[go: up one dir, main page]
İçeriğe atla

Blok zinciri

Kontrol Edilmiş
Vikipedi, özgür ansiklopedi
(Blockchain sayfasından yönlendirildi)
Bitcoin'in blok zinciri yapısı
Makale serilerinden
Kripto para teknolojileri
Blok zinciri · Kripto para karıştırıcı · Kripto para borsası · Kripto para cüzdanı · Merkezi olmayan değişim · Merkeziyetsiz Finans · Kriptografik özet fonksiyonu · Dağıtılmış defter teknolojisi · Çatal · Lightning Network · Akıllı sözleşme · MetaMask · Değiştirilemez jeton
Kripto paralarla ilgili terimler
Airdrop · BitLicense · Tamamlayıcı para birimi · Kripto-anarşizm · Kripto para balonu · Elektronik para · Çift harcama · Dağıtılmış defter teknolojisi yasası · Yüksek defter · İlk madeni para teklifi · İlk değişim teklifi · Quahl · Kripto para birimleri listesi · Stablecoin · Jeton para · Sanal para birimi · Bitcoin çatalları listesi
Konsensüs mekanizmaları
Yetki ispatı · Kişilik ispatı · Kapasite ispatı · Hisse ispatı · Emek ispatı
Emek ispatına dayalı kripto para birimleri
SHA-2 tabanlı
Bitcoin · Bitcoin Cash · Counterparty · LBRY · MazaCoin · Namecoin · Peercoin · Titcoin

Ethash tabanlı

Ethereum · Ethereum Classic · WBTC

Scrypt tabanlı

Auroracoin · Bitconnect · Coinye · Dogecoin · Litecoin

Equihash tabanlı

Bitcoin Gold · Zcash

RandomX tabanlı

Monero

X11 tabanlı

Dash · Petro

Lyra2z KDF tabanlı

Taler

Diğer

AmbaCoin · Firo · IOTA · Primecoin · Verge · Vertcoin
Hisse ispatına dayalı kripto para birimleri
Algorand · Cardano · EOS.IO · Gridcoin · Kin · Nxt · Peercoin · Polkadot · Solana · Steem · Symbol · Tezos · TRON
ERC-20 token'ları
Augur · Aventus · Bancor · Basic Attention Token · Chainlink · INX · Kin · KodakCoin · Minds · The DAO · Uniswap · TRON · WBTC
Stablecoinler
Dai · Diem · Tether  · USD Coin
Diğer kripto para birimleri
Chia · Filecoin · GNU Taler · HBAR Hashgraph · MobileCoin · Nano · NEO · Ripple · SafeMoon · Stellar · WhopperCoin

Blok zinciri, blokzincir ya da özgün İngilizce tabiriyle blockchain,[1][2][3][4][5] kriptografi kullanılarak bağlanan ve güvenli hale getirilen, bloklar adı verilen, sürekli büyüyen bir kayıt listesidir.[1][6]

Blok zinciri kısaca şöyle işler:

"Bilgisayar (düğüm (node)) bir kayıt listesi (muhasebe defteri - ya da orjinal tabirle ledger) barındırdığını varsayalım. İki müfettiş (PoW kullanıldığında madenci düğümler) onlar da ayni dosyanın birer kopyasını kendi bilgisayarlarında (yani dosya merkezsiz / dağınık) barındırıyor olsunlar. Sen bir para devir işlemi yaptığında bilgisayarın, bu iki müfettişlerin ikisine birden, aynı anda, onları bilgilendiren birer e-posta yollar. Her müfettiş aceleyle harekete geçer ve hem bu işlem için, hem de müfettiş ücretinin kripto para olarak ödenebilmesi için yeterli bakiye olup olmadığını kontrol eder. Bu işi ilk başaran "herkese cevap ver" düğmesine basar ve kontrolü nasıl yaptığını anlatan bir belgeyi (ispatlanmış emek) cevaba ekler. Eğer diğer müfettiş de onay verirse herkes kayıt listelerini yeni durumu yansıtacak şekilde günceller."[7]

Her blok tipik olarak işlem verilerini, önceki bloğun bir kriptografik hash fonksiyonunu 'nu,[6] bir zaman damgasını[8] içerir. Tasarım gereği, bir blok zinciri, kayıtların sonradan değiştirilmesine dirençlidir. Kullanılan kayıt listesi, “iki taraf arasındaki işlemleri verimli, doğrulanabilir ve kalıcı bir şekilde kaydedebilen açık, dağıtılmış bir defterdir”.[9] Dağıtılmış bir defter olarak kullanmak için, bir blok zinciri tipik olarak, topluca bir protokole bağlı düğümler arası iletişim ve yeni blokları onaylamak için bir eşler arası (peer-to-peer) ağ tarafından yönetilir. Herhangi bir bloktaki veriler sonradan değiştirilmek istendiğinde, verinin bulunduğu blok ve sonraki tüm blokların değiştirilmesi gerekecektir. Bu da bir sonraki düğüm yazılmadan önce, her blok yazımı için düğüm seçiminde seçilmeyi ve her seferde ağdaki düğümlerin çoğunluğunun onayını gerektirir. Ayrıca her blokta kimin değiştirdiği belli olduğundan, olası bir kötüye kullanımın tespit edilmesi de mümkündür.

Blok zincirleri tasarım ile güvenlidir ve (varsayılan olarak) yüksek Bizans hata toleransı ile bir dağıtık hesaplama sistemini örneklendirir. Merkeziyetsiz uygulamalar (Dapp[10]), bu teknoloji ile mümkün olmaktadır.[11] Bu sayede tıbbi kayıtlar,[12][13] kimlik yönetimi,[14][15][16] kaynağı belgeleme, yiyecek izlenebilirliği[17] veya oy kullanma[18] gibi diğer kayıt yönetimi faaliyetleri için potansiyel olarak uygun olan blokzinciri çözümleri oluşturmaktadır.

Blok zinciri 2008 yılında Satoshi Nakamoto tarafından kripto para bitcoin'de, kamu işlem defteri olarak kullanılmak üzere geliştirilmiştir.[1] Bitcoin kripto parası, güvenilir bir otorite veya merkezi sunucuya ihtiyaç duymadan double spending problemini çözen ilk dijital para birimidir. Bitcoin tasarımı, sonraki diğer uygulamalar için ilham kaynağı olmuştur.[1][3]

Tarihi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kriptografik olarak güvenli bloklar zincirindeki ilk çalışma 1991 yılında Stuart Haber ve W. Scott Stornetta tarafından açıklanmıştır.[6][19] 1992 yılında Bayer, Haber ve Stornetta, Merkle ağaçlarını tasarıma dahil etti ve bu da birkaç belgenin bir blok halinde toplanmasına olanak sağlayarak verimliliğini artırdı.[6][20] (bkz: Merkle tree)

İlk blok zincir 2008 yılında Satoshi Nakamoto olarak bilinen bir kişi (veya bir grup insan) tarafından kavramsallaştırılmıştır. Nakamoto tarafından ertesi yıl, kripto-para birimi bitcoin'in çekirdek bir bileşeni olarak uygulandı ve burada ağdaki tüm işlemler için kamu defteri olarak görev yaptı. Bir blok zincirinin kullanımıyla, bitcoin, güvenilir bir otorite gerektirmeden double spending problemini çözen ilk sayısal para oldu ve birçok ek uygulama için ilham kaynağı oldu.[1][3][4]

Ağustos 2014'te, ağ üzerinde gerçekleşen tüm işlemlerin kayıtlarını içeren bitcoin blok zincir dosya boyutu 20 GB'ye (gigabayt) ulaştı.[21] Ocak 2015'te, boyut neredeyse 30 GB'a yükseldi ve Ocak 2016'dan Ocak 2017'ye kadar, bitcoin blok zinciri 50 GB'dan 100 GB'a çıktı.[22]

Blok ve zincir kelimeleri, Satoshi Nakamoto'nun orijinal makalesinde ayrı ayrı kullanılmış; ancak 2016 yılına kadar tek bir kelime, blok zinciri olarak popüler hale getirilmiştir. Blockchain 2.0 terimi, ilk olarak 2014 yılında ortaya çıkan dağıtılmış blok zincir veri tabanının yeni uygulamalarını ifade eder.[23] The Economist, bu ikinci nesil programlanabilir blok zincirinin bir uygulamasının "kullanıcıların daha karmaşık akıllı sözleşmeler yazmasına olanak veren bir programlama dili, böylece, bir gönderi geldiğinde kendilerine ödeme yapan veya karlarını belirli bir seviyeye ulaştığında sahiplerine otomatik olarak dağıtan sertifikaları paylaşan faturalar yaratır. " ile geleceğini açıkladı.[1] Blockchain 2.0 teknolojileri, işlemlerin ötesine geçer ve "para ve bilgi hakemleri olarak hareket eden güçlü aracılar olmadan değer alışverişini" mümkün kılar. Dışlanan kişilerin küresel ekonomiye girmelerini, katılımcıların gizliliğini korumalarını, insanların "kendi bilgileriyle para kazanmalarını" sağlamalarını ve içerik oluşturucuların fikrî mülkiyet haklarını telafi etmelerini sağlamak için kabiliyet sağlamalarını beklenmektedir. İkinci kuşak blok zincir teknolojisi, bir bireyin “kalıcı dijital kimliğini ve kişiliğini” muhafaza etmesini ve “eşitliğin dağılma şeklini potansiyel olarak değiştirerek” toplumsal eşitsizlik sorununu çözmeye yardımcı olacak bir yol sağlar.[24] 2016 itibarıyla, blockchain 2.0 uygulamaları herhangi bir "harici veriye veya zamana dayalı olaylar veya piyasa koşulları [ihtiyaç duyulan] blok zinciri ile etkileşime girmesine" erişmek için bir off-chain oracle 'ye ihtiyaç duymaya devam ediyor.[25]

2016 yılında, Rusya Federasyonu'nun (NSD) merkezi menkul kıymetler depozitosu, blok zincir tabanlı otomatik oylama sistemlerinin kullanımını araştıracak olan Nxt blockchain 2.0 platformuna dayanan bir pilot proje duyurdu.[26] IBM, Temmuz 2016'da Singapur'da bir blok zinciri yenilik araştırma merkezi açtı.[27] Dünya Ekonomik Forumu için bir çalışma grubu, blok zincirle ilgili yönetişim modellerinin gelişimini tartışmak üzere Kasım 2016'da toplandı.[28] Accenture'a göre, inovasyon teorisinin yayılmasının bir uygulaması, blok zincirlerin 2016'da finansal hizmetler içinde%13,5 'lik bir benimseme oranına ulaştığını ve bu nedenle erken benimsenme aşamasına ulaştığını göstermektedir.[29] Sanayi Ticaret Grupları, 2016 yılında Dijital Ticaret Odası'nın bir inisiyatifi olan Global Blockchain Forum'u oluşturdu.[30]

