Borgoña

Borgoña

Bourgogne (fr)
Epónimo	Burgundios
Localización
47°00′N 4°30′L / 47, 4.5
Estado	Francia
Divisións administrativas	Francia Metropolitana
Rexións	Borgoña-Franco Condado
Capital	Dijon
Contén a división administrativa	Côte-d’Or Nièvre Saona e Loira Yonne
Poboación
Poboación	1.642.687 (2013) (52,01 hab./km²)
Xeografía
Superficie	31.582 km²
Comparte fronteira con	Champaña-Ardenas Centro-Val de Loira Illa de Francia Auvernia Franco Condado Ródano-Alpes Auvérnia (pt)
Datos históricos
Creación	4 de xuño de 1960
Disolución	31 de decembro de 2015
Sucedido por	Borgoña-Franco Condado
Identificador descritivo
Fuso horario	UTC+01:00, horario estándar UTC+02:00, horario de verán
ISO 3166-2	FR-D
Código NUTS	FRC1
INSEE region code (en)	26

Borgoña^[1][2][3] (francés: Bourgogne, en borgoñón: Bregogne) é unha rexión administrativa da Francia, situada ao leste do país e que agrupa aos departamentos de Yonne, Côte-d'Or, Nièvre e Saona e Loira.

Habitada en tempos por celtas, galos, romanos e galo-romanos, e varios pobos xermánicos, de entre os cales os máis importantes foron os burgundios (de onde deriva o seu nome actual, a través dunha forma medieval Burgundia), os eduos e os francos. Convén, porén, distinguir entre Burgundia e Borgoña. Burgundia é o nome dun reino xermánico que durou até o ano 534, mentres que Borgoña aplícase a unha provincia do reino dos francos que ocupaba aproximadamente o mesmo territorio que Burgundia, polo que este mesmo nome é o utilizado para denominar á rexión de Francia na actualidade.

Os burgundios eran un dos pobos xermánicos que encheron o baleiro de poder deixado tras a caída do Imperio Romano de Occidente. En 411, cruzaron o Rin e estableceron un reino en Worms. No medio das loitas entre romanos e hunos, o reino burgundio ocupou as terras nas que hoxe se atopan as fronteiras de Suíza, Francia e Italia. En 534, os francos derrotaron a Gundemaro, o último rei burgundio, e anexaron o seu territorio.

Durante a Idade Media, Borgoña foi a sede dalgúns dos máis importantes mosteiros, entre eles Cluny, Citeaux e Vézelay. A comezos do século XV a Borgoña era unha das máis importantes provincias semi-independentes do Reino de Francia. Encóntrase na zona oriental do país e parte dela xacía fóra das fronteiras francesas, o denominado Franche-Comté, ou Condado Libre. O ducado tamén incluía Artois, Flandres e o Brabante, nas actuais Bélxica e Países Baixos.

Borgoña foi unha provincia de Francia até 1790. É hoxe unha rexión administrativa de Francia, englobando os departamentos de Côte-d'Or, Nièvre, Saône-et-Loire e Yonne.

Ao norte, a baixa Borgoña é unha rexión de chairas sedimentarias: engloba o Sénonais agrícola e a rexión de Othe forestal, que domina os vales do Yonne e do Armançon. Ao leste, as rexións do Saône corresponden a chairas de afundimento cubertas de pradarías e campos (trigo, millo, cultivo de hortalizas).

No centro, as mesetas borgoñoas, calcarias, inclínanse cara ao noroeste, mais descenden bruscamente cara ao sueste. Comprenden o Auxerrois, plataforma pedregosa onde se estableceu a vide (Chablis), o Tonnerrois, de altitude máis baixa, o Châtillonais, rexión pobre onde a agricultura coñece dificultades, a encrucillada dijonesa e a Côte-d'Or, última pendente abrupta da montaña, que alberga un dos viñedos máis famosos de Francia.

