Slavoj Žižek

Slavoj Žižek
Ganwyd	21 Mawrth 1949  Ljubljana
Man preswyl	Ljubljana
Dinasyddiaeth	Slofenia, Gweriniaeth Ffederal Sosialaidd Iwgoslafia
Addysg	doethuriaeth
Alma mater	Bežigrad Grammar School Prifysgol Ljubljana Prifysgol Paris 8
ymgynghorydd y doethor	Jacques-Alain Miller
Galwedigaeth	athronydd, seicolegydd, cultural studies scholar, cymdeithasegydd, academydd, awdur ysgrifau, seicdreiddydd, cultural critic, gwleidydd, diwinydd, gohebydd gyda'i farn annibynnol, actor, sgriptiwr
Cyflogwr	European Graduate School Birkbeck, Prifysgol Llundain Prifysgol Ljubljana
Prif ddylanwad	Louis Althusser, Alain Badiou, G. K. Chesterton, Božidar Debenjak, Sigmund Freud, Georg Hegel, Martin Heidegger, Fredric Jameson, Jacques Lacan, Ernesto Laclau, Vladimir Lenin, Karl Marx, Maximilien Robespierre, Friedrich Schelling, Immanuel Kant, Friedrich Nietzsche, Walter Benjamin, Theodor W. Adorno, Søren Kierkegaard, Mao Zedong, Jacques-Alain Miller, François Regnault
Plaid Wleidyddol	League of Communists of Slovenia, Liberal Democracy of Slovenia
Mudiad	Hegelianism, Marcsiaeth, Lacanianism, Ljubljana school of psychoanalysis, Freudo-Marxism, continental philosophy
Priod	Renata Salecl, Jela Krečič
Gwobr/au	Llysgennad Gwyddoniaeth Gweriniaeth Slofenia, Gold Medal of the Círculo de Bellas Artes

Athronydd a beirniad diwylliannol o Slofenia yw Slavoj Žižek (ganwyd 21 Mawrth 1949).^[1]

Trwy ei steil anarferol, erthyglau barn, ymddangosiadau ar deledu a'r we a'i lyfrau academaidd poblogaidd mae Žižek wedi ennill dilyniant eang a dylanwad rhyngwladol. Wedi'i labeli gan rhai fel Elvis y ddamcaniaeth ddiwylliannol^[2] Mae wedi'i restri yn '100 prif feddyliwr y byd', a'i alw yn celebrity philosopher. ^[3] Mae'r International Journal of Žižek Studies, wedi'i sefydlu yn ymwneud a'i waith.^[4]

Mae Žižek yn ystyried ei hun fel radical gwleidyddol ac cyflwyno dadleuon yn erbyn neo-rhyddfrydiaeth. Er weithiaf ei weithgaredd mewn prosiectau Rhyddfrydol, mae Žižek yn ymroddedig i'r delfryd comiwnyddol ac yn feirniadol o grwpiau a syniadau asgell de fel Cenedlaetholdeb, Ceidwadaeth a Rhyddfrydiaeth Glasurol yn Slofenia ac ar draws y byd.^[5]

Ymhlith ei brif ddylanwadu mae Louis Althusser, G. K. Chesterton, Božidar Debenjak, Friedrich Engels, Sigmund Freud, G. W. F. Hegel, Martin Heidegger, Jacques Lacan, Ernesto Laclau, Karl Marx, Maximilien Robespierre a F. W. J. Schelling.

Mae Žižek yn cyflwyno ei ddadleuon mewn ffordd rymus, hwyliog, deniadol, cymhleth a throelliog.^[6][7] Fel dywedodd un beirniad:

a dizzying array of wildly entertaining and often quite maddening rhetorical strategies are deployed in order to beguile, browbeat, dumbfound, dazzle, confuse, mislead, overwhelm, and generally subdue the reader into acceptance.^[8]

Mae gwaith a dadleuon Žižek yn anelu i fod yn brofoclyd ac i feddwl o'r newydd am ein hunain a'r byd. I Žižek mae athronydd yn fwy na rhywun sydd yn cynnig barn ond yn hytrach rhywun sydd yn ceisio ateb cwestiynau trwy greu damcaniaeth.^[9] Mae Žižek yn aml yn dadlau bod athroniaeth benodol y tu ôl neu'n gyrru polisïau economaidd neu hyd yn oed ffilmiau neu ganeuon sydd yn ymddangos yn adloniant pur, er enghraifft "Gangnam Style"^[10] neu Kung Fu Panda.^[10]

I Žižek mae penderfyniadau gwleidyddol wedi'u troi i ymddangos yn anwleidyddol a'u derbyn fel canlyniadau naturiol. Er enghraifft, mae penderfyniad polisïau dadleuol (fel lleihau gwariant ar les cymdeithasol) yn cael eu cyflwyno i ymddangos yn wrthrychol ac yn anorfod. Neu er bod llywodraethau yn datgan eu bod o blaid i fwy o'r boblogaeth cymryd rhan mewn democratiaeth, mae'r penderfyniadau pwysig yn dal i'w gwneud er fudd cyfalaf. Mae Žižek yn gefnogol i brosesau annibyniaeth gwledydd bychain yn Ewrop fel Gwlad y Basg ^[11]

Fe Ddaeth Žižek i sylw cyhoeddus fel colofnydd i'r cylchgrawn amgen i bobl ifanc Mladina, a oedd yn feirniadol o lywodraeth Titoaidd, Iwgoslafia. Roedd yn aelod o Blaid Gomiwnyddol Slofenia tan Hydref 1988, pan ymddiswyddodd gyda 32 gwybodusion cyhoeddus eraill mewn protest yn erbyn achos llys yn erbyn pedwar newyddiadurwr wedi'u chyhuddo o dorri cyfrinachedd milwrol.^[12] Rhwng 1988 a 1990, roedd yn weithgar mewn mudiadau yn brwydro dros fwy o ddemocratiaeth i Slofenia.^[13] Safodd fel ymgeisydd yn yr etholiad agored cyntaf am arlywydd Slofenia yn 1990 ar ran Blaid Ryddfrydol Ddemocrataidd Slofenia.

