Jodyna
Jodyna, nalewka jodowa[1] (łac. Iodi solutio spirituosa[1], Tinctura Jodi[2]) – rozcieńczony roztwór jodu w etanolu o stężeniu ok. 90°[1][3] (90 % obj.) z dodatkiem jodku potasu jako środka stabilizującego. Jest to ciemnobrunatna, klarowna ciecz. Służy do dezynfekcji skóry[1]. Może być też używana do uzdatniania wody[potrzebny przypis].
Skład jodyny
edytujWedług Farmakopei Polskiej jodyna zawiera 3% jodu i 1% jodku potasowego[3]. W zależności od receptury może zawierać 2–10% jodu[4]. Jod rozpuszczony w etanolu ma ograniczoną trwałość. Reaguje z wodą obecną w roztworze (ok. 10%), dając jodowodór i kwas podjodawy, który z kolei utlenia etanol do aldehydu i kwasu octowego. Jodowodór działa drażniąco, dlatego też w celu zwiększenia trwałości preparatu stosuje się dodatek rozpuszczalnego jodku[1]. W wyniku reakcji jodu cząsteczkowego z anionem jodkowym powstaje stosunkowo trwały anion trijodkowy[5]:
- I
2 + I−
→ I−
3
Zapobiega to tworzeniu się większych ilości jodowodoru[1].
Preparatyka
edytuj1 część jodku potasu rozpuszcza się w 6 częściach wody i do otrzymanego roztworu dodaje się 3 części jodu. Następnie uzupełnia się etanolem 95° do 100 części (jeśli rozpuszczono 3 g jodu, uzupełnia się etanolem do masy 100 g)[1].
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g Stanisław Janicki i inni red., Farmacja stosowana: Podręcznik dla studentów farmacji, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2003, s. 402, ISBN 83-200-2847-7.
- ↑ Anna Grzywa, Leki stosowane w chorobach tarczycy [online], Aptekarz Polski, 7 lipca 2021, s. 4 [dostęp 2024-05-09].
- ↑ a b Farmakopea Polska IX supl. 2012, s. 4418.
- ↑ jodyna, [w:] Jerzy Chodkowski (red.), Mały słownik chemiczny, wyd. V, Warszawa: Wiedza Powszechna, 1976, s. 239.
- ↑ Adam Bielański, Podstawy chemii nieorganicznej, wyd. 5, t. 2, Warszawa: PWN, 2002, s. 563, ISBN 83-01-13654-5.