Yapı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Bir blok zinciri, birçok bilgisayardaki işlemleri kaydetmek için kullanılan merkezi olmayan, dağıtılmış ve halka açık bir dijital defterdir. Böylece, tüm sonraki blokların değişmesi ve ağın anlaşılması dışında kayıt geriye dönük olarak değiştirilemez.[1][31] Bu, katılımcıların işlemleri ucuza doğrulamasına ve denetlemesine izin verir.[32] Bir blok zincir veritabanı, bir peer-to-peer ağı ve dağıtılmış zaman damgası sunucusu kullanılarak bağımsız olarak yönetilir. Toplu öz çıkarlarla desteklenen kitle işbirliği ile doğrulanırlar.[33] Sonuç, katılımcıların veri güvenliği konusundaki belirsizliğinin marjinal olduğu sağlam bir iş akışıdır. Bir blok zinciri kullanımı, dijital bir varlıktan sonsuz yeniden üretilebilirlik özelliğini kaldırır. Her bir birim değerinin sadece bir kez aktarıldığını ve double spending 'in uzun süredir devam eden problemini çözdüğünü doğrular. Blok zincirleri bir değer değişimi protokolü olarak tarif edilmiştir.[23] Bu blok zincir bazlı değer değişimi, geleneksel sistemlerden daha hızlı, daha güvenli ve daha ucuz bir şekilde tamamlanabilir.[34] Bir blok zinciri, mülkiyet haklarını atayabilir çünkü teklif ve kabulü zorlayan bir kayıt sağlar.[1]

Bloklar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Bloklar, bir Merkle ağacına hashlenmiş ve kodlanmış geçerli işlemlerin yığınlarını tutar.[1] Her blok, blok zincirindeki önceki bloğun kriptografik hash fonksiyonunu içerir ve ikisini birleştirir. Bağlı bloklar bir zincir oluşturur.[1] Bu yinelemeli süreç, önceki bloğun bütünlüğünü, orijinal başlangıç bloğuna geri döndüğünü doğrular.[35]

Bazen eş zamanlı olarak ayrı bloklar üretilebilir ve geçici bir çatal oluşturulabilir. Güvenli bir hash temelli tarihe ek olarak, herhangi bir blok zinciri, tarihin farklı sürümlerini puanlamak için belirli bir algoritmaya sahiptir, böylece daha yüksek bir değere sahip olan biri diğerlerine göre seçilebilir. Zincire dahil edilmek üzere seçilmeyen bloklara, yetim bloklar denir.[35] Veri tabanını destekleyen eşler, zaman zaman tarihin farklı versiyonlarına sahiptir. Sadece kendileri tarafından bilinen veri tabanının en yüksek puanlı sürümünü tutarlar. Bir eş daha yüksek puanlı bir versiyon aldığında (genellikle tek bir yeni blok eklenmiş olan eski versiyon) kendi veri tabanlarını genişletir veya üzerine yazar ve geliştirmeyi eşlerine tekrar iletir. Herhangi bir girişin tarihin en iyi versiyonunda sonsuza kadar kalacağıyla ilgili kesin bir garanti asla yoktur. Çünkü blok zincirler tipik olarak eski bloklara yeni blokların puanını eklemek için inşa edildiğinden ve sadece eski blokların üzerine yazılmak yerine yeni bloklarla uzatma üzerinde çalışmak için teşvikler olduğundan, bir girişin yerine geçme olasılığı, üste doğru daha fazla blok oluşturulduğundan, sonuç olarak çok düşük hale geldikçe, katlanarak[36] azalır.[1][37][38] Örneğin, emek ispatı sistemini kullanan bir blok zincirinde, en kümülatif proof-of-work olan zincir, her zaman geçerli olan ağ olarak kabul edilir. Yeterli bir hesaplama düzeyini göstermek için kullanılabilecek birkaç yöntem vardır. Within a block chain the computation is carried out redundantly rather than in the traditional segregated and parallel manner.[39]

Blok süresi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Blok süresi, ağın blok zincirinde bir ilave blok üretmesi için geçen ortalama süredir.[40] Bazı blok zincirleri her beş saniyede bir yeni blok oluşturur.[41] Blok tamamlandığı zaman, içerilen veriler doğrulanabilir hale gelir. Kripto para biriminde, para işlemi gerçekleştiği zaman bu pratik olarak gerçekleşir, dolayısıyla daha kısa blok süresi daha hızlı işlem anlamına gelir. Ethereum için blok süresi 14 ila 15 saniye arasında ayarlanırken, bitcoin için 10 dakikadır.[42]

Hard fork

[değiştir | kaynağı değiştir]

Hard fork kural değişikliğidir, eski kurallara göre onaylanan yazılımlar, yeni kurallara göre üretilen blokları geçersiz olarak göreceklerdir. Hard fork durumunda, yeni kurallara uygun olarak çalışacak tüm düğümlerin yazılımlarını yükseltmeleri gerekmektedir.[43]

Bir düğüm grubu eski yazılımı kullanmaya devam ederken diğer düğümler yeni yazılımı kullanıyorsa, bölünme gerçekleşebilir. Örneğin, Ethereum, kodundaki bir güvenlik açığından istifade ederek saldırıya uğramış olan The DAO'daki yatırımcıları “bütünleştirmek” için hard-fork yaptı.[44] Bu durumda, çatal bölünmüş bir Ethereum ve Ethereum Classic zincirleri ile sonuçlandı. 2014 yılında, Nxt topluluğunun, 50 milyon NXT'lik bir hırsızlık olayının büyük bir kripto-para değişimi işleminin etkilerini hafifletmek için blok zincir kayıtlarının geri dönüşüne yol açacak hard fork 'u düşünmesi istendi. Hard fork teklifi reddedildi ve fonların bazıları müzakereler ve fidye ödemeleri sonrasında geri alındı.[45]

Alternatif olarak, kalıcı bir bölünmeyi önlemek için, yeni yazılımı kullanan düğümlerin çoğu, 12 Mart 2013'te bitcoin bölünmesi durumunda olduğu gibi eski kurallara geri dönebilir.[46]

Merkezsizleştirme

[değiştir | kaynağı değiştir]

Verileri peer-to-peer ağ üzerinden depolayarak, blok zinciri, verilerin merkezi olarak tutulmasıyla gelen bir dizi riski ortadan kaldırır.[1] Merkezi olmayan blok zinciri, geçici mesaj iletimi ve dağıtılmış ağ iletişimi kullanabilir.

Peer-to-peer blok zincir ağları, bilgisayar korsanlarının yararlanabileceği merkezi güvenlik açığı bulundurmaz. Aynı şekilde, merkezi bir arıza noktası yoktur. Blok zinciri güvenlik yöntemleri, açık anahtar şifrelemesi kullanımını içerir.[4] Açık anahtar (uzun, rastgele görünen bir sayı dizesi) blok zincirindeki bir adrestir. Ağ üzerinden gönderilen değer belirteçleri bu adrese ait olarak kaydedilir. Bir gizli anahtar, sahibine dijital varlıklarına erişim sağlayan bir parola gibidir veya başka bir anlamda blok zincirinin şu anda desteklediği çeşitli yeteneklerle etkileşimde bulunma araçlarıdır. Blok zincirinde saklanan veriler genel olarak bozulmaz olarak nitelendirilir.[1]

Merkezi veriler daha kolay kontrol edilirken, bilgi ve veri manipülasyonu mümkündür. Erişilebilir bir defterdeki verileri merkezsizleştirerek, açık blok zincirleri, herkese açık olan blok düzeyindeki verileri şeffaf hale getirir.[47]

Merkezi olmayan bir sistemdeki her düğümün blok zincirinin bir kopyası vardır. Veri kalitesi, büyük veritabanı çoğaltma[11] ve hesaplama güveni sayesinde sürdürülür. Hiçbir merkezi "resmi" kopya yoktur ve hiçbir kullanıcı diğerlerinden daha fazla "güvenilir" değildir.[4] İşlemler, yazılım kullanılarak ağa yayınlanır. Mesajlar en iyi çaba esasına göre iletilir. (bkz: best-effort) Madencilik düğümleri işlemleri doğrular,[35] oluşturdukları bloğa ekler ve sonra tamamlanmış bloğu diğer düğümlere yayınlar.[37] Blok zincirleri, değişikliklerin serileştirilmesi için proof-of-work gibi çeşitli zaman damgası şemaları kullanır.[48] Alternatif konsensüs yöntemleri proof-of-stake içerir.[35] Merkezi olmayan bir blok zincirinin büyümesine, daha fazla veriyi işlemek için gerekli bilgisayar kaynakları daha pahalı hale geldiği için düğüm merkezileştirme riski eşlik eder.[49]

Açıklık

[değiştir | kaynağı değiştir]

Açık blok zincirleri, kamuya açık olsa da, hâlâ görünmesi için fiziksel erişim gerektiren bazı geleneksel sahiplik kayıtlarından daha kullanıcı dostudur. Tüm erken blok zincirleri izinsiz olduğu için, blok zinciri tanımlaması üzerinde tartışmalar ortaya çıkmıştır. Bu süregelen tartışmadaki bir konu, merkezi bir otorite tarafından görevlendirilen ve yetkilendirilen (onaylanan) doğrulayıcılarla özel bir sistemin bir blok zincir olarak kabul edilip edilmemesi gerektiğidir.[50][51][52][53][54] İzin verilen veya özel zincirlerin savunucuları, "blok zinciri" teriminin, verileri zaman damgalı bloklara bölen herhangi bir veri yapısına uygulanabileceğini iddia etmektedir. Bu bloklar, veritabanlarında "Multiversion Concurrency Control" (MVCC) 'nin dağıtılmış bir versiyonu olarak hizmet eder.[55] MVCC, bir veritabanındaki tek bir nesneyi aynı anda değiştiren iki işlemi önlediğinden, blok zincirleri, iki işlemin bir blok zincirinde aynı tek çıktıyı harcamalarını önler.[24] Muhalifler, izin verilen sistemlerin geleneksel kurumsal veri tabanlarına benzediğini, merkezi olmayan veri doğrulamasını desteklemediğini ve bu tür sistemlerin operatörün onaysız değişiklik yapmasına ve revizyonuna karşı zorlaştırmadığını söylüyor.[50][52] Computerworld'den Nikolai Hampton, “birçok şirket içi blok zinciri çözümünün hantal veri tabanlarından başka bir şey olmayacağını” söyledi.[56] İş analistleri Don Tapscott ve Alex Tapscott, blok zincirini, herkese açık bir dağıtılmış defter veya veritabanı olarak tanımlar.[57]

İzinsiz

[değiştir | kaynağı değiştir]

Açık, izinsiz ya da halka açık bir blok zincir ağının en büyük avantajı, kötü oyunculara karşı korunmanın gerekli olmaması ve erişim kontrolüne ihtiyaç duyulmamasıdır.[36] Bu, uygulamaların başkalarına onay veya güvene gerek kalmadan ağa eklenebildiği ve blok zincirinin bir taşıma katmanı olarak kullanılabileceği anlamına gelir.[36]

Bitcoin ve diğer kripto para birimleri halihazırda bir proof of work içerecek yeni girişler gerektirerek blok zincirlerini güvence altına almaktadır. Blok zincirini uzatmak için, bitcoin, 1990'larda Adam Back tarafından geliştirilen Hashcash bulmacalarını kullanır.[58]

Finansal şirketler, merkeziyetsiz blok zincirlerine öncelik vermemiştir.[59] 2016 yılında ABD'de blok zinciri ile ilgili projeler için risk sermayesi yatırımı zayıflamakta; ancak Çin'de artmaktadır.[60] Bitcoin ve diğer birçok kripto para birimleri açık (halka açık) blok zincirleri kullanır. Şubat 2021 itibarıyla, bitcoin en yüksek piyasa değerine sahiptir.

