Μετάφραση των Εβδομήκοντα
 |
Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
 | |
| Τίτλος | Ἡ μετάφρασις τῶν Ἑβδομήκοντα |
|---|---|
| Γλώσσα | Jewish Koine Greek |
 Σχετικά πολυμέσα | |
| δεδομένα () | |
Η Μετάφραση των Εβδομήκοντα αποτελεί τη σπουδαιότερη από τις πρώτες μεταφράσεις της Παλαιάς Διαθήκης και την πρώτη, στην ουσία, γραπτή μετάφραση από την εβραϊκή στην ελληνιστική κοινή γλώσσα. Η μετάφραση έγινε τον 3ο αιώνα π.Χ. από 72 δίγλωσσους Ιουδαίους και μεταγενέστερα περιέλαβε επιπλέον βιβλία, πέρα από αυτά που ανήκουν στον Ιουδαϊκό Βιβλικό κανόνα (Τανάκ). Μερικά ταργκούμ που αποτελούσαν μεταφράσεις ή παραφράσεις των Εβραϊκών Γραφών στην αραμαϊκή έγιναν επίσης εκείνη την εποχή.
Συμβολίζεται στην ελληνική βιβλιογραφία ως Ο' (ο αριθμός εβδομήντα στον αλφαβητικό τρόπο αρίθμησης, δηλαδή «κατά τους εβδομήκοντα» απλοποιηση για να ειναι ευμνημονευτος ο αριθμος, αντι Οβ) και στην αγγλική βιβλιογραφία ως LXX (ο αριθμός εβδομήντα στον λατινικό τρόπο αρίθμησης, ή αλλιώς Septuaginta).
Ιστορική αναδρομή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Σύμφωνα με την παράδοση, 72 Ιουδαίοι λόγιοι της Αλεξάνδρειας της Αιγύπτου άρχισαν το έργο της μετάφρασης αυτής περίπου το 280 π.Χ. Αργότερα και χάριν συντομίας καθιερώθηκε ο αριθμός 70, κι έτσι προέκυψε η ονομασία Μετάφραση των Εβδομήκοντα. Προφανώς, η μετάφραση αυτή ολοκληρώθηκε μέσα στον 3ο αιώνα π.Χ. κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Πτολεμαίου Β' του Φιλαδέλφου. Η γλώσσα της Μετάφρασης των Εβδομήκοντα ήταν η ελληνιστική κοινή που μιλιόταν στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου κατά τον 3ο και 2ο αιώνα π.Χ. Αποτέλεσε τη Γραφή που είχαν οι ελληνόφωνοι Ιουδαίοι και χρησιμοποιούνταν ευρέως τον καιρό του Ιησού Χριστού και των αποστόλων του. Στην Καινή Διαθήκη οι περισσότερες από τις 320 κατά λέξη παραθέσεις από το σύνολο των περίπου 890 παραθέσεων και αναφορών στην Παλαιά Διαθήκη βασίζονται στη Μετάφραση των Εβδομήκοντα.
Διαφύλαξη της Μετάφρασης ως τη σύγχρονη εποχή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Έχει διασωθεί ως τις μέρες μας και είναι διαθέσιμος για μελέτη σημαντικός αριθμός αποσπασμάτων της Μετάφρασης των Εβδομήκοντα, τα οποία είναι γραμμένα σε πάπυρο. Αυτά είναι ιδιαίτερα πολύτιμα, επειδή ανήκουν στους πρώτους χριστιανικούς χρόνους και, μολονότι συχνά είναι μόνο λίγα εδάφια ή κεφάλαια, βοηθούν να καθοριστεί τι ακριβώς έλεγε αρχικά το κείμενο της Μετάφρασης των Εβδομήκοντα. Η συλλογή των Παπύρων Φουάντ (Αρ. 266 στον Κατάλογο Χειρογράφων) ανακαλύφθηκε στην Αίγυπτο το έτος 1939 και έχει εξακριβωθεί ότι είναι του 1ου αιώνα π.Χ. Περιέχει τμήματα των βιβλίων της Γένεσης και του Δευτερονομίου. Άλλοι πάπυροι χρονολογούνται στον 4ο αιώνα μ.Χ. περίπου, τότε που άρχισε να χρησιμοποιείται ως υλικό για τα χειρόγραφα η πιο ανθεκτική περγαμηνή βέλουμ (vellum), που ήταν εξαίρετης ποιότητας και φτιαχνόταν συνήθως από δέρμα μοσχαριού, αρνιού ή κατσικιού.
