Mjedwjedźe
Bruny mjedwjedź (Ursus arctos) | |
systematika | |
---|---|
domena | Eukaryoty |
swět | Zwěrina |
rjadownja: | Cycaki (Mammalia) |
podrjadownja: | (Eutheria) |
nadrjad: | Laurasiatheria |
rjad: | Rubježne zwěrjata (Carnivora) |
nadswójba: | (Canoidea) |
swójba: | Mjedwjedźe |
wědomostne mjeno | |
Ursidae | |
Fischer (1817) | |
rozšěrjenišćo | |
Orientaciska mapa dosaha wustupowanja mjedwjedźow | |
Mjedwjedźe (Ursidae) su cycakowa swójba z porjada rubježnych zwěrjatow (Carnivora). K swójbje słuša 8 družinow.
Wopis
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Mjedwjedźe su rubježne zwěrjata, kotrež docpěja dołhosć wot něhdźe 1 m hač do nimale 3 m. Sančki su mjeńše hač sancy. Ćěło je masiwny, ale nohi su relatiwnje krótke a jara sylne. Jich wopuš je jara krótki a tohodla lědma widźomny. Mjedwjedźe maja małke wóčki a małke, kulojte wuši. Jich koža je dołha a wiwlata. Pjeć palcow njese dołhe pazory.
Mjedwjedźe su wšožrački, z wuwzaćom wulkeho pandy.
Traće nošnosće docpěje něhdźe 6 hač do 9 měsacow, z wuwzaćom malajiskeho mjedwjedźa (96 dnjow). Młodźata so jara małke porodźa z wažu mjez 230 a 450 g. Wone so 1 hač 1,5 lět cycaja a w starobje wot 2 hač 3 lět maćerju wopušća. W starobje wot 2,5 hač 5 lět bywaja ródnje zrałe.
Rozšěrjenje a žiwjenski rum
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Wone su žiwe w lěsach, tundrach a połpušćinach Eurazije a sewjerneje Ameriki. Tam su wodnjo, w switanju abo směrkanju aktiwne. Jich rewěry su wulke. Jich lěhančko je w sam twarjenych twarach, pod wuwrótom, w skalnych jamach abo w hustym podrosće.
Klasifikacija
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- Podswójba: pandy (Ailuropodinae)
- Ród Ailuropoda
- Wulki panda, wulki pandamjedwjedź (Ailuropoda melanoleuca)
- Ród Ailuropoda
- Podswójba: krótkohłowne mjedwjedźe?? (Tremarctinae)
- Arctodus
- Krótkonosny mjedwjedź (Arctodus simus) †
- Tremarctos
- Brylaty mjedwjedź (Tremarctos ornatus)
- Arctodus
- Podswójba: mjedwjedźe (Ursinae)
- Helarctos
- Malajiski mjedwjedź (Helarctos malayanus)
- Melursus
- Hubkowy mjedwjedź (Melursus ursinus)
- Ursus
- Baribal[1], corny mjedwjedź[1] (Ursus americanus)
- Bruny mjedwjedź (Ursus arctos)
- Běły mjedwjedź (Ursus maritimus)
- Wuwlak[2] (Ursus thibetanus)
- Helarctos
Po nowšich žórłach čerwjeny panda (Ailurus fulgens) so nětko do swójskeje swójby zarjaduje. W někotrych žórłach słuša k swójbje barikow (Procyonidae) abo hromadu z wulkim panda k swójbje (Ailuridae).
Galerija
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]-
Běły mjedwjedź (Ursus maritimus) je jenički mjedwjedź, kotryž přewažnje mjaso žerje
-
Wulki panda (Ailuropoda melanoleuca) je jedna najbóle rědkich družinow mjedwjedźow
Nóžki
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- ↑ 1,0 1,1 Helmut Jenč, Anja Pohončowa, Jana Šołćina: Němsko-hornjoserbski słownik noweje leksiki. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2006, ISBN 3-7420-2012-9, str. 26, pod hesłom Baribal.
- ↑ Helmut Jenč, Anja Pohončowa, Jana Šołćina: Němsko-hornjoserbski słownik noweje leksiki. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2006, ISBN 3-7420-2012-9, str. 89, pod hesłom Kragenbär.
Žórła
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- Wolfgang Puschmann (wud.): BI-Lexikon Zootiere. VEB Biobliographisches Institut, Leipzig 1989. , strona 30 (němsce)
- Meyers Taschenlexikon Biologie, In 3 Bänden, 1. zwjazk, ISBN 3-411-12013-4, strona 81 (němsce)
Eksterne wotkazy
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Tutón zapisk wo coologiji je hišće jara krótki. Móžeš pomhać jón dale wutwarjeć. K tomu stłóč horjeka na Wobdźěłać.
Jeli eksistuje w druhej rěči hižo bóle wuwity zapisk ze samsnej temu, móžeš tež z tutoho přełožować. |
Jeli ma zapisk wjace hač jedyn njedostatk, wužij prošu předłohu |