Hiposantr
| Makale serilerinden |
| Deprem |
|---|
 |
Hiposantr, odak noktası da denilen deprem enerjisinin açığa çıktığı noktadır. Depremler, yerkürenin en üstünde bulunan tabakadaki kırıkların hareketiyle meydana gelir. Bu kırılmalara ise fay hattı adı verilir. Yani depremler kırıklarda oluşan basınç dengesinin değişmesiyle oluşan sismik dalgalandır. Kısaca, depremler fay hatları arasındaki enerjinin anlık olarak ortaya çıkmasıdır.
Bu depremlerin de iç ve dış olmak üzere merkez üstü vardır. Yer üstündekine yani dış merkez üstüne episantr, yeraltındakine yanı iç merkez üssüne hiposentır denir. Bu üsler belirlendikten sonra sismograf aracılığıyla basınç dengesinin bozulmasıyla açığa çıkan enerji ölçülerek deprem büyüklüğü Richter ölçeği ile hesaplanır.
HYPO71 yerel depremlerin hiposentırını, büyüklüğünü ilk hareketini algılayan bir bilgisayar programıdır. Bu program W. H. K. Lee ve J. C. Lahr tarafından hazırlandı ve Amerika Birleşik Devletleri Jeoloji Araştırmaları Kurumu tarafından 30 Mart 1972'de raporlandı. Bu program aslına Kaliforniya'daki büyük yerel depremler hakkında sismik bilgiler elde etmek için hazırlanmıştır. Böylece HYPO71 depremlerin derinliğini ve merkez üstünü belirlemeye yardımcı olan önemli bir arayüzdür.[1][2][3][4]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Lee, William Hung Kan; Lahr, John C. (1972). "HYPO71: a computer program for determining hypocenter, magnitude, and first motion pattern of local earthquakes". 19 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2022.
- ^ "Depremden Açığa Çıkan Enerji ile Enerji Üretebilir Mi? | Soru & Cevap". Evrim Ağacı. 19 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2022.
- ^ "Request Rejected". www.isbank.com.tr. 19 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2022.
- ^ "HYPOCENTER: An earthquake location method using centered, scaled, and adaptively damped least squares". pubs.geoscienceworld.org. 19 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2022.