Σήμερα υπάρχουν διαθέσιμα εκατοντάδες χειρόγραφα της ελληνικής Μετάφρασης των Εβδομήκοντα σε περγαμηνή βέλουμ, καθώς και σε άλλα είδη περγαμηνής. Μερικά απ’ αυτά, που γράφτηκαν μεταξύ του 4ου και του 9ου αιώνα μ.Χ., είναι σημαντικά, επειδή καλύπτουν μεγάλα τμήματα των Εβραϊκών Γραφών. Είναι γνωστά ως μεγαλογράμματα, διότι είναι γραμμένα μόνο με μεγάλους κεφαλαίους χαρακτήρες που δεν ενώνονται μεταξύ τους. Τα υπόλοιπα λέγονται μικρογράμματα, αφού είναι γραμμένα με μικρότερους χαρακτήρες επισεσυρμένης γραφής. Τα μικρογράμματα χειρόγραφα προτιμούνταν από τον 9ο αιώνα ως τότε που εφευρέθηκε η τυπογραφία. Τα σημαντικότερα μεγαλογράμματα χειρόγραφα του 4ου και 5ου αιώνα, δηλαδή το Βατικανό Αρ. 1209, το Σιναϊτικό και το Αλεξανδρινό, περιέχουν όλα την ελληνική Μετάφραση των Εβδομήκοντα με μερικές μικροπαραλλαγές.
Περιεχόμενα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]| Τμήμα σειράς λημμάτων |
| Αγία Γραφή |
|---|
 |
 Αγία Γραφή |
Η Μετάφραση των Εβδομήκοντα περιλαμβάνει κάποια επιπρόσθετα βιβλία και προσθήκες ως προς το παραδοσιακό εβραϊκό κείμενο (Τανάκ). Αυτά περιγράφονται μεταξύ των Χριστιανών ως απόκρυφα (από τους Προτεστάντες) ή δευτεροκανονικά (από τους Ορθοδόξους και Ρωμαιοκαθολικούς). Κατά τον Ιουδαϊσμό και κατά άλλες χριστιανικές ομολογίες , θεωρούνται ότι δεν είναι θεόπνευστα, σε αντίθεση με την Ορθόδοξη και Καθολική Εκκλησία όπου θεωρούνται ισόκυρα[1] των πρωτοκανονικών.
Αυτά τα βιβλία σημειώνονται με αστερίσκο (*) ως εξής:
- (*) οι Ορθόδοξοι και οι Καθολικοί το αναγνωρίζουν ενώ οι Προτεστάντες και οι Μάρτυρες του Ιεχωβά το απορρίπτουν,
- (**) οι Ορθόδοξοι το αναγνωρίζουν ενώ οι Καθολικοί, οι Προτεστάντες και οι Μάρτυρες του Ιεχωβά το απορρίπτουν και
- (***) κανένας δεν το αναγνωρίζει.
- Γένεσις
- Έξοδος
- Λευιτικόν
- Αριθμοί
- Δευτερονόμιον
- Ιησούς του Ναυή
- Κριταί
- Ρουθ
- Α' Σαμουήλ ή Βασιλειών Α'
- Β' Σαμουήλ ή Βασιλειών Β'
- Α' Βασιλέων ή Βασιλειών Γ'
- Β' Βασιλέων ή Βασιλειών Δ'
- Α' Χρονικών ή Παραλειπομένων Α'
- Β' Χρονικών ή Παραλειπομένων Β'
- Α' Έσδρας (**)
- Β' Έσδρας
- Νεεμίας
- Εσθήρ (όλα τα πρόσθετα (*))
- Ιουδίθ (*)
- Τωβίτ (*)
- Μακκαβαίων Α' (*)
- Μακκαβαίων Β' (*)
- Μακκαβαίων Γ' (**)
- Μακκαβαίων Δ' (***)
- Ψαλμοί (ψαλμός 151***)
- Ωδαί (περιλαμβανομένης της "Προσευχής Μανασσή") (***)
- Παροιμίαι
- Εκκλησιαστής
- Άσμα Ασμάτων
- Ιώβ
- Σοφία Σολομώντος (*)
- Σοφία Σειράχ (*)
- Ψαλμοί Σολομώντος (***)
- Ωσηέ
- Αμώς
- Μιχαίας
- Ιωήλ
- Οβδιού
- Ιωνάς
- Ναούμ
- Αββακούμ
- Σοφονίας
- Αγγαίος
- Ζαχαρίας
- Μαλαχίας
- Ησαΐας
- Ιερεμίας
- Βαρούχ (*)
- θρήνοι
- Επιστολή Ιερεμίου (*)
- Ιεζεκιήλ
- Σωσάννα (*)
- Δανιήλ (περιλαμβανομένων της "Προσευχής του Αζαρία" και "Των Τριών Παίδων Αίνεσις") (*) (ως προς τις προσθήκες)
- Βηλ και Δράκων (*)
Τα μεγαλύτερα χειρόγραφα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Πάπυροι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Πάπυροι του Κουμράν
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Πάπυρος Φουάδ
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- 266 1ος αι. π.Χ.
