1636
godina
- Ovo je članak o godini 1636.
Godina 1636 (MDCXXXVI) bila je prijestupna godina koja počinje u utorak po gregorijanskom kalendaru odn. prijestupna godina koja počinje u petak po 10 dana zaostajućem julijanskom kalendaru.
| Milenijum: | 2. milenijum |
|---|---|
| Vjekovi: | 16. vijek – 17. vijek – 18. vijek |
| Decenija: | 1600-e 1610-e 1620-e – 1630-e – 1640-e 1650-e 1660-e |
| Godine: | 1633 1634 1635 – 1636 – 1637 1638 1639 |
| Gregorijanski | 1636. (MDCXXXVI) |
| Ab urbe condita | 2389. |
| Islamski | 1045–1046. |
| Iranski | 1014–1015. |
| Hebrejski | 5396–5397. |
| Bizantski | 7144–7145. |
| Koptski | 1352–1353. |
| Hindu kalendari | |
| • Vikram Samvat | 1691–1692. |
| • Shaka Samvat | 1558–1559. |
| • Kali Yuga | 4737–4738. |
| Kineski | |
| • Kontinualno | 4272–4273. |
| • 60 godina | Yang Vatra Miš (od kineske Ng.) |
| Holocenski kalendar | 11636. |
| Podrobnije: Kalendarska era | |
Događaji
uredi- 24. 2. - Dansko-norveški kralj Kristijan IV zaposlio sve prosjake na gradnji flote u Brinholmenu ili da veslaju na galijama.
- 3. 3. - Pod imenom River Colony osnovana Kolonija Connecticut kao utočište za puritansku gospodu.
- 6. 3. - Druga buna Štibrenaca: hrvatski ban po nalogu kralja odredio granice dozvoljenih tereta[1].
- 20. 3. - Wismarski ugovor: Francuzi i Šveđani protiv Habsburga.
- 26. 3. - Osnovan Univerzitet Utrecht.
- proleće - Osmansko-safavidski rat (1623-39): safavidski šah Safi I povratio Jerevan.
- 15. 5. - Hong Taiji menja naziv dinastije iz Jin ("zlato") u Qing ("bistrina", "prozirnost").
- 22. 6. - Franko-španski rat (1635-59): bitka kod Tornaventa u Italiji je franko-savojska pobeda.
- jul - Johann von Werth, kao i Isolani sa 60 četa hrvatskih konjanika, učestvuju u upadu iz Belgije u francusku Pikardiju i Šampanju uz uobičajeno pustošenje[2][3]; imenom Jean de Wert će plašiti decu.
- 20. 7. - Ubistvo trgovca Johna Oldhama će dovesti do Pequotskog rata u Americi.
- 5. 8. - Prelazak Somme: uspjeh carsko-španjolsko-lorenskih snaga u invaziji Francuske (istakli se i konjanici Hrvati i Poljaci[2]).
- 15. 8. - Španci (Fernando de Austria) zauzeli Corbie na severu Francuske (drže do novembra), zapretili i Parizu. Francuzi u ovom mesecu objavili rat Svetom Rimskom Carstvu čime započinje njihova intervencija u Tridesetogodišnjem ratu.
- 31. 8. - Carski general Matthias Gallas prodro u Burgundiju, i ovde ima Hrvata[2].
- 8. 9. - Pod nazivom Novi Koledž osnovan Univerzitet Harvard u Masačusetsu.
- 1. 10. - Sazvan Hrvatski sabor nakon što je kralj tražio "nekoliko tisuća" lako naoružanih vojnika od gen. Schwarzenberga: Sabor moli da oni ostanu u zemlji radi obrane "predziđa kršćanstva"[2].
- 4. 10. - Tridesetogodišnji rat: bitka kod Wittstocka je velika švedska pobeda na severu Nemačke.
- 9. 12. - Druga mandžurska invazija Koreje.
- 13. 12. - Kolonija Zaljeva Massachusetts osniva tri regimente milicije, što se danas smatra početkom Nacionalne garde SAD.
- 22. 12. - Ferdinand III. izabran u Regensburgu za nemačko-rimskog kralja (preuzima po očevoj smrti u februaru).
- prosinac - U Dubrovniku otvoreno "Budislavićevo pravovjerno sjemenište" (Collegium Orthodoxum Budislavum)[4], po oporuci trebinjskog biskupa Tome Budislavića.
Kroz godinu
uredi- Isusovci osnovali gimnaziju u Varaždinu.
- Arhimandrit Visarion počinje gradnju (obnovu) manastira Lepavina.
- Vlaška/Srpska komisija rešila da se privilegovani Srbi (privilegiati Walachi) tj. krajišnici odele od neprivilegovanih ili privatnih Srba (priuati Walachi) sa kmetskim obavezama, kao i od "predavaca" i Slavonaca - ali odluka nije sprovedena[5].
- Bosanski beglerbeg se hvali da je sprečio bekstvo "10.000" seljačkih porodica u Kliškom i Krčkom sandžaku zbog velikih nameta (u prvoj polovini stoljeća pobeglo 1000 kuća iz nahije Brvenik u Zvorničkom sandžaku)[6].
- Hajdučija muslimana u Bosni: pominje se "Ibrahim vojvoda" (muslimanka iz Kliškog sandžaka) u okolici Banje Luke, kao i neki Abdurahman vojvoda[7].
- Hannover postao glavni grad Kneževine Calenberg.
- Etiopski car Fasilides osniva grad Gondar kao novu prestonicu.
- Teolog Roger Williams, borac za slobodu vere i separaciju crkve i države, osnovao Koloniju Rhode Island i Providence Plantations (danas država Rhode Island) kao utočište za verske manjine.
- Završen građanski rat u Sijamu, Prasat Thong učvrstio vlast.
Rođenja
uredi- 1635-36 - Stojan Janković, uskočki vođa († 1687)
- 6. 5. - Laura Mancini, nećaka kardinala Mazarina († 1657)
Smrti
uredi- 22. 2. - Sanctorius, lekar (* 1561)
- 20. 6. - Martin Aichinger, vođa seljačke bune u Austriji (* ca. 1592)
- 27. 12. - Iskandar Muda, najveći sultan Aceha (* ca. 1583)
- iza 1636 - Vinko Jelić, skladatelj (* 1596)
Reference
uredi- ↑ Historija n. J., 728
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Horvat, Ban Sigismund Erdedi
- ↑ (en) France and the Thirty Years War, historylearningsite.co.uk
- ↑ Budislavićev pravovjerni zavod Arhivirano 2011-09-30 na Wayback Machine-u, cbismo.com - Biskupije Mostar-Duvno Trebinje-Mrkan
- ↑ Istorija s. n., 474
- ↑ Historija n. J., 592
- ↑ Historija n. J., 593-4
- Literatura
- Rudolf Horvat, Ban Sigismund Erdedi (hr Wikisource)
- Historija naroda Jugoslavije II, Školska knjiga Zagreb, 1959
- Istorija srpskog naroda, Treća knjiga, prvi tom, Srbi pod tuđinskom vlašću 1537-1699, SKZ Beograd 1993, ISBN 86-379-0383-5