Eta tinamo
 | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||
| Biologia klasado | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
| Crypturellus soui (Hermann, 1783) | ||||||||||||||
| Konserva statuso | ||||||||||||||
 | ||||||||||||||
subspecioj
| ||||||||||||||
|
C. s. meserythrus (Sclater, 1859)[1] | ||||||||||||||
Aliaj Vikimediaj projektoj
| ||||||||||||||
La Eta tinamo (Crypturellus soui) estas birdospecio de la familio de Tinamedoj troviĝanta en Centrameriko kaj Sudameriko.[2]
Etimologio
[redakti | redakti fonton]Crypturellus estas formata el la grekaj vortoj κρυπτός (kriptós), "kovrita" aŭ "kaŝita", οὐρά (urá), "vosto", kaj -ellus, latina diminutiva sufikso. La genronomo Crypturellus entute signifus "malgranda kaŝvostulo".[3]
Taksonomio
[redakti | redakti fonton]Ĉiuj tinamoj estas el la familio Tinamedoj, kaj en pli granda skemo estas ankaŭ Paleognatoj. Malkiel la tre konataj neflugaj birdoj el Paleognatoj nome Strutoformaj kiaj la Strutoj, la Emuo kaj aliaj, la tinamoj povas flugi, kvankam ĝenerale ili ne estas fortaj flugantoj. Ĉiuj Strutoformaj evoluis el prahistoriaj flugantaj birdoj, kaj la Tinamoformaj estas la plej proksimaj vivantaj parencoj de tiuj birdoj.[4]
Subspecioj
[redakti | redakti fonton]- La Eta tinamo, Crypturellus soui loĝas en suda Meksiko al nordorienta Brazilo okcidente al Ekvadoro kaj oriente al Franca Gujano kaj ankaŭ al Trinidado[2] kaj havas la jenajn subspeciojn:
- Crypturellus soui soui loĝanta en nordorienta Sudameriko[2] (orienta Kolombio, orienta kaj suda Venezuelo, Franca Gujano, Gujano, Surinamo, kaj nordorienta Brazilo.)
- Crypturellus soui meserythrus loĝanta en Meksiko, Belizo, Honduro, Gvatemalo, Salvadoro, partoj de Nikaragvo[2]
- Crypturellus soui modestus loĝanta en Kostariko kaj okcidenta Panamo[2]
- Crypturellus soui capnodes loĝanta en nordokcidenta Panamo[2]
- Crypturellus soui poliocephalus loĝanta en suda (marbordaj areoj al Pacifiko de la provincoj Veragŭo, Herrera, Los Santos, Kokleo) kaj okcidenta Panamo[2]
- Crypturellus soui caucae loĝanta en nordcentra Kolombio[2] ĉe la valo de la rivero Magdalena
- Crypturellus soui harterti loĝanta en okcidenta Ekvadoro kaj okcidenta Kolombio[2] (deklivoj al Pacifiko)
- Crypturellus soui mustelinus loĝanta en Kolombio kaj plej nordokcidenta Venezuelo[2]
- Crypturellus soui caqueta loĝanta en sudorienta Kolombio[2] (Departementoj Metao, Kaketao, Vaŭpeso, kaj Gŭavjaro)
- Crypturellus soui nigriceps loĝanta en orienta Ekvadoro kaj nordorienta Peruo[2]
- Crypturellus soui albigularis loĝanta en orienta kaj norda Brazilo[2]
- Crypturellus soui inconspicuus loĝanta en norda Bolivia kaj centra kaj orienta Peruo[2]
- Crypturellus soui andrei loĝanta en Trinidado kaj norda Venezuelo[2]
- Crypturellus soui panamensis loĝanta en partoj de Panamo[2] (ambaŭ marbordoj kaj Perlinsuloj (antikva enmetado).
Habitato kaj teritorioj
[redakti | redakti fonton]Ĝi estas loĝanta (nemigranta) reproduktanto en tropikaj arbaroj de malaltaj teroj, riverbordaj arbaroj, ĉiamverdaj arbaroj de malaltaj teroj, sekundaraj arbaroj,[5] kaj arbustaroj de malaltaj teroj je altitudo de 2,000 m. Ili sukcesas ankaŭ uzi klarigitajn arbarojn kaj plantejojn aŭ agrikulturan teron.[6] La Eta tinamo loĝas tra centra kaj suda Centrameriko kaj norda Sudameriko[2][7]
Kutimaro
[redakti | redakti fonton]La Eta tinamo rare estas vidata en sia malhelaj, densaj arbaroj, kie tuj foriras tra la subkreskaĵaro. Ĝi povas esti lokigita pro siaj fajfaj alvokoj (mildaj, descendaj henoj; ankaŭ serioj de solaj notoj, kun plirapidiĝanta tempo fine), fare de ambaŭ seksoj. Ili manĝas semojn, berojn kaj kelkajn insektojn.
