qoʻn-gʻir

QOʻNGʻIR ' qora-sariq', 'toʻq malla'. Mirsaid h oʻ n gʻ i r koverkot pidjagini yechib, stulning su— yanchigʻiga taialadi (Pirimqul Qodirov). Qadimgi tur — kiy tilda qam shunday maʼnoni anglatgan bu sifat asli qoŋur tarzida talaffuz qilingan (Devon, III, 374; DS, 456; КРС, 403); oʻzbek tilida ŋ undoshi ngʻ undoshlariga, u unlisi i unlisiga almashgan: qoŋur > qongʻur > qongʻir.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

1 Qora-sariq rangli, toʻq malla. ◆ Qoʻngʻir soch. Qoʻngʻir sigir. Qoʻngʻir koʻ-mir. Dala-tuzni suv olsa, qoʻngʻir gʻozning toʻshidan. Maqol . ■■ ◆ Mirsaid qoʻngʻir koverkot pidjagini yechib, stolning suyanchigʻiga taimadi. P. Qodirov, „Uch ildiz“ . -Buniyam arzi bor ekan, — ◆ Nuriddin aka yonida iyma-nibgina oʻtirgan qoʻngʻir moʻylovli yigitga ishora qsh 1'di. S. Anorboyev, Oqsoy.

2 Toʻq kulrang, qoramtir. ◆ Traktorlar bir hafta kecha-kunduz toʻxtovsiz ishlab turdi, paxta dalalarining hammasi qoʻngʻir tusga kirdi. S. Mahkamov, „Katta rulda“ .

qoʻn-gʻir

Qoʻngʻirsimonlar oilasiga mansub qush: tumshugʻi oʻtkir, oyokdari kalta, boshida ikkita kokil oʻsib chiqqan, pati jigarrang oʻrdak. ◆ Qoʻngʻirlar may oylarida tuxum ochib, joʻjalarini iyundayoq uchirma qshshshadi. J. Abdullaxonov, „Toʻfon“ .

ҚЎНҒИР. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.