İzinli (özel) blok zinciri

[değiştir | kaynağı değiştir]

İzin verilen blok zincirleri, ağa erişimi olan kişileri yönetmek için bir erişim kontrol katmanı kullanır.[61] Açık blok zinciri ağlarının aksine, özel blok zinciri ağlarındaki doğrulayıcılar ağ sahibi tarafından kontrol edilir. İşlemleri doğrulamak için anonim düğümlere güvenmezler ve ağ etkisinden yararlanmazlar.[62](bkz: network effect) İzin verilen blok zincirleri ayrıca 'konsorsiyum' veya 'hibrit' blok zincirleri adıyla da gidebilir.[63]

New York Times, 2016 ve 2017 yıllarında pek çok şirketin blok zinciri ağlarını "kamu sisteminden bağımsız özel blok zincirleriyle" kullandığını belirtmiştir.[64][65]

Dezavantajlar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Nikolai Hampton, Computerworld'de " Özel blok zincirinin (büyük olasılıkla) zaten tüm blok oluşturma kaynaklarının yüzde 100'ünü kontrol ettiği için özel bir blok zincirinde "yüzde 51" bir saldırıya ihtiyaç duyulmadığını belirtti. Özel bir şirket sunucusundaki blok zinciri oluşturma araçlarına zarar verirken, ağlarının yüzde 100'ünü etkin bir şekilde kontrol edebilir ve işlemlerinizi değiştirebilirdiniz.[56] " Bu durum, 2007-2008 mali krizi gibi mali kriz veya borç krizleri sırasında özellikle politik açıdan güçlü aktörlerin başkalarının pahasına bazı grupları lehine kararlar verebileceği bir dizi derin olumsuz etkilere sahiptir. Ve "bitcoin blok zinciri, kitlesel grup madenciliği çabasıyla korunmaktadır. Herhangi bir özel blok zincirinin, bilgisayar gücünün gigawatt'larını kullanarak kayıtları korumaya çalışması muhtemel değildir - bu zaman alıcı ve pahalıdır. ”[56] Ayrıca, “Özel bir blok zincirinde de “ yarış ” yoktur, daha fazla güç kullanmanın veya rakipleri rakiplerinden daha hızlı keşfetmenin bir özendiricisi yoktur. Bu, birçok şirket içi blok zinciri çözümünün hantal veri tabanlarından başka bir şey olmayacağı anlamına geliyor. "[56]

Öz-açıklamalı Veri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Bir blok zincirindeki katılımcılar arasındaki veri değişimi, blok zincirinin benimsenmesini ve kullanılmasını engelleyebilecek teknik bir sorundur. Bu henüz bir konu haline gelmemiştir; çünkü şimdiye kadar bir blok zincirindeki katılımcılar meta veri standartlarına (üstü kapalı olarak veya aktif olarak) katılıyorlar. Standartlaştırılmış meta veriler, yüksek işlem hacimleri ve sınırlı sayıda katılımcıyla ödeme ve menkul kıymet alım satımı gibi izin verilen blok zincirleri için en iyi yaklaşım olacaktır. Bu standartlar, katılımcılar üzerinde zorlu haritalama ve çeviri gereklilikleri yüklemeden blok zincir için işlem yükünü azaltır. Ancak, Ventana Research'ten Robert Kugel, genel amaçlı ticari blok zincirlerinin, otomatik veri değiş tokuşuna izin vermek için öz-açıklamalı bir veri sistemine ihtiyaç duyduğuna işaret ediyor.[66] Öz-açıklamalı veriler, farklı sistemlerin bir işlemin her iki tarafındaki verileri doğru şekilde işlemesini ve blok zincirinin merkezi olmayan ve açık özelliklerini desteklemesini kolaylaştırır. Kugel'e göre, evrensel veri değişimini mümkün kılarak, öz-açıklamalı veriler, bu blok zincirlerin kontrolünü sınırlı sayıda behemotlara yoğunlaştırmak zorunda kalmadan, izin verilen ticari blok zincirlerindeki katılımcı sayısını büyük ölçüde artırabilir.[66] Örneğin, özel (EDI) hizmetlerin önemli maliyetlerinden birini ortadan kaldırarak, yani bir kuruluşun sistemlerini EDI servis sağlayıcısının veri modeline eşleme ihtiyacını ortadan kaldırarak açıklığı teşvik eder. Öz-açıklamalı veriler ayrıca, farklı blok zincirleri arasında veri entegrasyonunu da kolaylaştırır. Örneğin, bir bireyin tıbbi kayıtlarının (iki yaygın kullanım durumu) bir başkasının ilaç izlenebilirliği için bir diğeriyle bağlantı kurabilmesi, bir hastaneye olanak sağlayabilir veya bir reçetenin gerçek bir ilaçla doldurulduğunu doktor tarafından onaylanabilir.[67]

Kullanımlar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Blok zinciri teknolojisi çoklu alanlara entegre edilebilir. Günümüzde blok zincirlerinin birincil kullanımı, en başta bitcoin olmak üzere, kripto para birimleri için dağıtılmış bir defterdir.[68] Birkaç merkez bankası, Hindistan, Çin, ABD, İsveç, Singapur, Güney Afrika ve Birleşik Krallık gibi ülkelerde bir Central Bank Issued Cryptocurrency (CICC) yayınlarken, şu ana kadar böyle bir şey yapılmadı.[68]

Genel potansiyeller

[değiştir | kaynağı değiştir]

Blok zinciri teknolojisi, uzun vadede iş işletme modellerini dönüştürmek için büyük bir potansiyele sahiptir. Blok zinciri dağıtılmış defter teknolojisi, genellikle, küresel ekonomik ve sosyal sistemler için yeni temeller oluşturma potansiyeline dayanan, tipik olarak "düşük maliyetli bir çözümle geleneksel bir iş modeline saldırı yapan ve görevdeki firmaları hızla tüketen yıkıcı bir teknolojiden" daha temel bir teknolojidir.[9] Yine de, 2016 sonlarına kadar konsept kanıtından olgunlaşan birkaç operasyonel ürün var.[60] Blok zincirlerin kullanımı, küresel tedarik zincirlerine, finansal işlemlere, varlık defterlerine ve merkezi olmayan sosyal ağlara önemli verimlilik getirme vadediyor.[9]

2016 itibarıyla bazı gözlemciler şüpheci olmaya devam ediyor. Constellation Research'ten Steve Wilson, teknolojinin gerçekçi olmayan iddialarla kandırıldığına inanıyor.[69] Riski azaltmak için işletmeler, iş yapısının özüne blok zinciri yerleştirmek konusunda isteksizdir.[70]

Bu, belirli blok zinciri uygulamalarının birliği bozan bir inovasyon olabileceği anlamına gelir; çünkü mevcut iş modellerini bozabilecek önemli ölçüde daha düşük maliyetli çözümler ortaya çıkarılabilir.[9] Blok zinciri protokolleri, işletmelerin dijital işlemlerin işlenmesi için yeni yöntemler kullanmasını kolaylaştırır.[71] Örnekler arasında bir ödeme sistemi ve dijital para birimi, kitle paydaşlarını kolaylaştırma veya tahmin pazarlarını ve genel yönetişim araçlarını uygulama bulunmaktadır.[72]

Blok zincirleri, bir güven servis sağlayıcısına olan ihtiyacı hafifletir ve anlaşmazlıklarda daha az sermayenin bağlanmasıyla sonuçlanması öngörülür. Blok zincirleri, sistemik riski ve finansal sahtekarlığı azaltma potansiyeline sahiptir. Önceden zaman alıcı ve elle yapılan süreçleri otomatikleştiriyorlar, işlerin birleşmesi gibi.[73] Teorik olarak, blok zinciri ile vergi toplamak, devir işlemi yapmak ve risk yönetimi sağlamak mümkün olacaktır.[32]

Dağıtılmış bir defter olarak, blok zinciri işlemlerin doğrulanmasında yer alan maliyetleri azaltır ve bankalar gibi güvenilir "üçüncü tarafların" işlemlerini tamamlama ihtiyacını ortadan kaldırır, teknoloji aynı zamanda ağ maliyetini de düşürür, bu nedenle çeşitli uygulamalara izin verir.

Finansal uygulamalara güçlü bir şekilde odaklanılmasından başlayarak, blok zincir teknolojisi, bir aracıyı ortadan kaldıran merkezi olmayan uygulamalar ve işbirlikçi organizasyonlar da dahil olmak üzere faaliyetlere uzanmaktadır.[74]

Ülke kaydı

[değiştir | kaynağı değiştir]
"Land is a financial source. If people can prove they own it, they can borrow against it."

