[go: up one dir, main page]
Gaan na inhoud

The Doors

Wysig skakels
in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
The Doors
Jim Morrison van The Doors
Agtergrondinligting
GeboreLos Angeles
GenresRock; Bluesrock
Jare aktief1965 tot 1973
Webwerfthe doors.com
LedeJim Morrison † voorsang; John Densmore tromstel; Ray Manzarek orrel; Robby Krieger kitaar.

The Doors was 'n legendariese musiekgroep wat bestaan het uit vier Amerikaanse jongelinge. Die naam van The Doors kom van 'n Aldous Huxley boek, The Doors of Perception, wat op sy beurt 'n reël uit 'n gedig van William Blake ontleen het, "When the doors of perception are cleansed/Things will appear as they are, Infinite".

Musiek

[wysig | wysig bron]

The Doors dien as een van die belangrikste musiekgroepe van die jare sestig. Die musiek is 'n mengsel van blues, rock, psigedeliese musiek, klassieke musiek en jazz. Die opruiende en kompromielose optredes van Morrison maak hul optredes radikaal en kontroversieel. Morrison self dra gereeld sy gedigte voor tydens konserte.

Wat in hul musikale benadering opval, is die afwesigheid van 'n baskitaar-speler. Die groep het gesoek na 'n baskitaar-speler, maar niemand was bereid om die basdele op die voorgestelde manier te speel nie. Die basgedeeltes word deur Ray Manzarek met sy linkerhand gespeel op 'n Fender Rhodes Piano Bass, wat bo-op sy Continental Vox orrel geplaas is. Tydens die ateljee opnames vir hul albums is baskitaar-spelers gehuur soos Larry Knechtel, Kerry Magness, Leroy Vinnegar, Harvey Brooks, Ray Neopolitan, Lonnie Mack, Douglas Lubahn en Jerry Scheff. Laastegenoemde was die baskitaar-speler van Elvis Presley tydens sy optredes in Las Vegas van 1969 tot en met 1977. Hy het in LA Woman baskitaar gespeel. Jim Morrison sou hom gevra het, omdat hy 'n groot ondersteuner van Elvis was. Daar word gesê dat Scheff op versoek van Morrison deel sou gaan uitmaak van die groep. Weens die dood van Morrison het dit egter nooit gebeur nie.

Robby Krieger is 'n veelsydige kitaarspeler. Hy het begin op sy sestiende verjaarsdag te speel op 'n Spaanse kitaar en het later les van Ravi Shankar op die sitar en die sarod ontvang. Nadat hy 'n optrede van Chuck Berry sien kies hy 'n wynrooi Gibson SG kitaar. Deur sy voorkeur vir blues, die glykitaar en die met die vingers speel van die snare in plaas van met 'n plektrum, beskik Robby Krieger oor 'n kenmerkende speel styl.

The Doors het 'n opvallende lang liedjie (11:39) op hul debuutalbum The Doors uitgebring, naamlik The End. Tydens lewendige-optredens is dit nog verder uitgebrei, sodat sommige uitvoerings tot 25 minute duur. Groot dele van die nommer word dan geïmproviseer. Morrison dra ook hiertydens sy poësie voor, soms geïmproviseerd. 'n Goeie voorbeeld daarvan is te vinde op die Matrix-tapes (1967), wat alleen nog via die smokkelnetwerke (bootlegcircuit) beskikbaar is.

Die harmonieë word grotendeels bepaal deur die lae stem van Morrison wat afsteek teen die skelle klanke van die Hammondorrel van Manzarek. Dikwels word 'n ostinato ('n reeds herhaalde kort motief) gebruik. Tydens hul improvisasies het hulle gebruik van die ommekeer (turnaround), 'n oorspronklike jazz akkoordstruktuur wat herhaal word. Hierdeur word eindelose improvisasies moontlik. In die besondere aanbieding van The Doors is dikwels van 'n harmoniese of melodiese mineurtoonleer. Ook kom daar nie-akkoorde, pentatoniek en soms selfs dodecafonie voor. Al hierdie middele lewer 'n verskeidenheid van moontlikhede. In die lang liedjies word hulle veelvuldig gebruik, waardeur daar 'n groot spanningsboog ontstaan.

Vir hulle tekste maak The Doors hoofsaaklik gebruik van die poësie van Jim Morrison. Baie van sy tekste is moeilik om te verstaan, misterieus en somber van toon. Hulle is dikwels gebaseer op gebeure uit die lewe van Morrison self. Geweld, seks en die dood is belangrike temas. Hiervoor het Morrison inspirasie by Arthur Rimbaud en Charles Baudelaire verkry. Hierdie digters se werk het bygedra tot sy besluit om hom in Parys te vestig. Die teks van The End lewer die verband uiteenlopende kritiek op vanweë die onderwerp-die Oidipus-kompleks. Hippies het dit te gewelddadig gevind, terwyl konserwatiewes dit beskou het as om morele verval aan te moedig.

Ook Robby Krieger het 'n aantal lirieke geskryf, waaronder die baie suksesvolle "Light My Fire".

In die vier jaar dat die groep met sy oorspronklike lede bestaan het, het die styl onder invloed van die algehele tydgees van acid rock na 'n meer bluesagtige klank verander. Met opname van L.A. Woman val hierdie verskil op. Daar is ook 'n verandering in die stem van Morrison, wat deur sy verslawing rouer, meer onstabiel en laer geword het. Ook maak die groep toe gereeld gebruik van 'n baskitaar-speler.

Sosiale en musikale invloed

[wysig | wysig bron]

Deur die charisma van Jim Morrison was die groep baie invloedryk onder die jeug. Dit was tot groot ongenoegdoening onder baie volwassenes, wat Morrison as 'n provokateur, 'n dandy en onruststoker gesien het. Sy vroeëre afsterwe het van Morrison 'n ikoon gemaak, waardeur die musiek gewild was onder meerdere generasies en in sommige kringe nog steeds hoogs gewaardeerd word.

Ten spyte van die sukses het The Doors ernstige probleme toe Morrison vervolg word vir eksibisionisme en verstoring van die openbare orde. Dit was die gevolg van 'n optrede in Miami, waar hy op die podium homself sou ontloot het aan die publiek. Legendariese is die uitspraak van die aanklaer aan die einde van sy pleidooi: "En hy het sy penis uitgehaal en dit geskud." Uiteindelik is Morrison veroordeel vir openbare dronkenskap en openbare eksibisionisme, maar nie vir die publieke masturbasie waar hy aanvanklik voor aangekla was. Optredes in groot stede is deur hierdie publisiteit onmoontlik gemaak, waarna die groep nie opgetree het tydens die groter feeste in die laat jare sestig nie.

Diskografie

[wysig | wysig bron]
Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik vanuit die Nederlandse Wikipedia vertaal.
Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=The_Doors&oldid=2146667"