Reproduktado
[redakti | redakti fonton]La reprodukta sezono de la Eta tinamo gamas el majo al oktobro. Ties nesto estas malgranda depresio en arbara grundo, foje kovrita per kelkaj folioj ĉe la bazo de arbo aŭ en densa arbustaro. La ino kutime demetas du brilajn malhelpurpurajn ovojn, foje nur unu. La ovogrando estas proksimume 41 al 32 mm. La ovoj estas kovataj de la masklo. La junuloj estas frumaturaj kaj povas kuri tuj post eloviĝo.
Aspekto
[redakti | redakti fonton]La Eta tinamo estas proksimume 22 al 24 cm longa kaj pezas 220 g. Tiu specio estas timida, sekretema kaj soleca. Kvankam ĝi aspektas simila al aliaj surgrunde loĝantaj birdoj kiaj la koturnoj kaj la tetraoj, ĝi estas komplete nerilataj al tiuj grupoj. Tiu estas diketa birdo rekonata pro sia malgrando kaj manko de strieco. Ĝi havas nestriecan fulgecbrunan plumaron, nuance al griza en kapo kaj havas blankecan gorĝon. Ties kolo estas bruneca kaj ĝi estas cinam-sablokolora en sia ventro. La ino havas pli brilan ruĝecbrunon en siaj subaj partoj ol la masklo. Ties kruroj povas esti grizaj, olivecaj aŭ flavaj.
Konservado
[redakti | redakti fonton]La IUCN listigas la Etan tinamon kiel Malplej Zorgiga,[6] kun loĝa teritorio de 9,500,000 km².[7]
Notoj
[redakti | redakti fonton]- ↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 1,12 1,13 Brands, S. (2008)
- ↑ 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 2,10 2,11 2,12 2,13 2,14 2,15 2,16 Clements, James (2007). The Clements Checklist of the Birds of the World (6 ed.). Ithaca, NY: Cornell University Press. ISBN 978-0-8014-4501-9.
- ↑ Gotch, A. F. (1195)
- ↑ Davies, S. J. J. F. (2003)
- ↑ American Ornithologists' Union (1998) [1983]. "Tinamiformes: Tinamidae: Tinamous" (PDF). Check-list of North American Birds (7th ed.). Washington, D.C.: American Ornithologists' Union . p. 2 . ISBN 1-891276-00-X
- ↑ 6,0 6,1 BirdLife International (2012). Crypturellus soui. Internacia Ruĝa Listo de Endanĝeritaj Specioj. Versio 2012.1. Internacia Unio por la Konservo de Naturo. Elŝutita 16a Julio 2012.
- ↑ 7,0 7,1 BirdLife International (2008)
Referencoj
[redakti | redakti fonton]- American Ornithologists' Union (1998) [1983]. "Tinamiformes: Tinamidae: Tinamous" (PDF). Check-list of North American Birds (7th ed.). Washington, D.C.: American Ornithologists' Union . p. 2 . ISBN 1-891276-00-X
- BirdLife International (2008). "Little Tinamou - BirdLife Species Factsheet". Data Zone. Konsultita 09 Feb 2009.
- Brands, Sheila (Aug 14 2008). "Systema Naturae 2000 / Classification, Crypturellus soui". Project: The Taxonomicon. Konsultita Feb 09 2009.
- Clements, James (2007). The Clements Checklist of the Birds of the World (6 ed.). Ithaca, NY: Cornell University Press. ISBN 978-0-8014-4501-9.
- Davies, S.J.J.F. (2003). "Tinamous". In Hutchins, Michael. Grzimek's Animal Life Encyclopedia. 8 Birds I Tinamous and Ratites to Hoatzins (2 ed.). Farmington Hills, MI: Gale Group. pp. 57–59. ISBN 0-7876-5784-0.
- ffrench, Richard (1991). A Guide to the Birds of Trinidad and Tobago (2a eldono). Comstock Publishing. ISBN 0-8014-9792-2.
- Gotch, A. F. (1995) [1979]. "Tinamous". Latin Names Explained. A Guide to the Scientific Classifications of Reptiles, Birds & Mammals. New York, NY: Facts on File. p. 183. ISBN 0-8160-3377-3.
- Hilty, Birds of Venezuela, ISBN 0-7136-6418-5
Eksteraj ligiloj
[redakti | redakti fonton]- Eta tinamo, filmetoj, fotoj kaj sonoj ĉe Internet Bird Collection
- Eta tinamo, fotaro VIREO
| ||||||||||||||||||