Emmanuel Noah, CEO of Ganaian startup BenBenNew York Observer[75]

[76]

Sweden Land Registry'deki gibi uygulama iskeleti ve testler blok zincirinin etkinliğini göstermeyi amaçlıyor.[76] Gürcistan Cumhuriyeti bir blok zincir tabanlı mülk kaydını yönetiyor.[77]

Hindistan Hükûmeti, bir blok zincirinin yardımıyla arazi sahtekarlığıyla savaşıyor.[78]

Ekim 2017'de, ilk uluslararası mülk işlemlerinden biri, bir blok zincir bazlı akıllı sözleşme kullanılarak başarıyla tamamlandı.[79]

2018'in ilk yarısında, Moskova topraklarındaki Unified State Real Estate Register (USRER) verilerinin güvenilirliğini izlemek için engelleme teknolojisinin kullanımı konusunda bir deney yapılacaktır.[80]

The Big Four

[değiştir | kaynağı değiştir]

Big Four muhasebe firmalarının her biri, blok zincir teknolojilerini çeşitli formatlarda test ediyor. Ernst & Young, (İsviçre) çalışanlarına[81] kripto para cüzdanı sağladı, İsviçre'deki ofisinde bir bitcoin ATM'si kurdu ve tüm danışmanlık hizmetleri için ödeme olarak bitcoin kabul etti.[82] Ernst & Young İsviçre'nin CEO'su Marcel Stalder, "Sadece dijitalleşmeyle ilgili konuşmak değil, aynı zamanda bu süreci çalışanlarımız ve müşterilerimizle birlikte aktif olarak kullanmak istiyoruz. Herkesin işin içine girdiği ve iş dünyasında yer alacak devrime, blok zincirler, akıllı sözleşmeler ve dijital para birimleri için hazırlandığı bizim için önemlidir."[82] PwC, Deloitte ve KPMG, Ernst & Young'dan farklı bir yol aldı ve hepsi özel blok zincirlerini test ediyor.[82]

Akıllı sözleşmeler

[değiştir | kaynağı değiştir]

Block chain-based smart contracts are contracts that can be partially or fully executed or enforced without human interaction.[83] Akıllı bir sözleşmenin ana amaçlarından biri otomatik emanettir. (bkz: escrow) IMF, blok zincirlerinin manevi zararları azaltabileceğini ve genel olarak sözleşmelerin kullanımını optimize edebileceğine inanıyor.[84] Yaygın kullanım eksikliği nedeniyle yasal statüsü belirsizdir.[84]

Bazı blok zinciri uygulamaları, belirtilen şartlar yerine getirildiğinde uygulanacak sözleşmelerin kodlanmasını sağlayabilir. Bir blok zinciri akıllı sözleşmesi, bir anlaşmayı tanımlayan ve uygulayan genişletilebilir programlama talimatları ile etkinleştirilebilir.[85] Örneğin, Ethereum Solidity, bu tür sözleşmeleri uygulamak için bir Turing-complete programlama dili yeteneği uygulayarak özel olarak bu olasılığı gerçekleştirmek için inşa edilmiş açık kaynaklı bir blok zinciri projesidir.[24]

Kâr amacı gütmeyen kuruluşlar

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Bill & Melinda Gates Foundation 'ndan Level One Project, dünya çapında banka hesaplarına sahip olmayan iki milyar insana yardım etmek için blok zinciri teknolojisini kullanmayı amaçlamaktadır.[86][87]
  • B.M.'nin Dünya Gıda Programı'nın (WFP) Building Blocks projesi, WFP'nin büyüyen nakit bazlı transfer işlemlerini daha hızlı, daha ucuz ve daha güvenli hale getirmeyi amaçlıyor. Building Blocks, Ocak 2017'de, bahar boyunca devam edecek olan Pakistan'daki saha kılavuzluğuna başladı.[88][89]
  • 2017 yılında kurulan yazarlar için bir platform olan Publiq, metinlerin gerçekliğini garanti etmek, sansürden kaçınmak ve sahte haberlerle mücadele etmek için blok zinciri teknolojisini kullanmayı amaçlamaktadır.[90][91]

Merkeziyetsiz ağlar

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Backfeed projesi, eşzamanlı olarak ortaya çıkan eşlerin ağlarında işbirlikçi oluşum ve değerin dağıtımını sağlayan blok zincir tabanlı uygulamalar için dağıtılmış bir yönetim sistemi geliştirir.[92][93]
  • İskenderiye projesi blok zincir tabanlı Dağıtılmış Kütüphane'dir.[94][95]
  • Tezos, token sahiplerinin oyu ile kendisini yöneten bir blok zincir projesidir.[96][97][98] Bitcoin blok zinciri bir kripto para birimi ve ödeme sistemi olarak gerçekleştirir. Ethereum blok zinciri, bir blok zincirinin üstüne akıllı sözleşme sistemi ekledi. Tezos blok zinciri, hem bitcoin hem de Ethereum blok zincirlerinin üzerinde bir özerklik sistemi - merkezi olmayan bir kod Geliştirme fonksiyonu ekleyecektir.[99]

Hükümetler ve ulusal para birimleri

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • ABD Genel Hizmetler İdaresi'nde görevli BT Sözleşme Planlama Operasyon Müdürü Jose Arrieta, Eylül 2017'de ACT-IAC (Amerikan Teknoloji Konseyi ve Endüstri Danışma Konseyi) Forumu'nda organizasyon blok zinciri dağıtılmış defter teknolojisini BT Çizelgesi 70 sözleşmelerini FASt Lane sürecini hızlandırmak için otomasyon yoluyla kullandığını açıkladı.[100]
  • ABD Gümrük ve Sınır Korumasının bir alt komitesi olan Ticari Gümrük İşlemleri Danışma Komitesi, blok zincirinin görevlerinde uygulanabilecek pratik yollarını bulmak için çalışıyor.

Şirketler şu iki ülkede blok zincir tabanlı döviz çözümleri önerdi:

  • Tunus'un ulusal para birimi olan e-Dinar, blok zincir teknolojisini kullanan ilk eyalet para birimi oldu.[101]
  • eCFA, Senegal'in blok zincir tabanlı ulusal dijital para birimidir.[102]

Bazı ülkeler, özellikle Avustralya, blok zincirlerinin geliştirilmesi, yönetilmesi ve kullanılmasıyla ilgili çeşitli teknik konuların belirlenmesine ilke katılımı sağlamaktadır:

Nisan 2016'da Standars Avustralya, blok zinciri teknolojisini desteklemek için standartlar geliştirmeyi düşünmek üzere Uluslararası Standardizasyon Örgütü (ISO) için Avustralya adına New Field of Technical Activity (NFTA) önerisi sunmuştur. ISO'ya bir NFTA önerisi, blok zinciri için yeni bir ISO teknik komitesi kurmayı amaçladı. Yeni komite, birlikte çalışabilirlik, terminoloji, gizlilik, güvenlik ve denetim dahil olmak üzere blok zincir standartları konularını kapsayarak yenilik ve rekabeti desteklemekten sorumlu olacaktı.[103] Avustralya işletmelerine blok zinciri entegrasyonunu destekleyen çeşitli medya yayınları oldu.[104]

Bankalar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Don Tapscott, blok zincir teknolojisinin "para, unvanlar, işler, müzik, sanat, bilimsel keşifler, fikri mülkler ve hatta oylar" adlı sunucuyu güvenli bir şekilde nasıl taşıyabildiğini ve depolayabileceğini araştıran iki yıllık bir araştırma projesi yürütmüştür.[57] Ayrıca, finans sektörünün büyük bölümleri bankacılıkta[105][106][107] kullanılmak üzere dağıtılmış defterleri uyguluyor ve Eylül 2016'da yapılan bir IBM araştırmasına göre, bu beklenenden daha hızlı gerçekleşiyor.[108]

Bankalar, bu teknolojiye ilgi duyuyor çünkü arka ofis yerleşim sistemlerini hızlandırma potansiyeli var.[109]

UBS gibi bankalar, blok zincirinin verimliliği artırmak ve maliyetleri düşürmek için finansal hizmetlerde nasıl kullanılabileceğini araştırmak için blok zincir teknolojisine adanmış yeni araştırma laboratuvarları açıyorlar.[110][111]

Rusya ilk hükûmet düzeyinde blok zincir uygulamasını resmen tamamladı. Devlet bankası Sberbank 20 Aralık 2017'de yaptığı açıklamada, Rusya'nın Federal Antimonopoly Service (FAS) ile blok zinciri yoluyla belge transferi ve depolamayı gerçekleştirmek için ortaklık kurduğunu açıkladı.[112]

Deloitte ve ConsenSys, 2016 yılında ConsenSys adlı bir dijital banka oluşturmak için planlarını açıkladı.[113]

R3, Ethereum, Chain.com, Intel, IBM ve Monax tarafından üretilen dağıtılmış defterlere 42 banka bağlamaktadır.[114]

Swisscom, Zürih Cantonal Bankası ve İsviçre borsası da dahil olmak üzere bir İsviçre sanayi konsorsiyumu, blok zincir tabanlı bir Ethereum teknolojisi üzerinde tezgah üstü varlık alım satımını prototipliyor.[115]

Diğer finans şirketleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kredi ve borç ödeme şirketi MasterCard, programcılar için hem kişiden kişiye (P2P) hem de işletmeler arası (B2B) ödeme sistemlerini geliştirmek için üç blok zincir tabanlı API ekledi.[116]

CLS Group, uzayabileceği döviz ticareti anlaşmalarının sayısını artırmak için blok zinciri teknolojisini kullanıyor.[70]

VISA ödeme sistemleri,[117] Mastercard,[118] Unionpay ve SWIFT,[119] blok zincir teknolojisini kullanma planlarını ve gelişmelerini açıkladı.

Prime Shipping Vakfı, nakliye endüstrisindeki[120] ödemelere ilişkin sorunları çözmek için blok zincir teknolojisini kullanıyor ve kendi özel PRIME Token'larını geliştirmek için 150 milyon USD talep ediyor.[121]

Diğer Kullanımlar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Blok zinciri teknolojisi, satışla ilgili verilerin derlenmesi, telif hakkı kaydını[122] doğrulayarak hak verilerinin depolanması ve kablosuz kullanıcılar[123] veya müzisyenler gibi içerik oluşturuculara dijital kullanım ve ödemelerin takibi için kalıcı, kamusal, şeffaf bir defter sistemi oluşturmak için kullanılabilir.[124] IBM, 2017 yılında müzik dağıtımında blok zincir teknolojisini benimsemek için ASCAP ve PRS for Music ile işbirliği yaptı.[125] Yöneticilerin bir tedarik zinciri boyunca hareket eden yüksek değerli parçaları takip etmek için bir blok zinciri kullanmalarına izin veren Imogen Heap'un Mycelia[126] servisi, Temmuz 2016'da bir konsept olarak başlatıldı. Everledger, IBM'in blok zincir tabanlı izleme hizmetinin açılış istemcilerinden biridir.[127]

Kodak, 2018'de, fotoğraf telif hakkı kaydı için bir dijital belirteç sistemi başlatmayı planladığını duyurdu.[128]

Akıllı sözleşmelerin kullanıldığı diğer bir örnek ise müzik endüstrisidir. Bir dj mix'i her oynatıldığında, dj mix'ine eklenen akıllı sözleşmeler sanatçılara neredeyse anında ödeme yapar.[129]

Kablosuz ağlar için spektrum paylaşımını güvence altına almak için bir uygulama önerilmiştir.[130]

Sigorta sektörü için blok zincirinin kabul edilmesini takiben peer-to-peer sigorta, parametrik sigorta ve mikro sigorta gibi yeni dağıtım yöntemleri mevcuttur.[71][131] Paylaşım ekonomisi ve IoT, aynı zamanda çok sayıda işbirliği yapan eşler içerdikleri için blok zincirlerinden faydalanmaya da hazırlanıyor.[132] Çevrimiçi oylama, blok zincirinin bir başka uygulamadır.[133][134] Blok zincirleri, tıbbi kayıtlar için bilgi sistemlerini geliştirmekte kullanılır ve bu da birlikte çalışabilirliği artırır. Teoride, eski farklı sistemler tamamen blok zincirler ile değiştirilebilir.[135] Veri depolama, metinleri yayınlama ve dijital sanatın kökenini tanımlamak için blok zincirleri geliştiriliyor. Blok zincirleri, kullanıcıların oyun varlıklarının (dijital varlıklar) sahipliğini ele geçirmelerini kolaylaştırır, bunun bir örneği de Cryptokitties.[136]

