Tetanurae
| Tetanuranlar | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma  | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| Altgruplar | |||||||||||||||
| Sinonimler | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Tetanurae (Latince: "sert kuyruklular"), günümüz kuşlarına Ceratosaurus'tan daha yakın akraba olan tüm teropod dinozorları içeren, geniş bir dinozor grubudur.[2] Tetanurae, Triyas'ın sonlarında muhtemelen kardeş grubu Ceratosauria'dan ayrıldı.[3] Tetanuranlar fosil kayıtlarında ilk olarak Erken Jura devri'nde, yaklaşık 190 myö (milyon yıl önce), ortaya çıktı ve Orta Jura döneminde (174-164 myö) küresel olarak dağıldı.
Morfoloji
[değiştir | kaynağı değiştir]
Kafatası
[değiştir | kaynağı değiştir]Tetanuranlar iki temel kafatası morfolojisine sahiptir.[2] Allosaurus gibi büyük theropodlarda tipik olan ilk kafatası tipi görülür ve bu ceratosaurlar arasında yaygındır.İlk kafatası tipi tetanuranlar için ilkel olarak kabul edilebilir.İkinci kafatası tipinde, kafatası daha alçak ve uzundur, daha az ayrıntılı bir kafatası çatısı ve daha uzun bir burun vardır.[2] Arka kafatası ise, Spinosauridae dışında, tetanuranlarda çok az değiştirilmiştir.
Eller
[değiştir | kaynağı değiştir]Yakın akrabaları olan Ceratosaurların aksine tetanuranların elleri dördüncü parmaktan yoksundur. Erken tetanuranlar hala Metakarpal IV'e sahipti, ancak bu parmak daha sonraki tetnuranlarda köreldi. 3 parmaklılık özelliği ise kuşlarda korunmuştur.[4]
Vücut yapısı
[değiştir | kaynağı değiştir]Bazal tetanuranlar,1 tonun üzerinde ağırlığa sahip olan megalosauroidler ve allosauroidler ile dev boyutlara ulaşan ilk theropodlardı.[5] Bununla birlikte, aynı coğrayadaki birden fazla dev tetanuranın, belki de beslenme alışkanlık varyasyonlarının var olması mümkündür. Çoğu dinozor sınıfında, vücut büyüklüğü Cope kuralına göre zamanla bir soy boyunca artma eğiliminde iken tetanuranlarda bu tam tersi idi.[6] Coelurosaurian theropodlar, vücut büyüklüğü artış modelinin dikkate değer istisnasıdır.[5]
Filogeni
[değiştir | kaynağı değiştir]
Aşağıdaki kladogram Zanno ve Makovicky'nin 2013'teki çalışmasına göre uyarlanmıştır[7]
| Tetanurae |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
2. kladogram 2019'da Rauhut ve Pol'un filogenetik analizini gösterir.[8]
| Tetanurae |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Benson, R. B. J.; Radley, J. D. (2010). "A New Large-Bodied Theropod Dinosaur from the Middle Jurassic of Warwickshire, United Kingdom". Acta Palaeontologica Polonica. 55: 35-42. CiteSeerX 10.1.1.601.354 $2. doi:10.4202/app.2009.0083.
- ^ a b c Carrano (1 Haziran 2012). "The phylogeny of Tetanurae (Dinosauria: Theropoda)". Journal of Systematic Palaeontology. 10 (2): 211-300. doi:10.1080/14772019.2011.630927. ISSN 1477-2019.
- ^ Sereno P.C., Wilson J.A., Larsson, H.C.E., Dutheil D.B., & H. Sues. (1994). "Early Cretaceous Dinosaurs from the Sahara". Science. 266 (5183): 267-71. doi:10.1126/science.266.5183.267. PMID 17771449.
- ^ Sasso, Cristiano Dal; Maganuco, Simone; Cau, Andrea (19 Aralık 2018). "The oldest ceratosaurian (Dinosauria: Theropoda), from the Lower Jurassic of Italy, sheds light on the evolution of the three-fingered hand of birds". PeerJ (İngilizce). 6: e5976. doi:10.7717/peerj.5976. ISSN 2167-8359. 26 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2021.
- ^ a b Carrano, Matthew T.; Benson, Roger B. J.; Sampson, Scott D. (1 Haziran 2012). "The phylogeny of Tetanurae (Dinosauria: Theropoda)". Journal of Systematic Palaeontology. 10 (2): 211-300. doi:10.1080/14772019.2011.630927. ISSN 1477-2019. 25 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2021.
- ^ Hone, D. W. E.; Keesey, T. M.; Pisani, D.; Purvis, A. (2005). "Macroevolutionary trends in the Dinosauria: Cope's rule". Journal of Evolutionary Biology (İngilizce). 18 (3): 587-595. doi:10.1111/j.1420-9101.2004.00870.x. ISSN 1420-9101.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2021.
- ^ Rauhut (11 Aralık 2019). "Probable basal allosauroid from the early Middle Jurassic Cañadón Asfalto Formation of Argentina highlights phylogenetic uncertainty in tetanuran theropod dinosaurs". Scientific Reports (İngilizce). 9 (1): 18826. doi:10.1038/s41598-019-53672-7. ISSN 2045-2322. PMC 6906444 $2. PMID 31827108.