Roedd Žižek yn briod i Renata Salecl,^[14] athronydd arall o Slofenia, ac i fodel ffasiwn Analia Hounie.^[15]

Yn 2013 fe briododd y newyddiadurwraig Slofenaid Jela Krečič, yn Rhagfyr 2013.^[16]

Mae Žižek yn siaradwr rhugl o Slofeneg, Saesneg, Serbo-Croateg a hefyd rhywfaint o Almaeneg ac Eidaleg.

• Kelsey Wood, Zizek: A Reader's Guide (Wiley-Blackwell: 2012).
• Warren Breckman, Adventures of the Symbolic: Postmarxism and Radical Democracy (New York: Columbia University Press, 2013)
• Sean Sheehan, Žižek: A Guide for the Perplexed (London: Continuum, 2012).
• Christopher Hanlon, "Psychoanalysis and the Post-Political: An Interview with Slavoj Žižek." New Literary History 32 (Winter, 2001).
• Tony Myers, Slavoj Žižek (London: Routledge, 2003).
• Sarah Kay, Žižek: A Critical Introduction (Cambridge: Polity, 2003).
• Ian Parker, Slavoj Žižek: A Critical Introduction (London: Pluto Press, 2004).
• Matthew Sharpe, Slavoj Žižek, a little piece of the Real (London: Ashgate, 2004).
• Rex Butler, "Slavoj Žižek: Live Theory" (London: Continuum, 2005).
• Jodi Dean, Žižek's Politics (London: Routledge, 2006).
• Walter A. Davis, "Slavoj Zizek, or the Jouissance of the Abstract Hegelian" in Death's Dream Kingdom (London: Pluto Press, 2006).
• Adam Kotsko, Žižek and Theology (New York: T & T Clark, 2008).
• Marcus Pound, Žižek: A (Very) Critical Introduction (Interventions) (Grand Rapids: Eerdmans, 2008).
• Adrian Johnston, Žižek's Ontology: A Transcendental Materialist Theory of Subjectivity (Evanston: Northwestern University Press, 2008).
• Adrian Johnston, Badiou, Žižek, and Political Transformations: The Cadence of Change (Evanston, Northwestern University Press, 2009).
• Dominik Finkelde, Slavoj Žižek zwischen Lacan und Hegel. Politische Philosophie, Metapsychologie, Ethik (Wien: Turia + Kant, 2009).
• Paul A. Taylor, Žižek And The Media (Cambridge: Polity Press, 2010).
• Raoul Moati (ed.), Autour de S., Žižek, Psychanalyse, Marxisme, Idéalisme Allemand, Paris, PUF, "Actuel Marx", 2010
• Fabio Vighi, On Žižek's Dialectics: Surplus, Subtraction, Sublimation, (Continuum, 2010).
• Matthew Sharpe and Geoff Boucher "Zizek's and Politics: A Critical Introduction" (Edinburgh University Press, 2010)
• Chris McMillan, "Žižek and Communist Strategy: On the Disavowed Foundations of Global Capitalism" (Edinburgh University Press, 2012)
• Matthew Flisfeder, The Symbolic, The Sublime, and Slavoj Žižek's Theory of Film (New York: Palgrave Macmillan, 2012).
• Matthew Flisfeder and Louis-Paul Willis (eds.), Žižek and Media Studies: A Reader (New York: Palgrave Macmillan, 2014).

Gweler hefyd International Journal of Žižek Studies.^[17]

• Žižek's entry yn yInternet Encyclopedia of Philosophy
• Žižek's Bibliography Cylchgrawn Lacanian Ink
• Slavoj Žižek: "The Deadlock"^{[dolen farw]} - fideo o gyfres seminar Social and Political Thought Research Group ym Mhrifysgol Brunel, Llundain, 29 Chwefror 2012
• Slavoj Žižek: "What does it mean to be a revolutionary today?" - fideo o gynhadledd Marxism 2009
• Cyfweliad gyda Slavoj Žižek: "The Discourse of Political Correctness Hides Extreme Violence" Archifwyd 2012-03-22 yn y Peiriant Wayback, Barcelona Metropolis, 2011
• Shin, Sarah, Slavoj Žižek at Occupy Wall Street: "We are not dreamers, we are the awakening from a dream which is turning into a nightmare" Archifwyd 2014-07-15 yn y Peiriant Wayback, Verso Books blog, 10 Hydref 2011.
• Column archive The Guardian
• Charlie Rose Cyfweliad: 26 Hydref 2011 Archifwyd 2014-08-31 yn y Peiriant Wayback. (33m.)
• International Journal of Žižek Studies
• Slavoj Žižek yn y London Review of Books
• Zizek in Manhattan: An intellectual charlatan masquerading as "left"