Kripto-para birimi olmayan tasarımlar şunları içerir:

  • Steemit – bir bloglama / sosyal ağ sitesi ve bir kripto para birimi
  • Hyperledger - Linux Foundation'dan blok zincir tabanlı dağıtılmış defterleri desteklemek için, Hyperledger Burrow (Monax) ve Hyperledger Fabric (IBM'in öncülüğünde) dahil olmak üzere bu girişimde projelerle sektörler arası işbirliği çabaları[137]
  • Counterparty - Bitcoin blok zincirinde peer-to-peer finansal uygulamalar oluşturmak için açık kaynaklı bir finansal platform
  • Quorum - JPMorgan Chase tarafından sözleşmeli uygulamalar için kullanılan özel depolama alanıyla izin verilen bir özel blok zinciri[138]
  • Bitnation - Ethereum'a dayanan sözleşmeler ve kuralların yargı yetkisini kuran merkezi olmayan sınırsız "gönüllü ulus"
  • [1], dağıtılmış bir kayıt defteri
  • Tezos, merkezi olmayan oylama.[24]

Microsoft Visual Studio, Ethereum Solidity dilini uygulama geliştiricilerine açık hale getiriyor.[139]

IBM, açık kaynaklı Hyperledger Fabric projesine dayalı bir bulut blok zinciri hizmeti sunmaktadır.[140][141]

Oracle Cloud, Hyperledger Fabric'e dayanan Block Zinciri Bulut Hizmeti sunmaktadır. Oracle Hyperledger konsorsiyumuna katıldı.[142][143]

Ağustos 2016'da Münih Teknik Üniversitesi'nde bir araştırma ekibi, blok zincirlerinin endüstrileri nasıl bozabileceği konusunda bir araştırma belgesi yayınladı. Blok zincir girişimlerine giren girişim fonlarını analiz ettiler. Araştırmaları, 1,55 milyar dolarlık finans ve sigorta, bilgi ve iletişim ve profesyonel hizmetlere odaklanan bir endüstri ile girişimlere girdiğini gösteriyor. ABD, İngiltere ve Kanada'da yüksek başlangıç yoğunluğu bulundu.[144]

ABN Amro, gayrimenkul işlemlerinin paylaşımını ve kaydını kolaylaştırmak için bir gayrimenkul projesini ve Rotterdam Limanı ile işbirliği içinde ikinci bir projenin lojistik araçları geliştirmesini duyurdu.[145]

Blok zincir çeşitleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Halihazırda, üç tip blok zincir ağı vardır - genel blok zincirleri, özel blok zincirleri ve konsorsiyum blok zincirleri.[146]

Genel blok zincirleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Bir genel blok zincirinin kesinlikle erişim kısıtlaması yoktur. İnternet bağlantısına sahip olan herkes, işlem gerçekleştirebilir ve bir geçerlilik kazanabilir (yani, bir konsensüs protokolünün yürütülmesine katılabilir).[147] Genellikle, bu tür ağlar onları güvenceye alan ve bir Proof of Stake veya Proof of Work algoritması kullanan kişiler için ekonomik teşvikler sunar.

En büyük, en bilinen genel blok zincirlerinden bazıları Bitcoin ve Ethereum'dur.

Özel blok zincirleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Özel bir blok zinciri izinlidir.[61] Ağ yöneticileri tarafından davet edilmedikçe bunlara katılamaz. Katılımcı ve onaylayıcı erişimi kısıtlıdır.[8]

Bu tip blok zincirler genel olarak blok zinciri teknolojisiyle ilgilenen ancak kamu ağları tarafından sunulan bir kontrol seviyesinde rahat olmayan şirketler için bir orta zemin olarak düşünülebilir. Tipik olarak, blok zincirini kendi özerkliklerinden ödün vermeden muhasebe ve kayıt tutma prosedürlerine dahil etmemeye ve hassas verileri kamuya açık internet riskiyle karşı karşıya bırakmamaya çalışırlar.

Konsorsiyum blok zincirleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Bir konsorsiyum blok zincirinin genellikle yarı-merkezsiz olduğu söylenir. Aynı zamanda izinlidir; ancak bunu kontrol eden tek bir kuruluş yerine, her bir şirket böyle bir ağda bir düğüm işletebilir. Bir konsorsiyum zincirinin yöneticileri, kullanıcıların okuma haklarını uygun gördükleri şekilde kısıtlar ve yalnızca sınırlı sayıda güvenilir düğümlerin bir konsorsiyum protokolü yürütmesine izin verir.[148]

Çalışma

[değiştir | kaynağı değiştir]

Bir topluluğun çalışmaya devam edebilmesi için kişinin üç tür bütünlüğü sağlamanın bir yolu olması gerekir. Bunların her biri ayrı ayrı ele alınır.

Sahiplik bütünlüğü

[değiştir | kaynağı değiştir]

Yalnızca bir hesabın sahibinin bundan yararlanabileceğinden emin olmak için, yalnızca muhasebenin kendisini kullanarak sahipliğini doğrulamanın bir yolu olmalıdır. Bu amaçla, defterdeki bir işlem üç şeyden oluşur. Paranın çekildiği hesabın açık anahtarı, paranın gönderildiği hesabın açık anahtarı ve işlemi onaylayan şifreli bir mesaj. Bu kodlanmış mesaj, hesap sahibinin özel anahtarı tarafından kodlanır ve defterde yer alan gönderici olarak kayıtlı olan açık anahtarı kullanan herkes tarafından çözülebilir. Bu doğrulama prosedürüne dijital imza denir ve https protokolünün doğrulama adımıyla karşılaştırılabilir. Açık anahtarın ikili bir rol oynadığını, hem hesap numarasının kendisi hem de dijital imzayı doğrulamanın bir yolu olduğunu unutmayınız.

Kodlamanın sadece sahibi tarafından özel anahtarı ile yapılabilmesi ve şifre çözme işlemi yapabilmesi nedeniyle herkesin kendisi tarafından kontrol edilebileceği açık anahtar kullanan herkes tarafından yapılabilir.

İşlem bütünlüğü

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kişinin sadece bir hesaptan pozitif bir denge olması durumunda çekebilmesi gerekir. Bu amaçla, bir hesaptan yapılan her ödeme, geçmişte bu hesaba harcanmayan ödemeler referans göstermelidir. Bir 'sıfır güven' sistemini düşündüğümüzden, bu referans ödemenin gerçekten mevcut olup olmadığını doğrulamak için herkesin kendi defterine ait kendi kopyasına sahip olması yararlıdır.

İşlemlerin bütünlüğünü korumanın bu yolu işlem zinciri olarak adlandırılır.

Düzen bütünlüğü

[değiştir | kaynağı değiştir]

İşlem zincirinde ve dijital imzasında bile, tüm işlemlerin düzeninin ne olduğunu açıklamanın bir yolu yoktur. Bu, sistemi aşağıdaki saldırıya karşı savunmasız hale getirir:

Eve, Alice'den aldığı bir geçmiş işlemden faydalanarak Bob'a para gönderebilir. Bunu, kararını verdikleri ürün veya hizmeti ona cevap olarak gönderecek olan Bob'un defterine gönderebilir. Ürünü veya hizmeti aldıktan sonra, o aynı işlemi bir daha Alice'den harcayabilir, bu kez kendi hesabına gönderir. Şimdi bu yeni ödemeyi ağın geri kalanına yayınlamaya başlıyorsa, bu işlemi önce yaptığını iddia ederek, daha önce hangi işlemin gerçekleştiğini ağın geri kalanı için bir yolu yoktur. Şebekenin Eve 'ye ödenmesini kabul etmesi halinde, Eve 'den Bob'a harcanan para, zaten harcanmış bir işleme gönderme yaptığı için geçersiz hale gelir.

Bu tür bir saldırıyı önlemek için, işlemlerin düzenini önlemenin bir yolu olmalı. Blok zincirinin içeriye girdiği yer burasıdır. Blok zincir işlemlerinde, aynı anda olduğu düşünülen bloklar halinde gruplanır. Blokların zinciri daha sonra işlemlerin bir kronolojisi sağlar.

Zincire yeni bir blok eklemek için aşağıdaki problemi çözmek gerekiyor.

Son derece düzensiz bir şekilde iki girdiye dayalı bir sayı hesaplayan bir f fonksiyonu olsun. Ayrıca bir blok b içeriğini kaldırabilecek bir hash fonksiyonu h düşünün. Şimdi öyle bir numara bulun ki

,

eşiğin böyle bir şekilde seçildiği durumlarda, ağın doğru bir sayı bulmak için tipik olarak yaklaşık 10 dakika kadar sürdüğü görülecektir.

Ağdaki bir taraf bir çözüm bulduğunda, önceki bloğun bulunan çözümüyle birlikte zincire eklemek istediği bloğu yayınlar. Ağın geri kalanı bu çözümü doğrular ve bloğu ekler. Zincirdeki çok sayıda dal, ağın bir kısmının izole edilmiş olabileceğinden kaynaklanabilir. Bu durumda tarafların her biri, ağdaki taraflar mevcut en uzun zinciri seçecek ve sadece bu dalda daha fazla çalışacaktır.

Eve tarafından uygulanan hileli taktik şu anda üç farklı şekilde önlenebilir:

  • Bir bloğun içeriği, yeni işlemlerin yanı sıra önceki bloğun hash değeri ve önceki çözümden oluşur. Bu, bir bloğu değiştirmenin, bundan sonra gelen tüm blokların hash değerini değiştirdiği anlamına gelir.
  • Ağın geri kalanı tarafından sadece en uzun zincir kabul edilir.
  • Bir bloğun çözümünü hesaplamak çok zaman ve kaynak tüketir.

Eve'nin, zincirde 6 blok derinlikte duran bir bloğu değiştirmek istediğini varsayalım. İlk madde nedeniyle bir sonraki 5 bloğun yeniden hesaplanması gerekecektir. Ayrıca, ikinci madde nedeniyle, ağın geri kalanıyla, şimdiye kadar üretilen tüm topluluğunkinden daha fazla blok üretene yetişmek zorunda kalacak. Son olarak üçüncü madde nedeniyle bu mümkün değildir.

Blok zinciri, bir blok eklemeyi gereken iş miktarı ile güvence altına alınmıştır.Bir sonraki bloğu eklemek için yarışan çok sayıda katılımcı olduğundan, bir parti uzun bir süre boyunca diğer tüm partileri geride bırakamaz. Bu, zincirde daha derin olan blokların çok güvenli olduğu anlamına gelir.

