Dubniom
| ||||
|---|---|---|---|---|
| Rutherfordiom – Dubniom – Seaborgiom | ||||
| ||||
| Perzhioù hollek | ||||
| Niver atomek | 105 | |||
| Rummad kimiek | Metaloù ardreuzat | |||
| Strollad | 5 | |||
| Trovezh | 7 | |||
| Bloc'h | d | |||
| Tolz atomek | [270] | |||
| Aozadur elektronek | ||||
| Aozadur elektronek an atomoù [Rn] 5f14 6d3 7s2 | ||||
| Dasparzh an elektronoù : 2, 8, 18, 32, 32, 11, 2 | ||||
 | ||||
| Perzhioù atomek | ||||
| Niver oksidadur | +5 Oksidenn drenkek skañv | |||
| Tredanleiegezh | (stlenn ebet) (Skeul Linus Pauling) | |||
| Gremmoù ionadur | 1 : 656 kJ/mol 2 : 1 350 kJ/mol 3 : 2 230 kJ/mol | |||
| Skin atomek | 139 pm (brasjedet) | |||
| Skin kenamsav | 149 pm (brasjedet) | |||
| Skin Van der Vaals | (stlenn ebet) | |||
| Perzhioù fizikel | ||||
| Arvez | Kaled (diouganet) | |||
| Douester (≈20°C) | 29 g/cm3 (brasjedet) | |||
| Teuzverk | (stlenn ebet) | |||
| Bervverk | (stlenn ebet) | |||
| Tredanharzusted | (stlenn ebet) nΩ•m (e 20°C) | |||
|
| ||||
Un elfenn gimiek eo an dubniom ; Db eo e arouez kimiek, 105 e niver atomek ha 268 e dolz atomek.
Ur metal ardreuzat eo.
Kevanaozet eo bet an dubniom, n'er c'haver ket en natur betek-gouzout. Un elfenn skinoberiek eo.
Istor
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Ensavadur Unvanet an Enklaskoù Nukleel (ruseg : Объединённый институт ядерных исследований, ОИЯИ) e Dubna[1] a embannas e 1968 en doa dizoloet an elfenn 105. E 1970 e voe kenaozet an elfenn-se gant Skol-veur Kalifornia e Berkeley, Stadoù-Unanet Amerika.
A-c'houde e gavadenn e kinnigas ar skipailh soviedel an anv nilsbohrium (Ns) evit an elfenn nevez, en enor d'ar fizikour danat Nils Bohr ; diouzh o zu e kinnigas an Amerikaned an anv hahnium en enor d'ar c'himiour alaman Otto Hahn. An anv diwezhañ-se a voe implijet en SUA hag en Europa ar C'hornôg, tra ma reas URSS hag Europa ar Reter gant nilsbohrium.
Pa ne c'halle ket an traoù padout evel-se e tivizas an International Union of Pure and Applied Chemistry (IUPAC) reiñ an anv unnilpentium (Unp) d'an elfenn nevez, da c'hortoz. E 1994 e kinnigas joliotium (Jl) en enor d'ar fizikour gall Frédéric Joliot-Curie (Priz Nobel 1935) ; siwazh, kinniget e oa bet an anv-se c'hoazh gant Soviediz evit an elfenn 102, a zo un aktinid anvet nobeliom 102Nb bremañ. Dre ma oa bet asantet meur a wezh da ginnigoù Berkeley (Amerikiom 95Am, Berkeliom 97Bk ha Kaliforniom 98Cf) e tivizas an IUPAC enoriñ Soviediz ha labourva Dubna gant an anv dubniom evit an elfenn : 105Db.
Perzhioù
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Dre arnodadennoù ez eo bet prouet ez eo an dubniom kar pounneroc'h tostañ an tantalom ; n'eus ket bet tro da dermeniñ holl berzhioù 105Db, ker berr eo e vuhez, hogen betek-gouzout ez int damheñvel ouzh re strollad 5 an daolenn drovezhiek.
Kimiek
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Den ne oar evit ar mare.
Izotopoù
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Dubniom-260 eo an izotop a voe dizoloet e Dubna e 1970. Pemzek izotop zo bet kavet en holl, eus 256Db betek 270Db.
Dubniom-268 (268Db) eo an izotop stabilañ a anavezer ; war-dro 28 eurvezh eo e hanter-vuhez.
Arver
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Hini ebet.
Notennoù
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Daveennoù
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]- American Chemical Society (en) Liamm oberiant 25 DU 12
- AN NOALLEG Yann-Baol, Geriadur ar Gimiezh, Preder, Plomelin, 2008 ISBN 978-2-901383-69-7 Preder
- AN NOALLEG Yann-Baol, Geriadur ar Fizik, Preder, Plomelin, 2006 ISBN 978-2-901383-64-2
- Annales de chimie et de physique, Gallica / Bibliothèque nationale de France (fr) Liamm oberiant 26 HER 12
- Atomic weights of the elements 2007 (IUPAC Technical Report) Pure an Applied Chemistry (en) Liamm oberiant 26 HER 12
- Atomic Weights and Isotopic Compositions for All Elements National Institute of Standards and Technology (en) Liamm oberiant 18 HER 12
- Bureau de Recherche Géologique et Minière (BRGM) (fr) Liamm oberiant 26 HER 12
- CONSIDINE Glenn D., Van Nostrand's Encyclopedia of Chemistry, Wiley-Interscience, 2005 ISBN 978-0-471-61525-5 (en)
- DEPOVERE Paul, La classification périodique des éléments — La merveille fondamentale de l'Univers, De Boeck, Brussels, Belgia, 2002 ISBN 978-2-8041-4107-3 (fr)
- EMSLEY John, Nature's Building Blocks — An A-Z Guide to the Elements, Oxford University Press, 2001 ISBN 978-0-19-850341-5 (en)
- Geriadur brezhoneg An Here, Plougastell-Daoulaz, 2001 ISBN 978-2-86843-236-0
- ÉTIENNE Guy, Geriadur ar Stlenneg, Preder, 1996 ISBN 978-2-901383-14-7
- HOLDEN Norman, History of the Origin of the Chemical elements and Their Discoverers, New York, 2001 Brookhaven National Laboratory (en) Liamm oberiant 26 HER 12
- International Union of Pure and Applied Chemistry (IUPAC) (en) Liamm oberiant 26 HER 12
- Joint Institute for Nuclear Research (ОИЯИ e Dubna) (en) Liamm oberiant 25 DU 2012
- LIDE David R., CRC Handbook of Chemistry and Physics - 88th Edition, CRC Press,2007 ISBN 978-0-8493-0488-0 (en)
- National Nuclear Data Center (en) Liamm oberiant 09 KZU 12
- Royal Society of Chemistry (en) Liamm oberiant 03 KZU 2012
- STWERTKA Albert, A Guide to the Elements, Oxford University Press, 1996 ISBN 978-0-19-508083-4 (en)
- Webelements (en) Liamm oberiant 26 HER 2012
| Kimiezh | Elfennoù kimiek |
|---|
|
Rolloù hervez an arouez ~ hervez an anv •
Taolenn beriodek |