• ՄՀԱ՝ [ɡɑz]

Դասական ուղղագրութեամբ՝

վանկեր՝ գազ 

Ծագումն անհայտ է։

1. թիթեռնածաղիկների ընտանիքին պատկանող լեռնային փշոտ թուփ, խազվիրան։ Ունի մինչև 80 սմ բարձրություն, ամբողջովին պատված է փշերով, աճում է չոր լեռներում, ցողունի, ճյուղերի և արմատների վնասվածքներից դուրս է գալիս հատուկ խեժ, որն օգտագործվում է մի շարք բնագավառներում։ (Astragalus) ◆ Ինչ փույթ, թե գազը ոզնիի փուշերով տրեխներն անոր կը ցելու։ (Դանիել Վարուժան)

1. կռնի
2. խազիրան
3. խազվիրան
4. գևեն
5. հոսի
6. մկնամիրգ
7. ոս

Բաղադրյալ բառեր

< газ < ֆր․ gaze

1. Արարատյան, Թբիլիսի, Ղարաբաղ՝ մետաքսյա նուրբ թափանցիկ գործվածք, շղարշ
2. տե՛ս կաժ
3. Ղարաբաղ՝ մոխրաջրի մեջ եփած շերամի բոժոժ

Բաղադրյալ բառեր

Փոխառություն՝ պարսկերեն گاز ‎(gaz):

1. Վան, Ուրմիա՝ (հնց․) երկարության պարսկական չափ = 112 սմ ◆ Թւր կեծակին միջից կտրեց ժանտ հրեշին, Օխտը գազ էլ դենը գնաց։ Հովհաննես Թումանյան ◆ Բերել էր մի քանի ըստիլ բարակ մեղրամոմ... իրեք գազ էլ ղանավուզ։ (Պերճ Պռոշյան) ◆ Հայրը կտավը չյափում էր գյազով, որին ասում էին խան արշին։ ՍԲ
2. այդ երկարությամբ ձող (որպես չափ), որն օգտագործվում է երկարություն չափելու համար ◆ Նա ձեռքին ուներ հասարակ փայտից շինած մի երկար քանոն, որ նմանում էր որմնադրի գազի: (Մուրացան)◆ Չիթը չափելիս էրկըթե գազը ձեռն է առնում թե չէ... գազը միչի վրա կոտրվում է։ Գտե

1. մի գազաչափ

1. կանգուն

Բաղադրյալ բառեր
գազաչափ

1. շղարշ

1. տե՛ս շղարշ

Բաղադրյալ բառեր

< газ < ֆր․ gaz:

1. Նեոլոգիզմ է, առաջին անգամ օգտագործվել է 17-րդ դարում՝ ֆլամանդացի քիմիկոս Ժան Բապտիստ ֆան Հելմոնտի կողմից։ Ենթադրվում է՝ այն առաջացել է հունարեն chaos բառից։
2. (քիմ․) (ֆիզ․) ֆիզիկիկական մարմին, որի բաղկացուցիչ մասերը շատ թույլ կերպով են կապված իրար հետ և ազատորեն շարժվելով՝ ձգտում են լցնելու այն միջավայրը, որի մեջ պարփակված են ◆ Լուրջ աշխատանք պետք է կատարել օդը թունավոր գազերից մաքրելուլ ուղղությամբ։ (Մամուլ)
3. որպես շարժիչ ուժ և լուսավորության՝ ջեռուցման կամ շոգենման այրեցական նյութերի ընդհանուր անվանումը ◆ Գազը արդեն մուտք է գործել երևանցիների կենցաղը։ (Մամուլ)
4. ստամոքսի և աղիքների գազանման արտազատուկները
5. (խսկց․) ջեռուցման՝ լուսավորության և այլ՝ գազով աշխատող սարք
6. ստամոքսում և աղիներում առաջացած գազանման նյութ, քամի, փուք
7. (դղբն․) բուժական, ախտորոշիչ, կանխարգելիչ և անզգայացման նպատակով կիրառվող ցանկացած գազ կամ գազախառնուրդ (օր.՝ ազոտի ենթօքսիդ, ածխաթթու գազ, թթվածին և այլն)։

1. գազ տալ (խսկց․)
   1. արագ քշել, ավռոմեքենայի ընթացքն արագացնել, ավտոմեքենայի ընթացքն արագացնել
   2. տրամադրոթյունը բարձրացնել, ոգևորել
   3. եռանդ՝ թափ հաղորդել
2. գազն իջնել (խսկց․) - ոգևորությունը՝ համարձակությունը՝ խմածությունն անցնել
3. բնական գազ
4. գազի լամպ, գազի լապտեր