Bir blok zincirinin etkili olabilmesi için, bir tarafın göreceli olarak çok daha fazla bilgi işlem gücü elde etmesi ve bu zincirin kendisinin üzerindeki etkisinin önüne geçerek, birçok katılımcının olması gerekir.Bu amaçla, insanların çözümleri hesaplamaları ve yeni bloklar eklemeleri için bir teşvik oluşturması gerekir. Bitcoin'de bu, şu anda bir miktar bitcoin ile bir blok ekleyen partiyi ödüllendirerek çözülüyor.

Biri blok zincirine katıldığı zaman, ilk adım tüm defterin bütünlüğünü indirip doğrulamaktır.

  • Tüm açık anahtarlar kodlanmış mesajla uyuşuyor mu?
  • Tüm işlemler geçmiş işlemlere referans veriyor mu?
  • Her blok önceki bloğa bir çözüm sağlıyor mu?

Bu yapıldıktan sonra, yukarıdaki üç kurala uyduğuna emin olmak için sadece her yeni bloğun doğrulanması gerekir.

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ a b c d e f g h i j k l m "Blockchains: The great chain of being sure about things". The Economist. 31 Ekim 2015. 3 Temmuz 2016 tarihinde orijinalden arşivlendi. 18 Haziran 2016'da alındı. Bitcoin'un arkasındaki teknoloji, birbirini bilmeyen veya güvenmeyen insanların güvenilir bir defter oluşturmasına izin veriyor. Bunun kripto para biriminin çok ötesinde etkileri var.
  2. ^ Morris, David Z. (15 Mayıs 2016). "Leaderless, Blockchain-Based Venture Capital Fund Raises $100 Million, And Counting [Tarih hatası] (5)[Tarih uyuşmuyor], tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.". Fortune. 21 Mayıs 2016 tarihinde orijinalden. 23 Mayıs 2016'da alındı.
  3. ^ a b c Popper, Nathan (21 Mayıs 2016). "A Venture Fund With Plenty of Virtual Capital, but No Capitalist 22 Mayıs 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.". The New York Times. 22 Mayıs 2016 tarihinde orijinalden. 23 Mayıs 2016'da alındı.
  4. ^ a b c d Brito, Jerry; Castillo, Andrea (2013).Bitcoin: A Primer for Policymakers 25 Temmuz 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (PDF) (Rapor). Fairfax, VA: Mercatus Merkezi, George Mason Üniversitesi. 21 Eylül 2013 tarihinde orijinalden arşivlendi (PDF). 22 Ekim 2013 tarihinde alındı.
  5. ^ Trottier, Leo (18 Haziran 2016). "original-bitcoin 17 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi." (kendi kendine yayınlanan kod koleksiyonu). github. 17 Nisan 2016 tarihinde orijinalden. 18 Haziran 2016'da geri alındı. Bu, Satoshi Nakamoto'nun orijinal bitcoin kaynak kodunun tarihi bir deposudur.
  6. ^ a b c d Narayanan, Arvind; Bonneau, Joseph; Felten, Edward; Miller, Andrew; Goldfeder, Steven (2016). Bitcoin and cryptocurrency technologies: a comprehensive introduction. Princeton: Princeton Üniversitesi Yayınları. ISBN 978-0-691-17169-2.
  7. ^ https://www.weforum.org/agenda/2018/03/blockchain-bitcoin-explainer-shiller-roubini 27 Nisan 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Deloitte’s Richard Bradley 100 kelimeden az kullanarak blok zincirin işleyişini anlatıyor
  8. ^ a b "Blockchain 23 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.". Investopedia. 23 Mart 2016 tarihinde orijinalden. 19 Mart 2016 tarihinde alındı. Bitcoin protokolüne dayanarak, blok zincir veritabanı bir sisteme katılan tüm düğümler tarafından paylaşılır.
  9. ^ a b c d Iansiti, Marco; Lakhani, Karim R. (Ocak 2017). "The Truth About Blockchain 18 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.". Harvard Business Review. Harvard Üniversitesi. 18 Ocak 2017 tarihinde orijinalden. 17 Ocak 2017'de alındı. Bitcoin ve diğer sanal para birimlerinin kalbinde yer alan teknoloji, iki taraf arasındaki işlemleri verimli ve doğru bir şekilde ve kalıcı olarak kaydedebilen açık, dağıtılmış bir defterdir.
  10. ^ Mynet (29 Nisan 2022). "DApp nedir? DApp nasıl çalışır, ne işe yarar?". Mynet Finans. 27 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2023. 
  11. ^ a b Raval, Siraj (2016). "What Is a Decentralized Application? 11 Nisan 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi." Decentralized Applications: Harnessing Bitcoin's Blockchain Technology. 11 Nisan 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. O'Reilly Media, Inc. s. 1 11 Nisan 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.–2. ISBN 978-1-4919-2452-5. OCLC 968277125 11 Nisan 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. 6 Kasım 2016'da - Google Kitaplar üzerinden alındı.
  12. ^ Yuan, Ben; Lin, Wendy; McDonnell, Colin. "Blockchains and electronic health records 25 Aralık 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi." (PDF). mcdonnell.mit.edu. 25 Aralık 2016 tarihinde orijinalden (PDF).
  13. ^ Ekblaw, Ariel; Azaria, Asaf (19 Eylül 2016). "MedRec: Medical Data Management on the Blockchain 14 Nisan 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.". PubPub. 19 Ocak 2017 tarihinde orijinalden arşivlendi.
  14. ^ Yurcan, Bryan (8 Nisan 2016). "How Blockchain Fits into the Future of Digital Identity 19 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.". Amerikan bankacı. SourceMedia. 19 Ocak 2017 tarihinde orijinalden.
  15. ^ Prisco, Giulio (3 Haziran 2016). "Microsoft Building Open Blockchain-Based Identity System With Blockstack, ConsenSys 31 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.". Bitcoin Dergisi. BTC Media LLC. 31 Ocak 2017 tarihinde orijinalden.
  16. ^ Prisco, Giulio (18 Ağustos 2016). "Department of Homeland Security Awards Blockchain Tech Development Grants for Identity Management and Privacy Protection 19 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.". Bitcoin Dergisi. BTC Media LLC. 19 Ocak 2017 tarihinde orijinalden.
  17. ^ Browne, Ryan (22 Ağustos 2017). "IBM partners with Nestle, Unilever and other food giants to trace food contamination with blockchain 26 Ağustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.". CNBC. 26 Ağustos 2017 tarihinde orijinalden.
  18. ^ "What is Blockchain Technology? 15 Ocak 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi." Follow My Vote. 15 Ocak 2018 tarihinde orijinalden. 18 Aralık 2017'de geri alındı.
  19. ^ Haber, Stuart; Stornetta, W. Scott (Ocak 1991). "How to time-stamp a digital document 11 Nisan 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.". Kriptoloji Dergisi. 3 (2): 99–111. doi: 10.1007 / bf00196791 11 Nisan 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. 4 Temmuz 2017'de alındı.
  20. ^ Bayer, Dave; Haber, Stuart; Stornetta, W. Scott (Mart 1992). "Improving the Efficiency and Reliability of Digital Time-Stamping 11 Nisan 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.". Diziler. 2: 329–334. doi: 10.1007 / 978-1-4613-9323-8_24 11 Nisan 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. 4 Temmuz 2017'de alındı.
  21. ^ Nian, Lam Pak; Chuen, David LEE Kuo (2015). "A Light Touch of Regulation for Virtual Currencies". Chuen'de, David LEE Kuo. Dijital Para Birimi El Kitabı: Bitcoin, İnovasyon, Finansal Araçlar ve Büyük Veri. Akademik Basın. s. 319. ISBN 978-0-12-802351-8.
  22. ^ "Blockchain Size 3 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.". Blockchain. Blockchain Lüksemburg S.A. 2017-03-03 tarihinde orijinalden.
  23. ^ a b Bheemaiah, Kariappa (Ocak 2015). "Block Chain 2.0: The Renaissance of Money 14 Kasım 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.". Wired. 14 Kasım 2016 tarihinde orijinalden. 13 Kasım 2016'da alındı.
  24. ^ a b c d Tapscott, Don; Tapscott, Alex (May 2016). The Blockchain Revolution: How the Technology Behind Bitcoin is Changing Money, Business, and the World. ISBN 978-0-670-06997-2.
  25. ^ Project Bletchley Teknik Makale 11 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.11 Ocak 2017'de Wayback Machine'de. Microsoft, 2016-09-19. Alınan 2016-12-24.
  26. ^ Yakovlev, Alexander (15 April 2016). "НРД проголосовал за блокчейн 20 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi." [NSD blockchain vote]. Bankir.ru (Interview) (in Russian). Interview with Kovlyagina, Tatiana. from the original on 20 June 2016. Retrieved 18 June 2016. "Национальный расчетный депозитарий запустил пилотный проект на основе технологии распределенного реестра. Создание прототипа системы электронного голосования владельцев облигаций на блокчейне анонсировал на Биржевом форуме председатель правления НРД Эдди Астанин [The National Settlement Depository started the pilot project based on the technology of the distributed register. Creation of the prototype system of electronic voting for owners of bonds based on blockchain was announced at the Exchange forum by the chairman of the board of NSD, Eddie Astanin.]
  27. ^ Williams, Ann (12 Temmuz 2016). "IBM to open first blockchain innovation centre in Singapore, to create applications and grow new markets in finance and trade 14 Kasım 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi." dedi. Straits Times. Singapur Press Holdings Ltd. Şti. 14 Kasım 2016 tarihinde orijinalden. 13 Kasım 2016'da alındı.
  28. ^ Higgins, Stan (9 Kasım 2016). "Former Estonian President to Lead World Economic Forum Blockchain Group 13 Kasım 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.". CoinDesk. 13 Kasım 2016 tarihinde orijinalden. 13 Kasım 2016'da alındı.
  29. ^ "The future of blockchain in 8 charts 2 Aralık 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.". Raconteur. 27 Haziran 2016. 2 Aralık 2016 tarihinde orijinalden. 3 Aralık 2016'da geri alındı.
  30. ^ Coleman, Lestor (12 Nisan 2016). "Global Blockchain Forum Launched to Coordinate Regulatory Interoperability and Best Practices 11 Nisan 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.". cryptoCoinNews. 20 Aralık 2016 tarihinde orijinalden arşivlendi. 4 Aralık 2016'da alındı.
  31. ^ Catalini, Christian; Gans, Joshua S. (23 Kasım 2016). "Some Simple Economics of the Blockchain". SSRN Elektronik Dergisi. doi: 10,2139 / ssrn.2874598 21 Mart 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. SSRN 2874598 2874598 21 Mart 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Freely erişilebilir.
  32. ^ a b Armstrong, Stephen (7 Kasım 2016). "Move over Bitcoin, the blockchain is only just getting started 8 Kasım 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.". Wired. 8 Kasım 2016 tarihinde orijinalden. 9 Kasım 2016'da geri alındı.
  33. ^ Tapscott, Don; Tapscott, Alex (8 Mayıs 2016). "Here's Why Blockchains Will Change the World 13 Kasım 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.". Fortune. 13 Kasım 2016 tarihinde orijinalden. 16 Kasım 2016'da alındı.
  34. ^ Tucci, Michele (29 Kasım 2015). "Can blockchain help the cards and payments industry? 19 Kasım 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi." Tech in Asia. Orijinali 19 Kasım 2016 tarihinde arşivlendi. 16 Kasım 2016'da geri alındı.
  35. ^ a b c d Bhaskar, Nirupama Devi; Chuen, David Lee Kuo (2015). "3 – Bitcoin Mining Technology" 5 Kasım 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Cheun'da, David Lee Kuo. Handbook of Digital Currency: Bitcoin, Innovation, Financial Instruments, and Big Data 25 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. aboneliği gereklidir. Akademik Basın. pp. 47-51. ISBN 978-0-12-802117-0. 25 Ekim 2016 tarihinde orijinalden . 2 Aralık 2016 - ScienceDirect aracılığıyla alındı.
