Ben Feringa
| Ben Feringa | |
| |
Ben Feringa in 2017
| |
| Geboortenaam | Bernard Lucas Feringa |
|---|---|
| Gebore | 18 Mei 1951 Barger-Compascuum Nederland |
| Nasionaliteit | Nederland |
| Vakgebied | organiese chemie, nanotegnologie |
| Alma mater | Universiteit van Groningen |
| Doktorale promotor(s) | Hans Wijnberg |
| Bekend vir | molekulêre nanotegnologie en homogene katalise |
| Toekennings | Nobelprys vir Chemie (2016) |
Bernard Lucas "Ben" Feringa (Nederlandse uitspraak: [ˈbɛrnɑrt ˈlykɑz bɛn ˈfeːrɪŋɣaː]; gebore op 18 Mei 1951) is 'n Nederlandse sintetiese organiese chemikus, wat spesialiseer in molekulêre nanotegnologie en homogene katalise.
Hy is die Jacobus van 't Hoff Vooraanstaande Professor in Molekulêre Wetenskappe,[1][2]aan die Stratingh Instituut vir Chemie,[3] Universiteit van Groningen, Nederland, en 'n Akademie Professor van die Koninklike Nederlandse Akademie van Kuns en Wetenskappe. Hy is bekroon met die 2016 Nobelprys vir Chemie, saam met sir J. Fraser Stoddart en Jean-Pierre Sauvage, "vir die ontwerp en sintese van molekulêre masjiene".[4][5]
Persoonlike lewe
[wysig | wysig bron]Feringa is gebore as die seun van boer Geert Feringa (1918–1993) en sy vrou Lies Feringa née Hake (1924–2013). Feringa was die tweede van tien broers en susters in 'n Katolieke gesin. Hy het sy jeugjare deurgebring op die familie se plaas, wat direk op die grens met Duitsland is, in Barger-Compascuum in die Bourtange-heide. Hy is van Nederlandse en Duitse afkoms. Onder sy voorgeslagte is die setlaar Johann Gerhard Bekel. Saam met sy vrou Betty Feringa het hy drie dogters. Hy woon in Paterswolde naby Groningen.[6]
Loopbaan
[wysig | wysig bron]Feringa het in 1974 sy MSc-graad met lof aan die Universiteit van Groningen ontvang.[7] Hy het daarna 'n PhD-graad aan dieselfde universiteit in 1978 behaal, met die tesis getiteld "Asimmetriese oksidasie van fenole. Atropisomerisme en optiese aktiwiteit".[8] Na 'n kort tydperk by Shell in Nederland en die Verenigde Koninkryk, is hy in 1984 aangestel as lektor aan die Universiteit van Groningen en Vol Professor, wat prof Wijnberg opvolg, in 1988. Sy vroeë loopbaan was gefokus op homogene katalise en oksidasie katalise, en veral oor stereochemie met groot bydraes op die gebied van enantioselektiewe katalise, insluitend monofosligand[9] wat gebruik word in asimmetriese hidrogenering, asimmetriese gekonjugeerde toevoegings van organometaalreagense, insluitend die hoogs reaktiewe organolithiumreagense en organiese fotochemie en stereochemie. In die 1990's het Feringa se werk in stereochemie gelei tot groot bydraes in fotochemie, wat gelei het tot die eerste eenrigting-liggedrewe molekulêre roterende motor[10] en later 'n molekulêre motor ('n sogenaamde nanomotor) wat deur elektriese impulse aangedryf word.[11]
Ben Feringa het meer as 30 patente en het tot dusver meer as 650 eweknie-geëvalueerde navorsingsartikels gepubliseer, meer as 30 000 keer aangehaal en het 'n h-indeks van meer as 90.[12] Hy het meer as 100 PhD-studente oor sy loopbaan gelei.[13]
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ "University of Groningen". 7 Julie 2006.
- ↑ "University of Groningen". 2 Maart 2010.
- ↑ "Stratingh Institute for Chemistry". 17 Oktober 2012.
- ↑ Staff (20 Desember 2016). "The Nobel Prize in Chemistry 2016 – Bernard L. Feringa". Nobelprize.org. Besoek op 20 Oktober 2017.
- ↑ Chang, Kenneth; Chan, Sewell (5 Oktober 2016). "3 Makers of 'World's Smallest Machines' Awarded Nobel Prize in Chemistry". The New York Times. Besoek op 5 Oktober 2016.
- ↑ Sien Duitse en Nederlandse Wikipedia.
- ↑ Marianne. "Prof. B.L. (Ben) Feringa". www.nwo.nl. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 5 Oktober 2016. Besoek op 27 Mei 2017.
- ↑ Asymmetric oxidation of phenols. Atropisomerism and optical activity. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 6 Januarie 2015. Besoek op 6 Januarie 2015.
- ↑ Van Den Berg, M.; Minnaard, A. J.; Schudde, E. P.; Van Esch, J.; De Vries; A. H. M.; De Vries, J. G.; Feringa, B. L. (2000). "Highly enantioselective rhodium-catalyzed hydrogenation with monodentate ligands" (PDF). Journal of the American Chemical Society. 122 (46): 11539–11540. doi:10.1021/ja002507f. hdl:11370/3c92d080-f024-45fe-b997-b100634bd612. S2CID 95403641.
- ↑ Feringa, Ben L.; Koumura, Nagatoshi; Zijlstra, Robert W. J.; van Delden, Richard A.; Harada, Nobuyuki (1999). "Light-driven monodirectional molecular rotor" (PDF). Nature. 401 (6749): 152–155. Bibcode:1999Natur.401..152K. doi:10.1038/43646. hdl:11370/d8399fe7-11be-4282-8cd0-7c0adf42c96f. PMID 10490022. S2CID 4412610.
- ↑ Kudernac, Tibor; Ruangsupapichat, Nopporn; Parschau, Manfred; Maciá, Beatriz; Katsonis, Nathalie; Harutyunyan, Syuzanna R.; Ernst, Karl-Heinz; Feringa, Ben L. (2011). "Electrically driven directional motion of a four-wheeled molecule on a metal surface". Nature. 479 (7372): 208–211. Bibcode:2011Natur.479..208K. doi:10.1038/nature10587. PMID 22071765. S2CID 6175720.
- ↑ "webofknowledge.com". Webofscience(TM). Thomson Reuters. Besoek op 24 Januarie 2015.
- ↑ "Professor of Chemistry Ben Feringa supervises his 100 th PhD student". University of Groningen. 12 Desember 2013. Besoek op 15 Januarie 2015.
Eksterne skakels
[wysig | wysig bron]Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Ben Feringa.