Πάπυροι της Οξυρύγχου
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Κύλινδρος Ναχάλ Έβερ
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Πάπυροι Chester beautty
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- 961 4ος αι. μ.Χ.
- 962 3ος αι. μ.Χ.
- 963 2ος αι. μ.Χ.
- 964 4ος αι. μ.Χ.
- 965 3ος αι. μ.Χ.
- 966 2/3ος αι. μ.Χ.
- 967 2ος αι. μ.Χ.
Πάπυροι Ryland
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- 957 (458) 2ος αι. π.Χ.
- 958 4ος αι. μ.Χ.
Κριτικές εκδόσεις κειμένου
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Gottingen Septuagint: Vetus Testamentum Graecum Auctoritate Academiae Scientiarum Gottingensis editum (= Η Ελληνική Παλαιά Διαθήκη [των Εβδομήκοντα] που εκδόθηκε από την αρχή της Ακαδημίας Επιστημών του Γκότινγκεν) —Ακαδημία Επιστημών της Κάτω Σαξονίας στο Γκότινγκεν.
- Rahlfs - Hanhart: Η Παλαιά Διαθήκη κατά τους Εβδομήκοντα (Ο΄) (Η Παλαιά Διαθήκη στα ελληνικά κατά τους Εβδομήκοντα (LXX) μεταφραστές που δημοσίευσε ο Alfred Rahlfs. Δεύτερη έκδοση αναθεωρημένη και επιμελημένη από τον Robert Hanhart το 2006).
Άλλες εκδόσεις
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Brooke.McLean.Thackeray 1906.1935: (με βάση το Βατικανό κώδικα, και όπου δεν καλύπτει, τον Αλεξανδρινό)
- Swete, Henry Barclay 1835-1917: (με βάση το Βατικανό κώδικα, και όπου δεν καλύπτει, τον Αλεξανδρινό) Τόμος 1ος, 2ος, 3ος.
- Holmes & Parsons
- Tischendorf
- Paul de Lagarde
- Aldina
- Grabe, Joannes Ernestus
Υποσημειώσεις
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑
- "Δευτεροκανονικά ή αναγινωσκόμενα καλούνται εν τη Ορθοδόξω εκκλησία τα εκ του παλαιστίνου μεν κανόνος ελλείποντα, εν τω αλεξανδρινώ όμως περιλαμβανόμενα, κανονικά βιβλία και τεμάχια" (Αθανασίου Π. Χαστούπη, Εισαγωγή εις την Παλαιάν Διαθήκην, εν Αθήναις 1986, σελ. 434)
- "η αδιαίρετη χριστιανική Εκκλησία, κάνοντας χρήση και των δευτεροκανονικών, εξέφραζε την πίστη της στην ισοτιμία τους με τα πρωτοκανονικά...Αυτό βεβαιώνεται και από το γεγονός ότι στη Μετάφραση των Ο' τα βιβλία αυτά δεν επέχουν θέση παραρτήματος, ώστε να σχηματίζεται η εντύπωση ότι βρίσκονται σε δεύτερη μοίρα, αλλά τοποθετούνται αδιακρίτως μεταξύ των πρωτοκανονικών. Και τούτο διότι, ως ισότιμα και ισόκυρα με τα πρωτοκανονικά, των οποίων τις θείες αλήθειες συμπληρώνουν, περιλαμβάνονται, όπως και εκείνα, στις πηγές της θεολογίας της Π. Διαθήκης." (Σταύρου Ε. Καλαντζάκη, Εισαγωγή στην Παλαιά Διαθήκη, Πουρναράς, Θεσ/νίκη 2006, σελ. 125-126)
- "Δεν πρόκειται όμως —προς άρση τυχόν παρεξηγήσεων— για αντιδιαστολή που αφορά στη θεοπνευστία και το κανονικό κύρος τους άλλα απλώς στό περιεχόμενο τους. Αφού με τα "κανονιζόμενα" η Εκκλησία ευαγγελίζεται το μήνυμα της καινής κτίσεως δια του Χριστού, ενώ με τα «αναγινωσκόμενα» καλλιεργεί την ευσέβεια για την αποδοχή του μηνύματος αυτού. Τα βιβλία αυτά προέρχονται από τη μεταξύ 2ου και 1ου αι. π.Χ. χρονική περίοδο και ανήκουν σε διάφορα γραμματολογικά είδη, όπως ιστοριογραφία, διηγηματογραφία, επιστολογραφία, ποίηση και σοφιολογία. Ως προς τη θέση και την αξία των Δευτεροκανονικών βιβλίων στη συνείδηση των πιστών μαρτυρούν κυρίως το Ταλμούδ στην παλαιστινή ιουδαϊκή παράδοση και η "Μετάφραση των Ο'" στην αντίστοιχη ελληνιστική. Η χρήση από το Ταλμούδ του περιεχομένου τους για διδακτικούς σκοπούς, ο υπομνηματισμός τους και η ανάγνωση ορισμένων εξ αυτών σε ιουδαϊκές εορτές δείχνουν τη μεγάλη εκτίμηση των ραββίνων προς αυτά. Ανάλογη εκτίμηση και σεβασμό απελάμβανε από τους ελληνιστές ιουδαίους και η "Μετάφραση των Ο'", η οποία, αν και τα εμπεριείχε, θεωρούνταν απ' αυτούς ισόκυρη με το εβραϊκό της πρωτότυπο." (Σταύρου Ε. Καλαντζάκη, Εισαγωγή στην Παλαιά Διαθήκη, Πουρναράς, Θεσ/νίκη 2006, σελ. 126-127)
- ↑ «Codex Sinaiticus - Home». codexsinaiticus.org (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 2 Μαρτίου 2023.