  36. ^ a b c Antonopoulos, Andreas (20 Şubat 2014). "Bitcoin security model: trust by computation 31 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.". Radar. O'Reilly. 31 Ekim 2016 tarihinde orijinalden. 19 Kasım 2016'da geri alındı.
  37. ^ a b Antonopoulos, Andreas M. (2014). Mastering Bitcoin. Unlocking Digital Cryptocurrencies. Sebastopol, CA: O'Reilly Medya. ISBN 1449374034. 1 Aralık 2016 tarihinde orijinalden arşivlendi. 3 Kasım 2015 tarihinde geri alındı.
  38. ^ Nakamoto, Satoshi (Ekim 2008). "Bitcoin:+A+Peer-to-Peer+Electronic+Cash+System" (PDF). bitcoin.org. Arşivden (PDF) orijinal olarak 20 Mart 2014 tarihinde alındı. 28 Nisan 2014 tarihinde alındı.
  39. ^ "Permissioned Blockchains 20 Kasım 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.". Explainer. Monax. 20 Kasım 2016 tarihinde orijinalden. 20 Kasım 2016'da geri alındı.
  40. ^ Muhammed Ghayas. "Block Time" mean in cryptocurrency?" Quora. 2018-01-21 alındı.
  41. ^ Redman, Jamie (25 Ekim 2016). "Disney Reveals Dragonchain, an Interoperable Ledger 2 Kasım 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.". Bitcoin.com. 2 Kasım 2016 tarihinde orijinalden. 4 Aralık 2016'da alındı.
  42. ^ Antonio Madeira (12 Ocak 2018). "Why is Ethereum different to Bitcoin? 22 Ocak 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi." CryptoCompare. 22 Ocak 2018 tarihinde orijinalden.
  43. ^ Amy Castor (27 March 2017). "A Short Guide to Bitcoin Forks 24 Mart 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.". CoinDesk. Retrieved 1 July 2017.
  44. ^ Coppola, Frances (21 July 2016). "A Painful Lesson For The Ethereum Community 23 Ağustos 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.". Forbes.
  45. ^ Gillespie, Clay Michael (15 August 2014). "Official NXT Decision: No Blockchain Rollback 14 Eylül 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.". Cryptocoin News. Retrieved 13 November 2016.
  46. ^ Lee, Timothy (12 March 2013). "Major glitch in Bitcoin network sparks sell-off; price temporarily falls 23% 11 Nisan 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.". Arstechnica. Archived from the original on 2013-04-22.
  47. ^ "How Blockchain Technology Can Change The Way Modern Businesses Work". Eyerys. 10 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 October 2017. 
  48. ^ Kopfstein, Janus (12 December 2013). "The Mission to Decentralize the Internet 31 Aralık 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.". The New Yorker. from the original on 31 December 2014. Retrieved 30 December 2014. The network's 'nodes'—users running the bitcoin software on their computers—collectively check the integrity of other nodes to ensure that no one spends the same coins twice. All transactions are published on a shared public ledger, called the 'block chain.'
  49. ^ Gervais, Arthur; Karame, Ghassan O.; Capkun, Vedran; Capkun, Srdjan. "Is Bitcoin a Decentralized Currency?". InfoQ. InfoQ & IEEE computer society. 10 October 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 October 2016. 
  50. ^ a b Voorhees, Erik (30 Ekim 2015). "I t's All About the Blockchain 1 Kasım 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.". Money and State. 1 Kasım 2015 tarihinde orijinalden. 2 Kasım 2015 tarihinde alındı.
  51. ^ Reutzel, Bailey (13 Temmuz 2015). "A Very Public Conflict Over Private Blockchains 7 Mart 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.". PaymentsSource. New York, NY: SourceMedia, Inc. 21 Nisan 2016 tarihinde orijinalden arşivlendi. 18 Haziran 2016'da geri alındı.
  52. ^ a b Casey, Michael J. (15 Nisan 2015). "Moneybeat/BitBeat: Blockchains Without Coins Stir Tensions in Bitcoin Community 10 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.". Wall Street Journal. 10 Haziran 2016 tarihinde orijinalden. 18 Haziran 2016'da geri alındı.
  53. ^ The 'Blockchain Technology' Bandwagon Has A Lesson Left To Learn 29 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.". dinbits.com. 3 Kasım 2015. 29 Haziran 2016 tarihinde orijinalden. 18 Haziran 2016'da geri alındı.
  54. ^ DeRose, Chris (26 Haziran 2015). "Why the Bitcoin Blockchain Beats Out Competitors 7 Mart 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.". Amerikan bankacı. 30 Mart 2016 tarihinde orijinalden arşivlendi. 18 Haziran 2016'da geri alındı.
  55. ^ Greenspan, Gideon (19 Temmuz 2015). "Ending the bitcoin vs blockchain debate 8 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.". multichain.com. 8 Haziran 2016 tarihinde orijinalden. 18 Haziran 2016'da geri alındı.
  56. ^ a b c d Hampton, Nikolai (5 Eylül 2016). "Understanding the blockchain hype: Why much of it is nothing more than snake oil and spin 6 Eylül 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.". Computerworld. 6 Eylül 2016 tarihinde orijinalden. 5 Eylül 2016'da geri alındı.
  57. ^ a b Tapscott, Don (10 May 2016). "The Impact of the Blockchain Goes Beyond Financial Services 11 Mayıs 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.". Harvard Business Review. from the original on 11 May 2016. Retrieved 16 May 2016.
  58. ^ Blocki, Jeremiah (24 Ağustos 2016). "Designing Proof of Human-work Puzzles for Cryptocurrency and Beyond∗" (PDF). International Association for Cryptologic Research (IACR). 9 Eylül 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2016. 
  59. ^ Buntinx, J.P. (1 Mayıs 2016). "The Road To Bitcoin Adoption Passes Through Many Stages". News BTC. 20 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2016. 
  60. ^ a b Ovenden, James. "Blockchain Top Trends In 2017 30 Kasım 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.". The Innovation Enterprise. from the original on 30 November 2016. Retrieved 4 December 2016.
  61. ^ a b Bob Marvin (30 Ağustos 2017). "Blockchain: The Invisible Technology That's Changing the World". PC MAG Australia. ZiffDavis, LLC. 25 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2017. 
  62. ^ Prisco, Giulio (25 Ağustos 2016). "Sandia National Laboratories Joins the War on Bitcoin Anonymity". Bitcoin Magazine. BTC Inc. 25 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2016. 
  63. ^ "Blockchains & Distributed Ledger Technologies". BlockchainHub (İngilizce). 19 January 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 January 2018. 
  64. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; nyt20160327 isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  65. ^ Popper, Nathaniel (27 Şubat 2017). "Business Giants to Announce Creation of a Computing System Based on Ethereum". 20 June 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 April 2018 – The New York Times vasıtasıyla. 
  66. ^ a b Kugel, Robert. "Self-Describing Data Powers B2B Blockchain Distributed Ledgers" (İngilizce). 29 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2018. 
  67. ^ Kugel, Robert. "SAP Highlights Its Blockchain Efforts" (İngilizce). 29 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2018. 
  68. ^ a b Ehsani, Farzam (22 Aralık 2016). "Blockchain in Finance: From Buzzword to Watchword in 2016". CoinDesk (News). 21 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2016. 
  69. ^ Wilson, Steve (3 Mayıs 2016). "Blockchain: Almost Everything You Read Is Wrong". Constellation Research Inc. 14 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2016. 
  70. ^ a b Katie Martin (27 Eylül 2016). "CLS dips into blockchain to net new currencies". Financial Times. 9 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Kasım 2016. 
  71. ^ a b Wang, Kevin; Safavi, Ali (29 October 2016). "Blockchain is empowering the future of insurance". Tech Crunch. AOL Inc. 7 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Kasım 2016. 
  72. ^ "New Ethereum Blockchain Consortium Could Run on Experimental Tech – CoinDesk". 21 Şubat 2017. 23 April 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 April 2018. 
  73. ^ Prisco, Giulio (9 Mayıs 2016). "Delaware Blockchain Initiative to Streamline Record-Keeping for Private Companies". Bitcoin Magazine. BTC Inc. 20 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2016. 
  74. ^ De Filippi, Primavera. From competition to cooperation. TEDxCambridge. 10 March 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 October 2015. 
  75. ^ Dale, Brady (10 Mayıs 2016). "Three Small Economies Where Land Title Could Use Blockchain to Leapfrog the US". New York Observer. 22 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Eylül 2017. 
  76. ^ a b Chavez-Dreyfuss, Gertrude (16 June 2016). "Sweden tests blockchain technology for land registry". Reuters. 24 October 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Kasım 2016. 
  77. ^ Shin, Laura (21 April 2016). "Republic Of Georgia To Pilot Land Titling On Blockchain With Economist Hernando De Soto, BitFury". Forbes. 13 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2016. 
  78. ^ "Indian State Uses Blockchain Technology to Stop Land Ownership Fraud". 25 October 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 April 2018. 
  79. ^ "Archived copy". 1 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2017. 
  80. ^ Meyer, David (20 Ekim 2017). "Russia experiments with using blockchain tech for land registry: Pilot project uses blockchain in Moscow". ZDNet. 29 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2017. 
  81. ^ Karin Kirchner (25 Kasım 2016). "EY Switzerland to digitalize itself and become first advisory firm to accept Bitcoins for its services" (PDF) (Basın açıklaması). Ernst & Young. 5 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). 
  82. ^ a b c Young, Joesph (15 Aralık 2016). "Ernst & Young Is Going Bitcoin While PwC, Deloitte and KPMG Push Permissioned Blockchains". CoinTelegraph.com. 20 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2016. 
  83. ^ Franco, Pedro (2014). Understanding Bitcoin: Cryptography, Engineering and Economics. John Wiley & Sons. s. 9. ISBN 978-1-119-01916-9. 14 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 January 2017 – Google Books vasıtasıyla. 
  84. ^ a b Virtual Currencies and Beyond: Initial Considerations. IMF Discussion Note. International Monetary Fund. 2016. s. 23. ISBN 978-1-5135-5297-2. 13 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2016 – Google Play vasıtasıyla. 
  85. ^ Swan, Melanie (2015). Blockchain: Blueprint for a New Economy. O'Reilly Media, Inc. s. 16. ISBN 978-1-4919-2047-3. 14 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2016 – Google Books vasıtasıyla. 
  86. ^ "Level One Project". Bill & Melinda Gates Foundation. 30 April 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 April 2018. 
  87. ^ Woyke, Elizabeth (18 Nisan 2017). "How Blockchain Can Bring Financial Services to the Poor". MIT Technology Review. 16 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2018. 
  88. ^ "Building Blocks". World Food Program. 1 January 2017. 27 April 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 April 2018. 
  89. ^ "What is 'Blockchain' and How is it Connected to Fighting Hunger?". World Food Programme. 6 Mart 2017. 21 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2018. 
  90. ^ "Tech Tent: Social giants get grilled". BBC. 3 Kasım 2017. 19 March 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2018. 
