Congresu de Berlín

El Congresu de Berlín de 1878 ye una asamblea diplomática que se produció en Berlín, del 13 de xunu al 13 de xunetu de 1878 polos representantes de les potencies europees, tres los esfuercios del británicu Benjamin Disraeli pa revisar el tratáu de San Stefano que resultara de la guerra ruso-turca de 1877–1878 y que ponía en peligru l'Imperiu Otomanu, lo cual entraba en contradicción colos intereses del Reinu Xuníu. Foi entamada so la presidencia d'Otto von Bismarck, Canciller d'Alemaña, país anfitrión del congresu.

Tuvieron presentes el Reinu Xuníu de Gran Bretaña ya Irlanda, l'Imperiu austrohúngaru, Francia, Alemaña, Reinu d'Italia, l'Imperiu rusu y l'Imperiu otomanu. Delegaos del Reinu de Grecia, el Reinu de Rumanía, del Reinu de Serbia y del Principáu de Montenegru asistieron nes sesiones que trataben sobre los sos estaos, pero nun yeren integrantes del congresu.

El tratáu resultante robláu'l 23 de xunetu, modifica al Tratáu de San Stefano col que Reinu Xuníu de Gran Bretaña ya Irlanda y l'Imperiu austrohúngaru nun taben conformes.

Tres la victoria del Imperiu otomanu contra la Serbia en 1876, el zar de Rusia, que se presentaba como proteutor de los suxetos cristianos del sultán, declaró-y la guerra n'abril de 1877. La guerra ente estos dos Estaos duró hasta xineru de 1878 concluyéndose cola victoria de Rusia y de los sos aliaos (Rumanía, Serbia y Montenegru). Los turcos fueron obligaos a aceptar les dures condiciones del tratáu de San Stefano, robláu'l 3 de marzu de 1878. Los Imperios británico y austrohúngaro nun quixeron almitir esi tratáu ya interpunxéronse hasta obligar a Rusia a reconsiderar los términos d'aquel tratáu. El 3 de marzu sigue siendo fiesta nacional en Bulgaria, que tres el tratáu de San Stefano estendíase sobre tol área de llingua búlgara incluyendo la Macedonia y el rincón nordeste de l'actual Grecia. Les revueltes búlgares d'Abril de 1876, reprimíes duramente (15 000 búlgaros muertos), llevaren a Serbia a declarar la guerra al Imperiu otomanu, que la so victoria sobre Serbia desamarró la guerra ente los Imperios rusu y otomanu.

Primeramente, ente los años 1853 y 1856, la guerra de Crimea opunxera yá l'Imperiu británicu (sofitáu per Francia y Cerdeña) al Imperiu rusu, pol mesmu motivu: la medrana de que l'Imperiu otomanu someter al Imperiu rusu.

Los Estaos que formen anguaño la península balcánica fueron creaos pola diplomacia europea, sobremanera británica, de tal manera qu'hubo fondes rensíessobremanera, en Bulgaria. La salvaguardia del Imperiu otomanu, la so dependencia de les potencies occidentales, la llimitación de la influencia rusa, pero tamién, de la influencia griega (respeutivamente paneslavismo y Megali Idea), fueren consiguíos aprovechando la diversidá nacional de los Balcanes pa crear pequeños Estaos, rivales y opuestos. Toos teníen de tar amestaos a les grandes potencies europees al traviés de llazos diplomáticos y dinásticos, de cutiu opuestos. Esto resumir na fórmula de la «balcanización», procesu de fragmentación política que diba desaguar nes guerres balcániques y que contribuyiría al empiezu de la Primer Guerra Mundial. Más palantre, la mesma fórmula foi aplicada al procesu de destrucción de la Yugoslavia, ente los años 1991 a 1996.

El principiu rusu d'independencia inmediata de los Estaos cristianos (ortodoxos), inscritu nel Tratáu de San Stefano, foi anuláu pol Congresu de Berlín, que prevía, so ciertes condiciones, un procesu d'independencia progresiva. Les potencies occidentales esixeron, sicasí, al Imperiu otomanu qu'almitiera los derechos civiles y relixosos de los xudíos asitiaos sol so Imperiu, qu'incluyía Palestina.

Bulgaria foi amenorgada a dos entidaes separaes, una vasalla del Imperiu otomanu y, otra, como provincia autónoma d'aquel Imperiu. Inglaterra, primer potencia marítima, nun quería que Rusia s'averara al estrechu del Bósforo (ente mar Negru y mar Mediterraneu). Del otru llau del mar Negru, n'El Cáucasu, les conquistes ruses fueron llindaes. La mayor parte d'Armenia quedóse dientro del Imperiu otomanu.