O Morvan, antigo macizo forestal, está rodeado de chairas arxilosas onde se practica a gandaría, cortadas pola depresión da Dheune-Bourbince. Ao sur finalmente, o Mâconnais, rexión de policultivo, gandaría e viñedo, descansa nas primeiras estribas do Macizo Central. O punto máis alto da rexión é o Haut-Folin, con 901 msnm no Morvan.

Borgoña conta con 1 628 837 habitantes e unha densidade de 52 hab/km², o que é unha das densidades máis baixas de Francia. Ademais a poboación de Borgoña está moi desigualmente repartida, concentrándose preto das grandes vías de comunicación, mentres que o Morvan (zona montañosa do oeste da rexión) está practicamente despoboado. Actualmente, Borgoña está menos poboada que en 1881.

Dende 1990, o desequilibrio demográfico acentuouse entre Borgoña e as rexións dominantes que a rodean (Illa de Francia e Ródano-Alpes). En tanto que estas dúas experimentan uns fortes crecementos demográficos, Borgoña cae no estancamento e envellecemento, dado que a rexión atrae máis aos xubilados que aos mozos.

A agricultura borgoñoa é dinámica, poderosa e moi especializada: cereais (trigo e cebada no Yonne e no Côte-d'Or), aceite, gandaría bovina (Charolais, Morvan, Nivernais), viticultura cos viños borgoñóns(Côte de Beaune, Nuite, Hautes-Côtes, Côte Chalonnaise, Mâconnais, Beaujolais).

A industria, que se desenvolveu desde o século XIX (carbón de Montceau-míneslles, siderurxia do Creusot, minas da Machine), coñeceu un novo auxe despois de 1945, particularmente no val do Saône (Mâcon, Chalon-sur-Saône), Dijon e o departamento de Yonne. En cambio, o norte da rexión, pobre en grandes empresas, viu como se instalaban industrias menos pesadas, máis diversificadas e menos vulnerables: química, industria farmacéutica, electrónica, transformación do plástico, papelaría, industrias mecánicas e de automóbiles e industrias agro-alimentarias.

Finalmente, o comercio exterior e o turismo (gastronomía, historia, cultura, turismo verde no parque natural do Morvan) proporcionan á rexión importantes recursos complementarios.

O presidente do Consello Rexional de Borgoña é o socialista François Patriat, que ocupa este cargo dende as eleccións rexionais de 2004. A coalición progresista que encabeza François Patriat estaba formada polo Partido Socialista, o Partido Comunista Francés, Os Verdes e o Partido Radical de Esquerda. Esta coalición obtivo o 52,49% dos votos emitidos na segunda volta e 37 dos 57 escanos en xogo.

Esta lista foi a máis votada en tódalas circunscricións electorais. O mellor resultado conseguiuno no departamento de Nièvre co 58,22% dos votos emitidos. Por contra, o peor resultado foi o conseguido no departamento de Yonne con só o 44,62%.

A lista do presidente saínte, Jean-Pierre Soisson, da conservadora UMP, obtivo un 32,14% dos votos e 14 escanos. A candidatura do ultraconservador Fronte Nacional foi a menos votada na segunda volta cun 15,37% dos votos e 6 escanos. A Unión pola Democracia Francesa, que obtivera un 12,98% dos votos na primeira volta das eleccións, retirouse da segunda volta sen dar ningunha recomendación de voto.

A rexión de Borgoña está dividida en catro departamentos, quince distritos, 174 cantóns e 2.045 concellos. Os catro departamentos da rexión son (entre paréntese número de habitantes):

• Côte-d'Or (531.211)
• Nièvre (222.220)
• Saona e Loira (544.893)
• Yonne (345.000)

• Páxina web oficial do Consello Rexional de Brogoña
• Sitio web oficial do Turismo en Borgoña
• Museos de Borgoña Arquivado 25 de xaneiro de 2004 en Wayback Machine.
• Sitio web adicado a Borgoña