  91. ^ "Using blockchain to fight fake news is the most 2017 thing ever". The Next Web. 23 October 2017. 26 January 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2018. 
  92. ^ "Backfeed". Backfeed. 28 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 April 2018. 
  93. ^ Pazaitis, Alex (1 January 2017). "Blockchain and Value Systems in the Sharing Economy: The Illustrative Case of Backfeed" (PDF). Technology governance. 6 July 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 April 2018. 
  94. ^ "Alexandria". Alexandria. 30 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 April 2018. 
  95. ^ Porup, J. M. (29 June 2015). "Could Cyberwar Cause a Library of Alexandria Event?". Vice. 3 June 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 April 2018. 
  96. ^ "Tezos: The self-amending cryptographic ledger" (PDF). Tezos. 13 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 April 2018. 
  97. ^ "A self-amending cryptographic ledger". GitHub. 23 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 April 2018. 
  98. ^ Metz, Cade (29 March 2017). "A Plan to Save Blockchain Democracy From Bitcoin's Civil War". Wired. 21 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 April 2018. 
  99. ^ Madore, P. H. (12 Mayıs 2017). "ICO Analysis: Tezos". Hacked. 12 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 April 2018. 
  100. ^ Friedman, Sara (21 Eylül 2017). "GSA looks to blockchain for speeding procurement processes". Government Computer News. 23 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 April 2018. 
  101. ^ "Tunisia To Replace eDinar With Blockchain-Based Currency". EconoTimes. 11 January 2016. 16 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 April 2018. 
  102. ^ "Senegal To Introduce A New Blockchain-Based National Digital Currency, The Second Such Currency In The World". iAfrikan News. 24 Kasım 2016. 30 April 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 April 2018. 
  103. ^ Last RoadMap of Australia, "Archived copy" (PDF). 6 Eylül 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2017. 
  104. ^ "Why Blockchain will change Australian businesses for ever". NBC-2.com (İngilizce). 3 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2018. 
  105. ^ Epstein, Jim (6 Mayıs 2016). "Is Blockchain Technology a Trojan Horse Behind Wall Street's Walled Garden?". Reason. 8 July 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 June 2016. mainstream misgivings about working with a system that's open for anyone to use. Many banks are partnering with companies building so-called private blockchains that mimic some aspects of Bitcoin's architecture except they're designed to be closed off and accessible only to chosen parties. ... [but some believe] that open and permission-less blockchains will ultimately prevail even in the banking sector simply because they're more efficient. 
  106. ^ Redrup, Yolanda (29 June 2016). "ANZ backs private blockchain, but won't go public". Australia Financial Review. 3 July 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 July 2016. Blockchain networks can be either public or private. Public blockchains have many users and there are no controls over who can read, upload or delete the data and there are an unknown number of pseudonymous participants. In comparison, private blockchains also have multiple data sets, but there are controls in place over who can edit data and there are a known number of participants. 
  107. ^ Shah, Rakesh (1 March 2018). "How Can The Banking Sector Leverage Blockchain Technology?". PostBox Communications. PostBox Communications Blog. 17 March 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 April 2018. Banks preferably have a notable interest in utilizing Blockchain Technology because it is a great source to avoid fraudulent transactions. Blockchain is considered hassle free, because of the extra level of security it offers. 
  108. ^ Kelly, Jemima (28 Eylül 2016). "Banks adopting blockchain 'dramatically faster' than expected: IBM". Reuters. 28 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2016. 
  109. ^ Arnold, Martin (23 Eylül 2013). "IBM in blockchain project with China UnionPay". Financial Times. 9 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Kasım 2016. 
  110. ^ "UBS leads team of banks working on blockchain settlement system". Reuters. 24 Ağustos 2016. 19 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2017. 
  111. ^ "Cryptocurrency Blockchain". capgemini.com. 5 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2017. 
  112. ^ "First Government Blockchain Implementation For Russia". Cointelegraph. 22 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2017. 
  113. ^ Allison, Ian (3 Mayıs 2016). "Deloitte to build Ethereum-based 'digital bank' with New York City's ConsenSys". International Business Times. 6 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 April 2018. 
  114. ^ Allison, Ian (20 January 2016). "R3 completes trial of five cloud-based blockchain technologies at 40 banks". International Business Times. 3 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 April 2018. 
  115. ^ Andrew Quentson (11 September 2016). Swiss Industry Consortium to Use Ethereum's Blockchain 11 Eylül 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. cryptocoins news. Retrieved 6 November 2016.
  116. ^ "MasterCard pushes ahead into blockchain tech". Business Insider. 2 Kasım 2016. 3 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2016. 
  117. ^ "World's Fastest Blockchain Tested in Australia". 15 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 April 2018. 
  118. ^ "Mastercard Seeks Patent for Instant Blockchain Payments Processing". 14 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 April 2018. 
  119. ^ "Swift Blockchain Success Sets Stage for Sibos". 15 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 April 2018. 
  120. ^ "First cryptocurrency freight deal takes Russian wheat to Turkey". Bloomberg.com. 23 January 2018. 3 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2018. 
  121. ^ "Commodities Shipper Seeks $150 Million to Start Digital Coin". Bloomberg.com. 20 Şubat 2018. 2 March 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 March 2018. 
  122. ^ Jean-Pierre Buntinx (4 Ağustos 2015). "Future Use Cases for Blockchain Technology: Copyright Registration". bitcoin.com. Saint Bitts. 15 June 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Kasım 2016. 
  123. ^ K. Kotobi, and S. G. Bilen, "Secure Blockchains for Dynamic Spectrum Access : A Decentralized Database in Moving Cognitive Radio Networks Enhances Security and User Access", IEEE Vehicular Technology Magazine, 2018.
  124. ^ "Blockchain Could Be Music's Next Disruptor". 22 Eylül 2016. 23 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 April 2018. 
  125. ^ "ASCAP, PRS and SACEM Join Forces for Blockchain Copyright System". Music Business Worldwide. 9 April 2017. 10 April 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 April 2018. 
  126. ^ Bartlett, Jamie (6 Eylül 2015). "Imogen Heap: saviour of the music industry?". The Guardian. 22 April 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 June 2016. 
  127. ^ Nash, Kim S. (14 July 2016). "IBM Pushes Blockchain into the Supply Chain". The Wall Street Journal. 18 July 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 July 2016. 
  128. ^ "Kodak annonce une ICO et le lancement du KodakCoin". CES 2018. 11 January 2018. 12 January 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 April 2018. 
  129. ^ Kastelein, Richard (24 Ağustos 2017). "The World's First DJ Mix That Pays Artists in Seconds Using Blockchain Technology". Blockchain News. 3 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Eylül 2017. 
  130. ^ K. Kotobi, and S. G. Bilen, "Blockchain-enabled spectrum access in cognitive radio networks", 2017 Wireless Telecommunications Symposium (WTS), 2017.
  131. ^ Gatteschi, Valentina; Lamberti, Fabrizio; Demartini, Claudio; Pranteda, Chiara; Santamaría, Víctor (20 Şubat 2018). "Blockchain and Smart Contracts for Insurance: Is the Technology Mature Enough?". Future Internet (İngilizce). 10 (2). s. 20. doi:10.3390/fi10020020. 15 March 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 April 2018. 
  132. ^ "Blockchain reaction: Tech companies plan for critical mass" (PDF). Ernst & Young. s. 5. 14 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 13 Kasım 2016. 
  133. ^ "Online Voting Platform FAQ's". Follow My Vote. 27 October 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2016. 
  134. ^ Chandra, Prabhul. "Reimagining Democracy: What if votes were a crypto-currency?". democracywithoutborders.org. 5 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2018. 
  135. ^ Bryant, Meg (5 Mayıs 2016). "Blockchain may be healthcare's answer to interoperability, data security". Health Care Dive. Industry Dive. 20 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2016. 
  136. ^ "CryptoKitties craze slows down transactions on Ethereum". 12 Mayıs 2017. 12 January 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 April 2018. 
  137. ^ "IBM Blockchain based on Hyperledger Fabric from the Linux Foundation". www.ibm.com (İngilizce). 9 January 2018. 7 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 January 2018. 
  138. ^ "Why J.P. Morgan Chase Is Building a Blockchain on Ethereum". Fortune. 2 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 January 2017. 
  139. ^ "Hyperledger blockchain code almost comes together for IoT". rethink-iot.com. 1 April 2016. 16 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 June 2016. 
  140. ^ Miller, Ron. "IBM unveils Blockchain as a Service based on open source Hyperledger Fabric technology – TechCrunch". 20 March 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 April 2018. 
  141. ^ "IBM Blockchain based on Hyperledger Fabric from the Linux Foundation". ibm.com. 25 Ağustos 2017. 21 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2017. 
  142. ^ "Oracle Launches Enterprise-Grade Blockchain Cloud Service". oracle.com. 6 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2017. 
  143. ^ Jacobsen, Eric. "Oracle Cements Interest on Blockchain: Joins Hyperledger". 15 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2017. 
  144. ^ Friedlmaier, Maximilian; Tumasjan, Andranik; Welpe, Isabell (26 Ağustos 2016). "Disrupting industries with blockchain: The industry, venture capital funding, and regional distribution of blockchain ventures". Erişim tarihi: 29 Kasım 2016. [ölü/kırık bağlantı]
  145. ^ Higgins, Stan (16 Aralık 2016). "ABN Amro Tests Blockchain for Real Estate Transactions". Coindesk.com. 17 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2016. 
  146. ^ "On Public and Private Blockchains". Ethereum. 21 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2015. 
  147. ^ "How Companies Can Leverage Private Blockchains to Improve Efficiency and Streamline Business Processes". Perfectial. [ölü/kırık bağlantı]
  148. ^ "The difference between a Private, Public & Consortium Blockchain". Blockchaindailynews. 14 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ekim 2016. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Blok_zinciri&oldid=33912207" sayfasından alınmıştır