Purúsia

Purúsia (alemañañe’ẽme: Preußen) ha’eva’ekue peteĩ tetã ymaguare Európa Yvatevoguápe. Oñepyrũ amo ary 1525-pe, Ára Mbytegua pahápe, ha tembiasakue pukukuévo oiko chugui peteĩ tetã Alemáña reko teéva okakuaaite va'ekue. Tuichaitépe ko'ãga, ko ñe'ẽ Purúsia ojeipuru oñembohéra hag̃ua "Tavetã Purúsia" oñepyrũ va'ekue ary 1701 jave ha opa Ñorairõ Guasu Mokõiha oñemohu'ãkuévo, upe jave ojepyso oparupi Yvate Alemáña ha Polóñame, ha oiko chugui peteĩ Alemáña retã.^[1]

Ary 1871 jave, karai Otto von Bismarck ombojoaju opa umi tetã hekosãsóva Alemáña javegua yvy apekue ári oĩ va'ekue, upéicha omopeteĩ Alemáña ha ojapo chugui peteĩ mburuvi mbarete, kóva omotenode Purúsia, opyta va'ekue ipu'akavéva ramo.

Ary 1934 rire, Alemáña ndoipuruvéima ñe'ẽ Purúsia oñembohéra hag̃ua ijyvy yvatevogua, ha amo ary 1947-pe umi Tetã Oñoirũvakuéra omboguete Tetã Purúsia ha omboja'o ijyvykuéra ome'ẽvo Alemáña, Polóña ha Rrúsiape guarã. Ãga katu, ñe'ẽ Purúsia ojeipuru oñemombe'úvo marandeko, oñehesa'ỹijóvo yvyapekuaa térã Európa arandupy.