorio di St. Peterburg opinionis ke nur du movementi di la sinfonio esas apta por pleado, ed oli esis audata, sen suceso, ye koncerto en St. Peterburg en februaro 1867. Quankam Chaikovski preferabus unesma pleado en ta urbo di la tota simfonio, Nikolai Rubinstein en Moskva konsentis direktar kompleta pleado, e la evento esis sucesoza.

Ye 9 di marto 1877 ilua orkestrala verko Francesca da Rimini esis unesmafoye pleata, en Moskva, ye koncerto di la Rusa Muzikala Societo, direktata da Nikolai Rubinstein. La verko esis bone recevata. La ideo por la verko sugestesis a la kompozisto da ilua fratulo Modest, en letro di julio 1876. La kompozuro esis balde kompleta; la orkestrizado esis kompletigata ye 17 di novembro. La fonto di la verko esis epizodo en la poemo Inferno, de la Divina Commedia da Dante Alighieri. La epizodo esas tale: en la duesma cirklo di la inferno, Dante partikulare observas en la ventovortico du tormentata anmi, Francesca e Paulo; Francesca naracas sua historio a Dante: el, desvoluntante mariajita kun la fratulo di Paulo, deskovresis da sua spozulo dum ke el expresis sua amoro di Paulo; la spozulo poniardagis li amba til morto. Pos ca naraco, la anmi di Francesca e Paulo esas for-tirata da la ventovortico.

Chaikovski kompozis muziko por tri baleti:

• Cigno-lago, unesmafoye pleata en marto 1877.
• La Dormanta Belino, unesmafoye pleata en januaro 1890.
• La Nucoruptilo, unesmafoye pleata en decembro 1892.