N'Alemaña, el canciller Bismarck, qu'entamara'l Congresu de Berlín, presentó les sos conclusiones como una victoria p'Alemaña, al evitar un nuevu conflictu. Rusia había, sicasí, envaloráu qu'Alemaña diba defender los sos intereses y abogar en favor de les sos victories sobre l'Imperiu otomanu. Una campaña de prensa antialemana desamarrar en Rusia. L'embaxador rusu en Londres, el conde Shuválov, foi despidíu al añu siguiente. En Gran Bretaña, el Congresu de Berlín foi percibíu bien favorablemente, yá que l'Imperiu otomanu caltenía una bona parte de los sos territorios europeos y que, d'esti fechu, Rusia quedábase alloñada de Turquía, tresformada en territoriu so influencia europea. Los británicos allegrábense tamién de volvese proteutores de los xudíos nel Imperiu otomanu, de mesma manera que l'Imperiu rusu presentábase como proteutor de los cristianos.

Nel Sureste balcánicu d'Europa, les consecuencies del Congresu de Berlín fueron vistes d'otra manera:

• Bulgaria, tres solu cuatro meses de llibertá, atopábase estremada nun pequeñu principáu de Bulgaria, vasalla del sultán, y la provincia otomana de Rumelia Oriental. Perdía tres el Congresu de Berlín la Macedonia, que volvía ser otomana, a pesar de qu'ellí s'atopara más de la metá de los búlgarohablantes. El principáu y la provincia fueron aconceyaos diez años dempués. Solo nel 1908 foi finalmente reconocida la independencia de Bulgaria. Nel sieglu XX, Bulgaria nun dexó d'intentar volver a les sos fronteres del tratáu de San Stefano, aliándose con Alemaña en caúna de los dos guerres mundiales.

• Como Bulgaria, Montenegru y Serbia siguieron siendo aliaos de Rusia. La ocupación pol Imperiu austrohúngaru de Bosnia-Herzegovina (que se anexonó en 1908) y del Sandjak de Novi Pazar, interpuestu arremente ente Serbia y Montenegru, acentuaron el convencimientu de que solo Rusia yera compatible colos intereses de los países eslavos y de relixón ortodoxa. L'alcordanza de la Cuarta Cruzada (destrucción de Constantinopla) alimentó sentimientos antioccidentales, percibíos como traicioneros frente al enemigu turcu. Sicasí los musulmanes y les minoríes turques atopáronse solliviaos y portáronse, en Bosnia, como fieles súbditos del Imperiu austrohúngaru.

• Rumanía alloñar de Rusia. Tuvo que dexar el sur de la Besarabia (na actual Ucraína), a pesar de lluchar al so llau y de sufrir perdes importantes mientres les batalles contra los otomanos. Amás, la so independencia foi definitivamente reconocida (aparte la Transilvania) pol Congresu de Berlín y recibió la mayor parte de la Dobruja (cerca del mar Negru).

• Armenia pasa so control del Imperiu otomanu.
• Bosnia-Herzegovina pasa so control del Imperiu austrohúngaru.
• Xipre pasa so control británicu.
• El tratáu asegura a Francia y el Reinu d'Italia la posibilidá d'ocupar Tunicia y Tripolitania (Libia).

Imperiu Alemán

• Príncipe Otto von Bismarck de Bismarck, Canciller del Imperiu Alemán
• Príncipe Chlodwig zu Hohenlohe-Schillingsfürst, Séptimu príncipe de Hohenlohe-Schillingsfürst y príncipe de Ratibor y Corvey
• Bernhard Ernst von Bülow

Imperiu austrohúngaru

• Conde Gyula Andrássy
• Conde Alajos Károlyi
• Barón Heinrich Karl von Haymerle

Imperiu otomanu

• Pachá Alexander Caratheodori
• Sadullah Bey
• Pachá Mehmed Ali
• Catholicós Mkrtich Khrimian, en representación de los armenios

Imperiu rusu Plantía:Xeodatos Russian Empire

• Príncipe Gorchakov, Canciller del Imperiu rusu
• Conde Shuválov
• Barón Paul d'Oubril

Principáu de Montenegru

• Božo Petrović
• Stanko Radonjić

Principáu de Serbia [[Archivu:{{{bandera alies-civil}}}|20x20px|border|link=|Bandera de Serbia]]

• Jovan Ristić

Principaos Xuníos de Valaquia y Moldavia

• Ion C. Brătianu
• Mihail Kogălniceanu

Reinu de Grecia

• Theodoros Deligiannis

Reinu d'Italia

• Conde Lodovico Corti
• Conde Eduardo de Launay

Reinu Xuníu

• Earl Benjamin Disraeli, Primer Earl de Beaconsfield, Primer Ministru del Reinu Xuníu
• Marqués Robert Gascoyne-Cecil, Tercer Marqués de Salisbury, Secreatario d'Asuntos Esteriores y futuru Primer Ministru del Reinu Xuníu
• Barón Odo Russell, Primer Barón de Ampthill

Tercer República Francesa

• Monsieur William Henry Waddington
• Conde Charles Raymond de Saint-Vallier
• Monsieur Hippolyte Desprez

• Conferencia de Berlín de 1884-1885
• Tratáu de Berlín (1878)

DW (Deutsche Welle).

(Y)