Gumiwang Orbit
[[Berkas:Orbit1.svg|jmpl|300x300px|Gbr. 1: Sawijining gambaran gumiwang orbit i (ijo) lan paramèter-paramèter orbit liyané ]] Gumiwang orbit (basa Indhonésiya : inklinasi) ya iku sudut antarané bidang kang diukur lan bidang kang dadi pathokan. Utawa sudut sing kabentuk saka orbit sawijining satelit tumrap garis khatulistiwa planit sing diubengi. Satelit sing ndhoyong 0 drajat tumrap garis khatulistiwa planité diarani satelit orbit khatulistiwa. Yen ndhoyongé 90 drajat lan orbité ngliwati kutub planité, diarani satelit orbit kutub. Yen miringé kurang saka utawa padha karo garis lintang titik pengamatan, satelit bisa dideleng langsung yen kahanan ngidini.
Gumiwang orbit biyasané digunakaké ing kawruh akasa minangka salah siji saka enem paramèter orbit ing unsur Kepler, yaiku kaeksentrikan, sumbu semimayor, gumiwang orbit, lan sapanunggalané. Kabeh paramèter-paramèter kuwi mau nggambaraké wujud lan madepé orbit barang akasa . Gumiwang sudut bisa diarani minangka adohé sudut antarané bidang orbit lan bidang pathokan (biyasané migunakaké khatulistiwa bumi, srengenge, utawa malah Jupiter), sing dicathet ing ukuran drajat. Bidang sing didadèkaké pathokan umumé khatulistiwa bumi amarga pangamatan barang akasa akeh dhéwé ana ing bumi .
Akèh-akèh orbit planit ing tata surya nduwèni gumiwang orbit kang cilik tumrap khatulistiwa srengéngé amarga prosès kabentuké tata surya kala biyèn. Kajaba kanggo asteroid Eris (ndhoyong 44 drajat saka khatulistiwa Srengéngé), lan Pallas (ndhoyong 34 drajat), saha Pluto (ndhoyong 17 drajat).
| Gumiwang orbit | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| jeneng planit | Gumiwang orbit tumrap garis khatulistiwa (drajat) |
Gumiwang orbit tumrap khatulistiwa Srengéngé (drajat) |
Gumiwang orbit tumrap bidang invariabel (drajat) | ||||||||
| planit bumi | Merkurius | 7.01 | 3.38 | 6.34 | |||||||
| Venus | 3.39 | 3.86 | 2.19 | ||||||||
| bumi | N/A | 7.155 | 1.57 | ||||||||
| Mars | 1.85 | 5.65 | 1.67 | ||||||||
| raseksa gas | Jupiter | 1.31 | 6.09 | 0.32 | |||||||
| Saturnus | 2.49 | 5.51 | 0.93 | ||||||||
| Uranus | 0.77 | 6.48 | 1.02 | ||||||||
| Neptunus | 1.77 | 6.43 | 0.72 | ||||||||
ka|jmpl|bagéyan pitungané gumiwang orbit saka vektor momentum Gumiwamg orbit satelit alami, uga satelit gawéan manungsa diitung adhedhasar barang akasa sing diubengi satelit mau. Kanggo barang akasa sing bidang katulistiwané angel ditemtokaké, gumiwang orbité bisa diitung adhedhasar katulistiwa tata lintangé (tuladha, yen kedadeyan iki ana ing bumi, banjur katulistiwa rembulan bakal diitung saka garis katulistiwané tata surya).