- ↑ «DigiVatLib». digi.vatlib.it. Ανακτήθηκε στις 2 Μαρτίου 2023.
- ↑ «Manuscript GA 02 - CSNTM». manuscripts.csntm.org. Ανακτήθηκε στις 2 Μαρτίου 2023.
Βιβλιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Η Καθολική Εγκυκλοπαίδεια, λήμμα «Μετάφραση των Εβδομήκοντα» [1].
- Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάνικα (Encyclopedia Britannica), λήμμα «Εβδομήκοντα», έκδοση 1911, στην αγγλική [2].
- 'Όλη η Γραφή είναι Θεόπνευστη και Ωφέλιμη' , 1990, Β. & Φ. Ε. Σκοπιά.
- jan de waard,Οι εβδομήκοντα μια μετάφραση,ΔΕΛΤΙΟ ΒΙΒΛΙΚΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ τομ.3(Ιανουάριος -Δεκέμβρης 1984)σελ17-29
Βλέπε επίσης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Εξαπλά
- Η Μετάφραση των Εβδομήκοντα και το Τετραγράμματο
- Septuagint Manuscripts (= τα χειρόγραφα των Εβδομήκοντα)
- Η Βίβλος online (Βιβλική έρευνα)
Επιπλέον ανάγνωση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το κείμενο της μετάφρασης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Η Μετάφραση των Εβδομήκοντα, από διάφορα αρχαία χειρόγραφα Αρχειοθετήθηκε 2006-08-22 στο Wayback Machine.
- Η Μετάφραση των Εβδομήκοντα από την Αποστολική Διακονία
- Η Μετάφραση των Εβδομήκοντα στα ελληνικά και στα αγγλικά από τον Σερ Λάνσελοτ Σ. Λ. Μπρέντον Αρχειοθετήθηκε 2019-10-04 στο Wayback Machine.
- Η Μετάφραση των Εβδομήκοντα στην κοινή ελληνική σε μορφή αρχείου (doc)
- Η Μετάφραση των Εβδομήκοντα on line με παραπομπές[νεκρός σύνδεσμος]
Άλλες πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Η Ιστορία της Μετάφρασης των Εβδομήκοντα και η Ορολογία της (Αγγλικά)
- Πρότζεκτ για την παραγωγή μιας Ορθόδοξης Αγίας Γραφής Μελέτης της οποίας η Παλαιά Διαθήκη στηρίζεται εξολοκλήρου στην Μετάφραση των Εβδομήκοντα.
- Υπεράσπιση της παράθεσης από την Μετάφραση των Εβδομήκοντα από τους συγγραφείς των Ελληνικών Γραφών.
- Αποσπάσματα και αναφορές από την Μετάφραση των Εβδομήκοντα μέσα στις Ελληνικές Γραφές από τον Τζον Σάλζα.
- «Οι μεταφράσεις της Αγίας Γραφής και η χρήση τους στη λατρεία», άρθρο του Επίκουρου Καθηγητή του Πανεπιστημίου Αθηνών στο Τμήμα Κοινωνικής Θεολογίας Σωτήριου Δεσπότη, στον επίσημο ιστότοπο της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ελλάδος.
- A Japanese studying an ancient Greek translation of the Hebrew Bible in Göttingen, από τον Τ. Muraoka. (Αγγλικά)
- Alfred Rahlfs, Verzeichniz der griechischen Handschriften des Alten Testaments, für das Septuaginta-Unternehmen, Göttingen 1914.