Բաղադրյալ բառեր

գազաբալոն գազաբալոնային գազաբաշխել գազաբաշխիչ գազաբաշխվել գազաբաշխում գազադիմացկուն գազադիմացկունություն գազազած գազազածություն գազազել գազազեցնել գազազմունք գազազոդել գազազոդում գազազվել գազազտիչ գազազություն գազազում գազազուն գազաթափանց գազաթափանցիկ գազաթափանցիկություն գազաթափանցություն գազաթափանցում գազաթունավորում գազալապտեր գազալեցուն գազաբոց գազագեներատոր գազագեներատորային գազագոյացում գազագործ գազագործարան գազագրոհ գազագունդ գազալիցք գազալցում գազալույս գազալուսային գազալուսավորություն գազալուսավորում գազախ գազախադեմ գազախանալ գազախեղդ գազախողովակ գազախողովակաշար գազախցիկ գազախցիկավոր գազախուց գազածին գազածծիչ գազակալ գազակարգավորում գազակերպ գազակերպություն գազակիր գազակլանիչ գազակլանում գազակրություն գազաշինարար գազաշինարարական գազաշինարարություն գազաչափ գազապահեստ գազապահեստարան գազապաշար գազապաշարային գազապաշտպան գազապաշտպանական գազապաշտպանություն գազապաստան գազապաստարան գազապատել գազապատիճ գազապատվել գազապատում գազապարպիչ գազապարունակություն գազաջեռուցիչ գազաջեռուցում գազավառարան գազանադեմ գազանազսպիչ գազանազուսպ գազանալ գազանախաղ գազանախեղդ գազանածակ գազանածին գազանական գազանակեր գազանակերպ գազանակերպություն գազանակյաց գազանակռիվ գազանակուր գազանահաչ գազանաձայն գազանամարդ գազանամարզ գազանամարտ գազաշերտ գազահագեցում գազահալիչ գազահանել գազահանիչ գազահանում գազահաշվիչ գազահատիչ գազահարել գազահարվել գազահարում գազահնոց գազահոսք գազահոր գազաձև գազաղ գազաղադեմ գազամագիստրալ գազաման գազամատակարարում գազամաքրել գազամաքրիչ գազամաքրում գազամբար գազամետր գազամուղ գազամուղային գազամուր գազային գազայրիչ գազայրոց գազան գազանաբար գազանաբարո գազանաբարոյություն գազանաբնակ գազանաբնույթ գազանաբուծական գազանաբուծություն գազանաբույծ գազանագիր գազավառելիք գազավառոց գազավորել գազավորվել գազավորում գազատագնապ գազատար գազատու գազատուրբին գազատուրբինային գազատուրբինաշինություն գազատուրբինաքարշ գազար գազարակեր գազարար գազարդյունաբերություն գազացանց գազացնել գազացվել գազացում գազափոխանակություն գազափոխանակում գազաօդային գազանացում գազանաֆերմա գազանետ գազանման գազանմանություն գազանյութ գազանորեն գազանորս գազանորսական գազանորսային գազանոց գազանցիկ գազանցք գազանություն գազանուտ գազաշահագործում գազաշարժիչ գազաշեկ գազաջերմադիմացկուն գազաջրային գազաջուր գազառումբ գազասալ գազասալիկ գազասարք գազասարքավորում գազավայր գազավառ գազանամարտիկ գազանամիտ գազանամտություն գազանային գազանանալ գազանանման գազանանոց գազանանոցային գազանաշատ գազանաշունչ գազանապահ գազանասիրտ

Թարգմանություններ
անգլերեն՝ gas հունարեն՝ գերմաներեն՝ դանիերեն՝ իսպաներեն՝ իտալերեն՝ հոլանդերեն՝ շվեդերեն՝ պորտուգալերեն՝ ռուսերեն՝ газ (ru) ‎(gaz), астрагал (ru) ‎(astragal) վրացերեն՝ ֆրանսերեն՝

• Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
• Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
• Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
• Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
• Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։

• Աշոտ Հայրապետյան, Օտար բառերի բառարան («Նաիրի» հրատարակչություն), Երևան, «հեղինակային հրատարակություն», 2011 — 643 էջ։
• Է․Ս․Գաբրիելյան, Ա․Վ․Սեդրակյան, Դեղաբանական ու դեղագիտական տերմինների ռուսերեն-հայերեն-անգլերեն բացատրական բառարան, Երևան, «ՀՀ ԳԱԱ «Գիտություն» հրատարակչություն», 2010 — 116 էջ։